Từ chối thanh toán BHYT do cơ sở y tế thiếu nhân lực đạt chuẩn

rao đổi với báo chí ngày 21-8 về việc một số phương tiện thông tin đại chúng phản ánh việc “nhiều máy X-quang bệnh viện (BV) tuyến huyện ở Quảng Ngãi đang phải ngừng hoạt động hoàn toàn, nguyên nhân bắt nguồn từ một Thông tư của Bộ Y tế”, ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết, nhiều cơ sở y tế, nhất là các trạm y tế, dù được trang bị đầy đủ máy siêu âm, điện tim… nhưng lại thiếu nhân lực đạt chuẩn. Chính vì vậy, BHXH đã từ chối thanh toán bảo hiểm y tế (BHYT), dẫn đến việc máy móc “ế ẩm”, phải nằm “đắp chiếu”.

Được biết, theo quy định của Bộ Y tế, nhân viên y tế đọc kết quả xét nghiệm, X-quang, siêu âm… phải là bác sĩ đã được cấp chứng chỉ hành nghề. Để được cấp chứng chỉ hành nghề, bác sĩ phải có ít nhất 5 năm hành nghề trở lên. Ngoài ra, kỹ thuật viên vận hành máy phải là cử nhân được đào tạo chuyên môn. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều địa phương, đặc biệt là tuyến xã, tuyến huyện, được trang bị các máy xét nghiệm máu, X.quang, siêu âm, điện tim… nhưng lại thiếu người đủ các điều kiện đọc kết quả như quy định của Bộ Y tế. Chính vì vậy, nếu người vận hành máy không đúng chuẩn, hoặc người đọc kết quả xét nghiệm không phải là bác sĩ được cấp chứng chỉ hành nghề ký thì khi thanh toán BHYT, BHXH sẽ từ chối chi trả.

Cũng theo ông Phạm Lượng Sơn, việc đầu tư không đồng bộ từ cơ sở vật chất, trang thiết bị đến nguồn nhân lực tại các cơ sở y tế đã gây ra sự lãng phí lớn. Sự lãng phí này đã diễn ra từ năm 2014, nhiều địa phương như Hải Phòng, Quảng Ninh, Cần Thơ, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau… từng phản ánh về việc cơ sở y tế phải “treo máy” vì không đủ nhân lực đảm bảo đủ điều kiện để vận hành. Trước tình hình đó, tháng 6-2016, Bộ Y tế đã có công văn 3356 hướng dẫn việc thanh toán BHYT liên quan đến đọc và ký kết luận cận lâm sàng. Theo đó, đối với các cơ sở chưa có nhân lực đạt chuẩn, Sở Y tế phải điều động bác sĩ từ tuyến trên về để thẩm định và ký xác nhận vào các xét nghiệm, chụp X-quang hợp lý, đúng quy trình để làm cơ sở thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT.

Bộ Y tế cũng yêu cầu thủ trưởng, bác sĩ ký các kết quả xét nghiệm, X-quang chịu trách nhiệm trước pháp luật về các nội dung thẩm định nêu trên. Do đó, không ít bác sĩ đã từ chối ký vào kết quả vì không chắc là kết quả có thực chính xác hay không. Cũng để hợp thức hoá các chứng từ này để thanh toán BHYT, một bác sĩ tại Cầu Giấy (Hà Nội) đã phải “chạy sô” để đi ký các kết quả xét nghiệm tại các trạm y tế xã. Tuy nhiên, các kết quả này cũng bị BHXH từ chối thanh toán do không có quy định bác sĩ BV này có thể ký kết quả ở cơ sở y tế khác.

“Giải pháp tình thế này cũng chỉ có tác dụng “đối phó” thanh toán BHYT chứ khó lòng đảm bảo chất lượng của các xét nghiệm, X-quang đó khi các xét nghiệm này không được cán bộ y tế có tay nghề, được đào tạo bài bản thực hiện. BHXH sẽ từ chối thanh toán BHYT cho đến khi các cơ sở y tế phải đảm bảo đủ điều kiện theo quy định, có nhân lực chuẩn vận hành các thiết bị xét nghiệm”, ông Phạm Lương Sơn khẳng định.

Trước đó, nhiều cơ sở y tế huyện ở tỉnh Quảng Ngãi đã lên tiếng về việc các máy X-quang được đầu tư tại huyện đang phải “đắp chiếu” vì nếu làm cũng không được chi trả BHYT. Cụ thể, Trung tâm y tế huyện Trà Bồng được đầu tư máy chụp X.quang theo dự án hỗ trợ vùng y tế duyên hải Nam Trung bộ với kinh phí hơn 1 tỷ đồng từ năm 2013. Ban đầu, máy được vận hành đều nhưng cuối năm 2015 thì phải ngưng hoạt động vì không có cán bộ chụp X-quang có bằng cử nhân. Tương tự, trung tâm y tế huyện Tây Trà được đầu tư máy X-quang nhưng không có bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh nên kỹ thuật này do y sĩ đảm nhận…