Từ Cầu Đơ... tới giảng đường Harvard

Nguyễn Lê Vân

(HNM) - Sáng 30-6-2006, Nguyễn Lê Vân nhận được email thông báo và chúc mừng cô đã được nhận vào học tại Đại học Harvard College (Mỹ) khóa học 2006-2010 với học bổng toàn phần là 48.250 USD/năm. Niềm vui không hẳn chỉ ở số tiền học bổng cao ngất, mà điều quan trọng hơn, đó là email đến từ ngôi trường danh tiếng - niềm mơ ước của hàng triệu bạn trẻ toàn cầu.

Sẽ còn một bất ngờ đặc biệt nữa khi biết thêm một cái tên Việt Nam là Nguyễn Tiến Anh, người cũng vừa tốt nghiệp Harvard được 1 năm lại chính là người anh con bác ruột của Vân.

Không như Vân có chút gì mang dáng dấp của một cô gái hiện đại thuộc thế hệ công dân mới của thế giới, Nguyễn Tiến Anh thường được bạn bè nhắc tới bởi một tính cách khá "thuần Việt", dẫu rằng anh đang làm việc trong một công ty tài chính hàng đầu tại Mỹ với mức lương trên 4.000 USD/tháng.

Lớn lên từ ngôi nhà ở Cầu Đơ, phường Hà Cầu (TP Hà Đông, Hà Nội) năm 1998, cậu bé Tiến Anh vượt lên trong kỳ thi học sinh giỏi toàn quốc môn Toán và sau đó tiếp tục giành được học bổng Trung học ASEAN của Bộ Giáo dục Xin-ga-po. Vào học trung học tư thục Anglo - Chinese School tại Xin-ga-po, cậu ngày đêm dùi mài đèn sách và luôn tâm niệm "Phải tới Harvard! Không phải chỉ vì danh tiếng mà đó là môi trường để một người Việt trẻ như mình biết được đang đứng ở đâu so với giới trẻ toàn cầu"- Tiến Anh tâm sự như thế. Giữa năm 2003, Tiến Anh nhận thư báo trúng tuyển vào ĐH Harvard và bắt đầu công cuộc cạnh tranh học vấn khắc nghiệt nhưng đầy sáng tạo. Hơn 4 năm sau, tốt nghiệp với tấm bằng loại ưu, Tiến Anh trở thành một trong những sinh viên hiếm hoi của Việt Nam khẳng định được trí tuệ Việt trong ngôi trường danh tiếng toàn cầu. Bí quyết nào để thành công?

Nguyễn Tiến Anh.

Nhiều người có thể cho rằng, vì anh là con nhà nòi, có cha là Tiến sĩ Vật lí Nguyễn Văn Tiến, bác ruột là GS Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu, nguyên Chủ tịch Viện Khoa học - Công nghệ Việt Nam. Nhưng anh cho biết, cha anh chỉ luôn động viên giấc mơ anh ấp ủ và điều anh tâm đắc nhất lại là câu châm ngôn giản dị - "Make the best of what you have" (Hãy làm tốt nhất những gì bạn có), quyết không để hoàn cảnh quyết định số phận của bản thân. Ngay tại đất Mỹ, anh làm việc bình đẳng và tự tin bên những đồng nghiệp trình độ cao, hướng về quê hương Tiến Anh tâm sự, nhờ có công nghệ thông tin, nhiều người trẻ Việt Nam đã nhanh chóng tìm ra con đường san bằng khoảng cách cùng các bạn trẻ thế giới, nhưng quả thật họ cần được định hướng, cung cấp nhiều hơn những thông tin bổ ích, chính xác về phương pháp tư duy học tập, làm việc hiện đại, minh bạch; những kinh nghiệm thành công, thất bại của các nước trong khu vực và thế giới. Chỉ có như vậy, giới trẻ Việt mới không chùn bước trước những thách thức, hiểm nguy, tìm thấy cơ hội vươn lên...

May mắn và có điều kiện hơn anh họ, từ ngày còn học cơ sở, Nguyễn Lê Vân đã sớm được theo bố mẹ sang định cư tại thủ đô Vác-sa-va (Ba Lan). Không hổ danh học sinh gốc Việt, Vân là niềm tự hào của cộng đồng người Việt xa xứ khi liên tục đạt kết quả học tập tốt tại các cấp học ở địa phương. Tháng 12-2004, cô học sinh trung học Nguyễn Lê Vân của Trường Kopernik tại thủ đô nước Ba Lan đã giành danh hiệu "Người đẹp thanh lịch cộng đồng" - cuộc thi do báo Quê Việt và cộng đồng người Việt Nam tại Ba Lan tổ chức. Cũng chỉ hơn 1 năm sau, hệ thống báo chí, truyền thông của Ba Lan và của cộng đồng người Việt Nam tại Ba Lan loan báo: "Người đẹp Nguyễn Lê Vân đỗ ĐH Harvard", "Vẻ đẹp trí tuệ là vĩnh cửu"... Tài sắc vẹn toàn, cô gái đã đứng thứ 8 trong số gần 500 thí sinh toàn thế giới cùng nhập học Harvard. Cũng ngay trong thời điểm đó còn có tới 5 trường hàng đầu khác của Mỹ là Columbia University, Colgate University, Mount Holyoke College, Amherst College, Pomona College đều muốn dành học bổng mời Vân tới học. Nhưng tất nhiên, Vân chọn Harvard như "một lời khẳng định tự hào với người anh họ!" cô nói đùa như thế.

Hiện đang chuẩn bị vào học năm thứ 3 ngành Toán ứng dụng kinh tế, Lê Vân bày tỏ rằng, ở Harvard không ai bị kiểm soát về thời gian học tập, cũng chẳng có sinh viên nào quay bài vì đó là danh dự và vì cách dạy thực tế; mọi sinh viên khi đã tới đây đều tự nguyện đến giảng đường và tự nguyện giam mình trong thư viện để tìm tòi, suy ngẫm con đường của tư duy đến thành công. Thông minh, xinh xắn, cô cựu hoa khôi luôn là tâm điểm của nhóm Hội Sinh viên Việt Nam ít ỏi tại Harvard (Harvard Vietnamese Association). Mỗi khi có dịp lễ hội, giao lưu văn hóa, nhóm của cô tổ chức biểu diễn văn nghệ dân gian Việt Nam, may áo dài, áo tứ thân, nón quai thao, trống cơm… và đưa hương vị Việt Nam tới sân trường Harvard, thành phố Boston nơi trường tọa lạc. "Tôi muốn là người Việt Nam trong vị trí công dân toàn cầu", Vân thường nói vậy về cuộc sống và mơ ước của mình.

Việt Khánh

Hằng năm, sốsinh viên Việt Nam theo học tại Trường ĐH Havard chỉ đếm trên đầu ngón tay, năm nhiều nhất cũng chỉ có 7-8 người. Trên thế giới cũng rất hiếm khi có gia đình, dòng họ nào có hai người trở lên đã từng cùng học ở Havard. Hằng năm có hơn 20.000 sinh viên xuất sắc nhất trên toàn thế giới nộp hồ sơ vào Harvard và chỉ khoảng 2.000 trong số đó được chọn. Năm 2003, có hai sinh viên Việt Nam đầu tiên được chọn vào cấp ĐH của Trường Harvard. Một trong hai người là Nguyễn Tiến Anh.