Truy tìm nguyên nhân cái chết của ông Arafat

Vì vậy, quyết định khai quật mộ ông tại thành phố Ramallah ở Bờ Tây hôm 27-11 được hy vọng sẽ mang lại câu trả lời chính xác: Ông Arafat đã chết vì đột qụy như kết luận của bác sỹ tại Pháp hay bị đầu độc như phần lớn người Palestine khẳng định?

Mối nghi ngờ tưởng như sẽ rơi vào quên lãng cho đến khi bà Suha, người vợ mang quốc tịch Pháp của ông, quyết tâm đi tìm lời giải đáp. Ban đầu, ngay sau khi ông qua đời tại một quân y viện gần Paris, bà đã từ chối để bác sỹ mổ pháp y. Việc tìm kiếm bằng chứng để xác định ông Arafat có chết vì bị đầu độc hay không của các chuyên gia Pháp và Palestine vào thời điểm đó đã không thu được kết quả gì. Nhưng mọi thứ đã thay đổi khi các chuyên gia Viện Vật lý phóng xạ Thụy Sĩ phát hiện được dấu vết của polonium-210, một loại chất phóng xạ đã giết chết cựu điệp viên KGB Alexander Litvinenko tại Anh năm 2006, từ một số quần áo của ông Arafat mà bà Suha gửi tới kiểm tra. Quá trình pháp lý để Pháp đồng ý mở cuộc điều tra nguyên nhân cái chết bất thường của vị lãnh tụ 75 tuổi và phía Palestine chấp nhận cho khai quật mộ đã nhanh chóng được thúc đẩy.

Tuy nhiên, nhiệm vụ tìm ra sự thật không hề dễ dàng khi việc tìm kiếm bằng chứng đầu độc sau khi thi thể đã được an táng lâu năm là khá khó khăn. Đặc biệt, khả năng phát hiện polonium trên thi thể sau từng ấy năm chôn dưới đất là cực kỳ nan giải vì polonium-210 là chất phóng xạ có tuổi thọ ngắn. Tám năm được xem là giới hạn cuối cùng đối với những chất phóng xạ phân giải nhanh. Quá thời gian này, mọi hy vọng tìm kiếm bằng chứng là không thể. Vì thế, ba nhóm chuyên gia Pháp, Thụy Sĩ và Nga đã gấp rút tới Ramallah để lấy mẫu xét nghiệm. Theo kế hoạch ban đầu, thi thể của ông Arafat sẽ được đưa tới một đền thờ Hồi giáo để các nhóm chuyên gia lấy mẫu, sau đó được an táng lại theo nghi lễ quân đội. Tuy nhiên, dự định trên đã bị thay đổi. Thay vì các chuyên gia nước ngoài, nhóm điều tra người Palestine đã trực tiếp lấy khoảng 20 mẫu trước sự giám sát trực tiếp của các nhóm chuyên gia.

Theo một số nhà phân tích pháp y, chắc chắn những mẫu mô, xương và tóc đã được lấy để các nhóm chuyên gia tiến hành kiểm tra tại đất nước họ. Mẫu tóc sẽ cung cấp bằng chứng rõ ràng nhất về việc nạn nhân có sử dụng ma túy hay chất hóa học hay không. Hơn thế nữa, tóc có thể tồn tại hàng ngàn năm và là một trong những cách tốt nhất để tìm kiếm dấu vết của việc bị đầu độc vì một khi đã ngấm vào tóc, chất độc sẽ nằm lại mãi ở đó. Ngoài ra, các nhà phân tích cũng cần kiểm tra mẫu đất và vải khâm liệm. Ông Arafat đã được an táng theo cách thức truyền thống của người Hồi giáo - được cuốn trong vải và đặt thẳng xuống đất. Do đó, mẫu đất chỗ tiếp xúc trực tiếp với thi thể cũng như ở những khu vực xung quanh sẽ cho biết nhiều điều cần thiết.

Chính quyền và người dân Palestine đang rất hy vọng quá trình điều tra sẽ làm sáng tỏ bức màn bí ẩn xung quanh cái chết không bình thường của nhà cách mạng này. Dư luận Palestine cáo buộc Israel đứng sau âm mưu đầu độc vị lãnh tụ của họ, điều mà Tel Aviv luôn lên tiếng phủ nhận mọi sự liên quan. Tuy nhiên, cơ quan chức năng Thụy Sĩ khẳng định kết luận cuối cùng sẽ không thể có trong thời gian sớm hơn tháng 3 hoặc tháng 4-2013 vì cả ba nhóm chuyên gia phải kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa ra bất kỳ kết quả nào.