Trung Quốc - Ma-lai-xi-a hợp tác tại eo biển Ma-lắc-ca

Eo biển Ma-lắc-ca dài khoảng 900 km, phía Đông giáp biển Trung Hoa, phía Tây giáp Ấn Độ Dương và biển An-đa-man, do 3 nước Ma-lai-xi-a, Xin-ga-po và In-đô-nê-xi-a cùng quản lý. Eo biển Ma-lắc-ca là con đường vận tải biển quốc tế quan trọng nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, tạo ra sự gắn kết về mặt địa lý giữa châu Âu, châu Á và châu Phi. Ước tính, hiện có khoảng 1/2 lượng dầu thô và 1/3 lượng hàng hóa của thế giới hằng ngày phải đi qua eo biển này.

Trong bối cảnh vấn đề năng lượng ngày càng trở nên “nóng bỏng” như hiện nay, eo biển Ma-lắc-ca đã và đang trở thành tâm điểm chú ý của nhiều nước, đặc biệt là Trung Quốc.Bộ trưởng Giao thông Trung Quốc Lý Thành Lâm cho biết, với vai trò một nước sử dụng eo biển Ma-lắc-ca chủ yếu, Trung Quốc sẽ cực ủng hộ và phối hợp cùng Ma-lai-xi-a giải quyết các vấn đề an ninh tại eo biển này. Hai bên đang trao đổi ý kiến về “bị vong lục (văn kiện ngoại giao giữa hai nước) cùng thấu hiểu việc hợp tác trên biển giữa Trung Quốc và Ma-lai-xi-a” để đến tháng 7 tới, trong chuyến thăm Ma-lai-xi-a của Bộ trưởng Giao thông Trung Quốc Lý Thành Lâm, hai bên sẽ chính thức ký kết. Nội dung chủ yếu của bị vong lục này là Trung Quốc và Ma-lai-xi-a sẽ triển khai hợp tác trong các lĩnh vực cứu viện an ninh, bảo đảm an toàn hàng hải tại eo biển Ma-lắc-ca, đào tạo nhân viên, chia sẻ thông tin liên quan tới việc cùng bảo vệ khu vực biển.

Như vậy, một hình thức hợp tác cùng bảo vệ eo biển Ma-lắc-ca với Ma-lai-xi-a là điều kiện hết sức thuận lợi cho Trung Quốc, chí ít nhằm bảo đảm an toàn cho chính những con tàu chở dầu của mình qua eo biển này. Bên cạnh đó, nó còn thể hiện ưu thế của Trung Quốc so với Mỹ và Nhật Bản trong việc thuyết phục các nước quản lý eo biển Ma-lắc-ca giành quyền phối hợp bảo đảm an ninh tại khu vực biển này.

Theo ông Lý Quốc Cường, Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu sử địa biên giới Trung Quốc cho rằng, việc ký kết bị vong lục cùng thấu hiểu việc hợp tác trên biển giữa Trung Quốc và Ma-lai-xi-a là một sự mở đầu tốt đẹp, tạo khả năng hợp tác rộng rãi giữa Trung Quốc và các nước khác xung quanh eo biển Ma-lắc-ca; đồng thời nó sẽ giúp Trung Quốc tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau trong khu vực. Trung Quốc đang tích cực đối thoại với các nước ở eo biển Ma-lắc-ca trong nhiều lĩnh vực như ngoại giao, hải dương, an ninh trên biển, từng bước xây dựng cơ chế đối thoại an ninh cấp cao, chuyên nghiệp, định kỳ... Vì thế, Trung Quốc cần tiến hành đồng thời hai bước: một là lợi dụng Khung hợp tác 10+1 (ASEAN+Trung Quốc), thực hiện việc đối thoại thẳng thắn giữa các chính phủ về nhiều vấn đề như bảo đảm an toàn cho các hải trình. Hai là triển khai công tác ngoại giao đa phương tích cực, nhanh chóng xây dựng cơ chế thảo luận, đối thoại song phương trong từng lĩnh cực đơn nhất.

Nam Khánh