Trung bình hơn một năm điều chỉnh tăng lương hưu một lần

Từ năm 1995 đến nay, Nhà nước đã thực hiện 22 lần điều chỉnh lương hưu. Những năm gần đây, dù kinh tế - xã hội gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhưng lương hưu vẫn được điều chỉnh tăng với mức chung là 7,4% từ ngày 1-1-2022.

Thống kê cho thấy, cả nước hiện có hơn 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng, giúp họ bảo đảm đời sống lúc tuổi già. Năm 2023, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã có đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp BHXH tại dự thảo Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng. Thời gian tăng bắt đầu từ ngày 1-7-2023. Nếu đề xuất này được thông qua, lương hưu sẽ điều chỉnh tăng 23 lần trong 28 năm (1995-2023), trung bình hơn một năm điều chỉnh tăng lương hưu một lần.

Trước những lợi ích thiết thân, BHXH Việt Nam khuyến nghị người lao động không nên tự từ bỏ lưới an sinh cho tuổi già bằng cách rút BHXH một lần khi còn ở độ tuổi lao động. Bởi vì, khi lựa chọn hưởng BHXH một lần, các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn nhiều so với hưởng lương hưu. Đó là, người lao động không còn trong hệ thống BHXH được Nhà nước bảo hộ, mất cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng khi về già. Người lao động mất cơ hội được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, góp phần chăm sóc sức khỏe khi tuổi cao, sức khỏe suy giảm.

Cần quan tâm, số tiền người lao động nhận BHXH một lần luôn ít hơn so với số tiền đã đóng vào Quỹ BHXH. Vì theo quy định hiện hành, tổng mức đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của người lao động (người lao động đóng 8%, còn người sử dụng lao động đóng 14%). Tổng mức đóng vào Quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương làm căn cứ đóng BHXH, trong khi nếu hưởng BHXH một lần, thì mức hưởng mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước thời điểm năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. 

Đối với những không tham gia BHXH khi ở độ tuổi lao động, nếu tự bản thân mỗi người không đủ khả năng tích lũy cho tuổi già, thì những năm tháng tuổi già của họ phải sống trong cảnh “2 không” (không có lương hưu, không có trợ cấp xã hội). Trong khi đó, cả nước có khoảng 12 triệu người từ 60 tuổi trở lên, nhưng số người nhận về các khoản tiền lương, trợ cấp BHXH hằng tháng hiện chưa nhiều. Đây là con số đáng suy ngẫm trong bối cảnh già hóa dân số diễn ra nhanh ở nước ta.