Triển vọng hợp tác ASEAN-EU đang rộng mở

Ủy banchâu Âu (EC) vừa chính thức thông qua văn kiện đặt ra chiến lược mới cho mối quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) kể cả 10 thành viên mới và 10 nước ASEAN. Ngoài ra, kế hoạch hành động thương mại khu vực, được gọi là Sáng kiến thương mại EU-ASEANcũng đã được EC đưa ra. Trong bối cảnh cuộc chạy đua về kinh tế, cạnh tranh về thị trường đang diễn ra khốc liệt trên khắp thế giới thì việc 2 đối tác với tiềm năng lớn như EU và ASEAN cùng nhau thúc đẩy quan hệ hợp tác chung cũng thật dễ hiểu.

Năm 1972, EC khi đó là đối tác đối thoại không chính thức đầu tiên thiết lập quan hệ với ASEAN, mở ra những diễn đàn đối thoại quan hệ giữa hai bên. Tháng 9-1978, ASEAN và EU bắt đầu thể chế hóa một bước mối quan hệ này bằng cách quyết định tổ chức hội nghị bộ trưởng ngoại giao giữa đôi bên. Tháng 3-1980, ASEAN và EU ký Hiệp ước hợp tác song phương. Năm 1994, EU thông qua “Chiến lược mới đối với châu Á”và năm 1996 thông qua “Tuyên bố về tạo ra một sự năng động mới trong quan hệ EU-ASEAN”. Trước đó, quan hệ đối thoại ASEAN-EC được củng cố và nâng lên ở mức cao hơn khi thông qua sáng kiến tổ chức cuộc gặp gỡ cấp cao Á - Âu với sự tham dự của các nguyên thủ 15 thành viên EU và 10 nước châu Á.Đó là những dấu mốc quan trọng trong quá trình hợp tác.

Phạm vi hợp tác ASEAN-EU theo chiến lược mới khá đa dạng và phong phú. Hai bên có các chương trình trao đổi hợp tác trên hầu hết các lĩnh vực. Dựa trên tiềm năng và thế mạnh của mình, EU đặc biệt giúp đỡ các chương trình của ASEAN về phát triển thể chế, môi trường, phát triển nguồn nhân lực, khoa học công nghệ và kiểm soát ma túy. Đây là những lĩnh vực ưu tiên cao của ASEAN trong các dự án hợp tác với các bên đối thoại. EU cũng tích cực hỗ trợ cho các phòng thương mại của mình tại các nước ASEAN nhằm tăng cường các hoạt động thương mại EU-ASEAN. Hiện nay, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 và là đối tác thương mại lớn thứ 3 (sau Mỹ và Nhật Bản) của ASEAN. Năm qua, tổng kim ngạch hai chiều giữa EU và ASEAN đạt trên 100 tỉ USD.

Thông báo mới đây của EU cho biết, EU cũng sẽ sẵn sàng đàm phán về một hiệp định thương mại tự do với ASEAN sau vòng đàm phán Đô-ha hiện nay của Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Theo đó, EU sẵn sàng ký các hiệp định song phương với các nước ASEAN nhằm tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như nhân quyền, quản lý hành chính, tư pháp và chống khủng bố. Nếu Hiệp định thương mại tự do EU-ASEAN được ký kết sẽ tạo ra một thị trường gồm hơn 1 tỉ người với mức giao dịch thương mại tương đương một nửa của thế giới. Tương lai hợp tác ASEAN-EU đang rộng mở.

Trần Nhân