Tổng thống Donald Trump nói không chắc Mỹ sẽ chi các khoản cho NATO

Theo các hãng thông tấn quốc tế, trong bài phát biểu trực tuyến tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos (Thuỵ Sỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông không chắc Mỹ có nên chi bất kỳ khoản nào cho NATO hay không khi Mỹ đang bảo vệ các thành viên NATO, nhưng các thành viên "không bảo vệ chúng ta".

Mỹ tài trợ 15,8% (tương đương 3,5 tỷ USD) trong tổng chi tiêu hàng năm của liên minh quân sự gồm 32 thành viên.

Tổng ngân sách quốc phòng của Mỹ vượt xa các thành viên NATO khác và đạt tổng cộng 816,7 tỷ USD vào năm 2023, chiếm hơn một nửa tổng chi tiêu của toàn bộ liên minh.

Trước đó, Bộ trưởng ngoại giao mới của Mỹ, ông Marco Rubio đã nói chuyện với Tổng thư ký NATO Mark Rutte và củng cố cam kết của Washington đối với liên minh. Hai bên cũng thảo luận về tầm quan trọng của việc chia sẻ gánh nặng trong liên minh.

Nhiều quan chức từ các nước NATO và giới phân tích cho biết, NATO sẽ không để ý đến đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tăng mạnh chi tiêu quốc phòng nhưng có khả năng sẽ đồng ý vượt quá mục tiêu hiện tại.

Các nhà phân tích cho rằng, con số 5% sẽ là điều không thể về mặt chính trị và kinh tế đối với hầu hết các thành viên. Tuy nhiên, một mục tiêu mới có khả năng sẽ được thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở The Hague (Hà Lan) vào tháng 6 do những lo ngại gia tăng sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra.

Một số quốc gia thành viên NATO kỳ vọng có thể thỏa hiệp được mục tiêu chi khoảng 3% GDP cho quốc phòng. Nhưng ngay cả con số này cũng không phải dễ dàng với toàn bộ liên minh. Một thập kỷ sau khi đề ra mức chi bắt buộc cho quốc phòng là 2% GDP, 8 thành viên NATO hiện còn chưa đạt được mức này.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên tại Nhà Trắng (2017-2021), ông Trump từng nhiều lần chỉ trích gay gắt các đồng minh NATO, yêu cầu các nước thành viên phải đóng góp tài chính nhiều hơn cho liên minh quân sự này, đồng thời không ngần ngại đe dọa rút Mỹ khỏi NATO nếu yêu cầu này không được đáp ứng.

Ngoài yêu cầu các đồng minh NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP, Tổng thống Donald Trump đã sử dụng diễn đàn Davos để đưa ra cảnh báo nghiêm khắc tới các đồng minh châu Âu, cam kết bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ bằng thuế quan, đe dọa áp thuế đối với các công ty không sản xuất tại Mỹ và cho rằng việc hạ giá dầu có thể chấm dứt xung đột ở Ukraine.