Cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy không chỉ ở khâu nhân sự, mà bắt đầu đi vào vấn đề cốt lõi hơn. Đó là tinh gọn đơn vị hành chính. Và việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã chưa đạt các tiêu chí về diện tích, dân số, tiềm lực phát triển; giảm cấp hành chính trung gian (cấp huyện) có vai trò quyết định thành công của cuộc cải cách bộ máy hành chính quy mô lớn lần này.
Kết luận cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ cho ý kiến về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp hôm 11-3 vừa qua, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, dư luận đang bày tỏ sự đồng tình cao với chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, gồm cấp tỉnh (các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp cơ sở xã, phường, thị trấn. Nhất là khi việc điều hành bộ máy hành chính hiện nay đã thuận lợi hơn nhiều nhờ hạ tầng giao thông hiện đại, khoa học công nghệ tiên tiến và công cuộc chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI)…
Hiện cả nước có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh, 705 quận, huyện, thị xã và 10.595 xã, phường, thị trấn. Theo Đề án của Chính phủ, dự kiến sau khi sắp xếp, sẽ giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm 60-70% số xã, phường, thị trấn so với hiện nay.
Việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cơ cấu lại mô hình tổ chức chính quyền ở địa phương khi những mô hình này không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của đất nước trong giai đoạn mới, là bước đi tất yếu tiếp theo, nhằm bảo đảm công tác đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị đồng bộ, thống nhất từ trung ương đến địa phương.
Việc giảm tầng nấc trung gian là cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, đặc biệt là cấp xã, không chỉ giúp bộ máy bớt cồng kềnh, chồng chéo chức năng nhiệm vụ, để chính quyền cấp trên gần dân, sát việc hơn, mà quan trọng là để chúng ta có các đơn vị hành chính lớn hơn, địa bàn ít bị chia cắt, không gian phát triển được mở rộng, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương, tạo thêm dư địa phát triển nhiều hơn.
Ngoài các tiêu chí về quy mô dân số, diện tích, việc sáp nhập một số tỉnh còn căn cứ vào quy hoạch tổng thể quốc gia, vùng miền, địa phương, cùng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, phát triển ngành, phát huy lợi thế so sánh, đáp ứng yêu cầu phát triển đối với từng địa phương và yêu cầu định hướng phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
Dĩ nhiên, trong quá trình sắp xếp, những ưu tư khi sáp nhập các địa phương từ tên gọi tỉnh mới thế nào, đến việc trung tâm hành chính của tỉnh sẽ đóng ở đâu, nguồn lực đầu tư cho phát triển sẽ được phân bổ ra sao… giữa các địa phương để bảo đảm mục tiêu sau khi sáp nhập, tỉnh mới sẽ phát triển hơn trước, phải được các cơ quan chức năng tính toán, cân nhắc thận trọng.
Việc bỏ cấp huyện và sáp nhập 60-70% số đơn vị hành chính cấp xã sẽ giúp tiết kiệm chi phí quản lý hành chính. Tuy nhiên, đó chưa phải là mục tiêu cao nhất của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy. Điều quan trọng hơn là từ nay, nguồn lực quốc gia (vốn, tài nguyên, nhân lực…) sẽ được sử dụng hiệu quả hơn, phục vụ trực tiếp hơn cho yêu cầu phát triển đất nước.
Chúng ta đang sẵn sàng tâm thế bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển thịnh vượng, hạnh phúc với nền kinh tế tăng trưởng hướng đến 2 con số. Mục tiêu ấy đang đặt ra trách nhiệm rất nặng nề, đòi hỏi cần phải quyết liệt thay đổi nhận thức và cách làm để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hiệu quả hoạt động của bộ máy điều hành đất nước. Cán bộ, đảng viên và nhân dân đang kỳ vọng rất lớn vào cuộc cách mạng cải cách tổ chức bộ máy hệ thống chính trị lần này sẽ tạo đà bứt phá để đất nước tiếp tục tiến về phía trước.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.