Tìm giải pháp xử lý rác thải tồn đọng

Bất cập trong tập kết, vận chuyển rác

Gần đây, tình trạng rác thải sinh hoạt ùn ứ tại nhiều đoạn đường và điểm trung chuyển, tập kết ở khu vực ngoại thành Hà Nội xuất hiện khá nhiều nơi thuộc các huyện: Quốc Oai, Hoài Đức, Chương Mỹ...

Thừa nhận thực trạng trên, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Quốc Oai Nguyễn Thị Thu Trang cho biết, trên địa bàn huyện đang tồn đọng khoảng 5.000 tấn rác. Giai đoạn trước năm 2020, lượng rác phát sinh cơ bản được vận chuyển hết trong ngày nên huyện chỉ duy trì 7/37 điểm trung chuyển, tập kết rác. Thời gian gần đây, lượng rác tồn nhiều, nên các điểm đã đóng trước kia được mở trở lại và hiện 21/21 xã đều có điểm chứa rác. Song, do các bãi không có rãnh thoát nước, không có mái che nên phát tán mùi hôi.

Tương tự, các huyện như: Hoài Đức, Chương Mỹ... cũng đang tồn đọng hàng nghìn tấn rác. Ở một số nơi, việc tập kết rác không được quản lý chặt chẽ. Đơn cử như tại điểm tập kết rác của xã Đông Sơn (huyện Chương Mỹ), dù trong bãi còn chỗ nhưng rác đổ tràn lan ra bên ngoài, lấp cả đường đi. Ngoài ra, đơn vị đảm nhận thu gom, vận chuyển rác không rắc vôi bột, phun thuốc khử trùng nên mùi xú uế bốc lên nồng nặc.

Theo Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Hoài Đức Tạ Công Thanh, từ tháng 2-2023 đến nay, theo phân luồng mới, huyện vận chuyển 127 tấn/ngày về bãi rác Nam Sơn, 67 tấn/ngày còn lại chuyển đến bãi rác Xuân Sơn. Do quãng đường vận chuyển xa gấp gần 2 lần, năng lực vận chuyển của đơn vị vệ sinh môi trường có hạn nên chỉ “giải phóng” được lượng rác phát sinh trong ngày, còn số rác tồn tiếp tục đọng lại...

Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội Mai Trọng Thái cho biết, trước đây, rác thải của một số huyện phía Tây thành phố như: Hoài Đức, Chương Mỹ, Quốc Oai, Thạch Thất… được phân luồng đưa về Khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn (bãi rác Xuân Sơn, thuộc địa bàn thị xã Sơn Tây và huyện Ba Vì). Tuy nhiên, do khu xử lý này tạm ngừng tiếp nhận bởi vướng công tác giải phóng mặt bằng bãi rác Xuân Sơn, nên thời điểm cuối năm 2022 và từ đầu tháng 2-2023 đến nay bãi ngừng tiếp nhận, khiến lượng rác tồn nhiều. Để giải quyết, Sở đã phân luồng tạm thời, vận chuyển rác thải ở đây về Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn (bãi rác Nam Sơn, huyện Sóc Sơn).

Đồng bộ các giải pháp

Do việc điều chỉnh phân luồng nên các đơn vị cung ứng dịch vụ vệ sinh môi trường phải bổ sung xe chuyên dụng, nhân lực mới đáp ứng được yêu cầu... Song, không phải đơn vị nào cũng đáp ứng được.

Phó Giám đốc Công ty Môi trường đô thị Xuân Mai Đào Văn Tiến cho biết, công ty đảm trách việc vận chuyển rác thải của huyện Quốc Oai và 15 xã của huyện Thạch Thất. Do việc phân luồng thay đổi nên số chuyến xe vận chuyển rác giảm bởi cung đường dài; bãi rác Xuân Sơn lại thường tắc nghẽn nên xe không quay đầu về kịp...

Nhìn nhận việc giải quyết tồn tại hiện nay về phía năng lực nhà thầu dịch vụ vệ sinh môi trường, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Thanh Oai Nguyễn Tuấn Khải giải thích, là địa phương có lượng rác tồn khoảng 4.000 tấn, nhưng ngay sau khi được thành phố tăng hạn mức thu gom, Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Hà Nội đã huy động được ngay nguồn lực để đáp ứng yêu cầu vận chuyển. Vì thế, nhà thầu đã cơ bản “hóa giải” được hết lượng rác tồn. Hơn nữa, nếu năng lực nhà thầu tốt, rác được vận chuyển hết trong ngày sẽ giúp địa phương đóng được các điểm trung chuyển, tập kết rác, giảm ô nhiễm môi trường. Thời gian tới, huyện dự kiến chỉ để lại 3 điểm tập kết thay vì 21 điểm như hiện nay.

Với những khó khăn hiện tại, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Mai Trọng Thái nhấn mạnh, trước mắt, các huyện cần rà soát, thống kê, phối hợp với Trung tâm Kỹ thuật tài nguyên và môi trường Hà Nội (Sở Tài nguyên và Môi trường) để vận chuyển hết số rác thải tồn về bãi rác Nam Sơn; yêu cầu các đơn vị phải bảo đảm vệ sinh tại điểm tập kết rác... Về lâu dài, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án thuộc Khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn phải khẩn trương đẩy nhanh tiến độ...

Như vậy, nguyên nhân xuất phát từ việc tạm ngừng tiếp nhận rác của bãi rác Xuân Sơn - một trong 2 bãi rác tập trung của thành phố; năng lực hạn chế của doanh nghiệp cung ứng dịch vụ vệ sinh môi trường và bất cập trong thu gom, tập kết, vận chuyển rác của một số địa phương trên địa bàn thành phố Hà Nội. Do đó, các cơ quan chức năng của thành phố, những đơn vị trúng thầu dịch vụ vệ sinh môi trường và chính quyền các huyện cần triển khai đồng bộ các giải pháp thì mới khắc phục, xử lý được tình trạng ùn ứ rác hiện nay.