Thượng tôn pháp luật

* Quyết định giao và thu hồi đất không đúng luật; nhiều thiếu sót, sai phạm trong việc tổ chức cưỡng chế
* Làm thủ tục tiếp tục giao quyền sử dụng đất cho ông Đoàn Văn Vươn đúng pháp luật * Khẩn trương điều tra, truy tố, xử lý nghiêm các đối tượng phạm tội giết người, chống người thi hành công vụ
* Đình chỉ công tác, xử lý nghiêm các cán bộ chỉ đạo phá nhà của ông Vươn
* Kiểm điểm làm rõ và xử lý trách nhiệm của lãnh đạo các cấp TP Hải Phòng

(HNM) - Chiều 10-2, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì cuộc họp về vụ việc cưỡng chế thu hồi đất tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng. Ngay khi cuộc họp kết thúc, 17h cùng ngày, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ (VPCP) Vũ Đức Đam - Người phát ngôn của Chính phủ đã thông báo kết luận của Thủ tướng. Nội dung kết luận thể hiện sự công bằng, nghiêm minh trên tinh thần thượng tôn pháp luật.

Yếu kém của chính quyền cơ sở

Bộ trưởng - Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam cho biết, ngoài Bí thư Thành ủy và Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, tham dự cuộc họp có lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Thanh tra Chính phủ, Bộ NN&PTNT, Bộ Thông tin và Truyền thông, UBTƯ MTTQ Việt Nam, Ủy ban Kiểm tra TƯ, Ban Tuyên giáo TƯ, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, TAND tối cao, Viện KSND tối cao và Hội Nông dân Việt Nam.

Sau khi nghe báo cáo tổng hợp chung của VPCP, báo cáo của lãnh đạo TP Hải Phòng và ý kiến phát biểu của các bộ, ngành TƯ, các ban của Quốc hội, Ban Tuyên giáo TƯ và Ủy ban Kiểm tra TƯ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có ý kiến kết luận đề cập chi tiết các nội dung liên quan đến vụ việc.

Thủ tướng Chính phủ khẳng định, vụ việc đáng tiếc này xảy ra trước hết là do nguyên nhân chủ quan, cụ thể là sự yếu kém của chính quyền huyện Tiên Lãng, xã Vinh Quang trong quản lý nhà nước về giao đất, cưỡng chế thu hồi đất. Sai phạm trước hết thể hiện ở việc giao đất. UBND huyện Tiên Lãng có hai quyết định giao đất cho ông Đoàn Văn Vươn là Quyết định số 447/QĐ-UB ngày 4-10-1993 giao 21ha đất và Quyết định số 220/QĐ-UB ngày 9-4-1997 giao bổ sung 19,3ha đất. Trong đó, Quyết định 447 đúng pháp luật (theo Luật Đất đai năm 1987). Nhưng Quyết định số 220 mặc dù theo thẩm quyền và thực tế sử dụng đất là đúng, nhưng không đúng với quy định của pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất; về thời hạn giao đất và thời điểm tính thời hạn giao đất (Luật Đất đai năm 1993).

Sai phạm tiếp theo của UBND huyện Tiên Lãng là ra các quyết định thu hồi đất của ông Đoàn Văn Vươn. Các Quyết định số 460/QĐ-UBND ngày 23-4-2008, Quyết định số 461/QĐ-UBND ngày 7-4-2009 thu hồi đất của ông Đoàn Văn Vươn với lý do hết thời hạn sử dụng là không đúng với quy định của Luật Đất đai 2003 và Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29-10-2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai năm 2003. Vì quyết định thu hồi đất không đúng luật nên quyết định của UBND huyện Tiên Lãng về cưỡng chế thu hồi đất của ông Đoàn Văn Vươn cũng không đúng pháp luật. Theo Bộ trưởng Vũ Đức Đam, nội dung quyết định cưỡng chế của UBND huyện Tiên Lãng cũng có sai phạm khi không xác định ranh giới đất thu hồi cụ thể, không kiểm kê tài sản trên đất. Chưa kể, thời điểm cưỡng chế trước Tết Nguyên đán theo Thủ tướng Chính phủ là không hợp đạo lý. Việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm.

Xử lý nghiêm minh

Đối với việc hủy hoại tài sản của ông Đoàn Văn Vươn, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, việc lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo việc làm này có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan điều tra, làm rõ xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.

Trên cơ sở các kết luận trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng chỉ đạo thu hồi ngay các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng về việc thu hồi đất và cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn. Đồng thời, xử lý các vi phạm về sử dụng đất của ông Đoàn Văn Vươn theo quy định của pháp luật (ông Đoàn Văn Vươn có cho thuê một phần diện tích đất không đúng quy định - PV) và làm thủ tục cho ông Đoàn Văn Vươn sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai.

Lãnh đạo TP Hải Phòng đồng thời phải chỉ đạo TAND TP và TAND huyện Tiên Lãng nghiêm túc kiểm điểm việc xét xử đối với vụ việc này. Hai cơ quan này đã sai sót khi tuyên Quyết định 461 của UBND huyện Tiên Lãng đúng trong các phiên tòa hành chính giải quyết khiếu nại của ông Đoàn Văn Vươn. Theo Bộ trưởng Vũ Đức Đam, đại diện TAND tối cao có mặt tại cuộc họp do Thủ tướng chủ trì cho biết, đã rút hồ sơ xét xử nội dung trên của hai cơ quan tòa án địa phương để xem xét xử lý, cũng như làm thủ tục tái thẩm như kiến nghị của Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khởi tố, điều tra và sớm đưa ra xét xử nghiêm minh theo đúng quy định của pháp luật việc phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn; phải đình chỉ công tác ngay những cán bộ đã chỉ đạo phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn. Đồng thời, lãnh đạo TP Hải Phòng có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án "giết người và chống người thi hành công vụ" ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Trong đó, phải kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng. TP Hải Phòng cũng phải tiếp tục chỉ đạo huyện Tiên Lãng và xã Vinh Quang kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến những vi phạm trong việc giao đất, thu hồi đất, tổ chức cưỡng chế, phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn.

Lãnh đạo thành phố Hải Phòng phải kiểm điểm trách nhiệm

Ghi nhận việc xử lý cán bộ, cũng như tinh thần nhận trách nhiệm trước Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và nhân dân của lãnh đạo TP Hải Phòng, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng phải kiểm điểm trách nhiệm. Vì trước hết là đã chấp thuận đề nghị cưỡng chế thu hồi đất không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng. Sau đó, khi vụ việc xảy ra đã chậm chỉ đạo làm rõ đúng sai và trách nhiệm của tập thể, cá nhân; báo cáo chưa đầy đủ, nghiêm túc với Thủ tướng Chính phủ; việc cung cấp thông tin chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ gây bức xúc trong dư luận. Theo Bộ trưởng - Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam, trước báo cáo tại cuộc họp lần này, TP Hải Phòng đã có hai lần báo cáo Thủ tướng Chính phủ nhưng đều chưa thật sự nghiêm túc và đầy đủ.

Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo TP Hải Phòng kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc qua vụ việc này và chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước về đất đai, kiện toàn bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, không để xảy ra vụ việc tương tự. Đồng thời, sớm ổn định tình hình mọi mặt của huyện Tiên Lãng. Tất cả những công việc trên phải được thực hiện khẩn trương, nghiêm túc với tinh thần trách nhiệm cao và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.

Qua vụ việc này, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, UBND các tỉnh, TP trong cả nước chủ động rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước về đất đai, nhất là việc thu hồi và cưỡng chế thu hồi đất bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật. Đề cao trách nhiệm, tập trung giải quyết tốt các khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai. Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiến hành rà soát, sửa đổi bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng đất đai; khẩn trương tiến hành tổng kết thực hiện Nghị quyết TƯ 7 khóa IX về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật đất đai để kiến nghị sửa đổi Luật Đất đai cho phù hợp với thực tế tình hình và yêu cầu phát triển mới. Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất xây dựng thể chế để kiểm soát việc ban hành các quyết định hành chính của chính quyền các cấp.

Cũng trong kết luận về vụ việc, Thủ tướng Chính phủ hoan nghênh các cơ quan thông tin đại chúng đã góp phần tích cực để các cơ quan chức năng làm sáng tỏ và có sự chỉ đạo phù hợp đối với vụ việc này. Thủ tướng cũng yêu cầu nghiêm túc rút kinh nghiệm, hết sức tránh việc đưa tin không khách quan, không đúng bản chất sự việc làm phương hại đến lợi ích của đất nước và người dân.