Thuốc “lắc” - Tác hại khôn lường

Thời gian qua, tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, nhiều tụ điểm sử dụng thuốc “lắc” đã liên tiếp bị lực lượng chức năng triệt phá. Gần đây nhất, rạng sáng ngày 25-6, tại quận Đống Đa (Hà Nội), công an quận đã bắt quả tang và tạm giữ 12 đối tượng là thanh niên đang tụ tập xem băng đĩa có nội dung xấu, đồng thời sử dụng thuốc “lắc”. Tất cả các đối tượng đều coi việc sử dụng thuốc “lắc” như một biện pháp để giải sầu mà không ý thức được tác hại nghiêm trọng của nó. Vậy bản chất của thuốc lắc là gì, tác hại của nó ra sao ? Phóng viên báo Hànộimới đã có cuộc trao đổi với BS Nguyễn Minh Tuấn - Phó Viện trưởng Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia, chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu các chất ma túy, để tìm hiểu vấn đề này.

- Hiện nay, rõ ràng thuốc “lắc” đang trở thành một nạn dịch của xã hội, có nguy cơ làm băng hoại đạo đức và làm hỏng một bộ phận giới trẻ. Vậy ông có thể cho biết thực chất thuốc “lắc” là gì ?

- Thuốc “lắc” là tên gọi ở Việt Nam, trên thế giới nó có các tên gọi là Ecstasy, XTC, E, Adam và Eva... Thực chất thuốc lắc là một loại ma túy tổng hợp có tên khoa học là 3-4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA). MDMA được tổng hợp lần đầu ở Đức vào năm 1912, được cấp bằng sáng chế năm 1914. Ban đầu, nó được sử dụng để thử nghiệm chứng ăn nhiều. Nhưng sau đó, người ta thấy rằng nó là một loại hóa chất kích thần gây ảo giác, vì vậy nó vừa có tác dụng kích thíchgiống amphetamine, vừa có tác dụng gây ảo giác.

- Là chuyên gia nghiên cứu lâu năm về các chất ma túy, xin ông cho biết cơ chế ảnh hưởng của thuốc “lắc” ?

- Sau khi sử dụng loại thuốc này, người sử dụng sẽ thấy xuất hiện khoái cảm với cảm giác thân thiện, huyết áp, thân nhiệt và mạch tăng nhanh, vã mồ hôi, run, giãn đồng tử, đỏ mặt... Khi đó, nhận thức giác quan của người dùng thuốc sẽ tăng, ví như màu sắc sẽ trở nên sinh động. Các kích thích của môi trường bên ngoài cũng gây cho người sử dụng sự xúc động mạnh hơn (điều này giải thích tại sao các điểm có tổ chức sử dụng thuốc “lắc” thường được bố trí nhiều đèn có ánh sáng mạnh và hệ thống loa đài công suất lớn). Dần dần, tư duy của người dùng thuốc có xu hướng quay về nội tâm, giảm khả năng phân biệt giữa bản thân và môi trường. Thuốc gây ảo giác về thính giác, thị giác và thế là họ cứ... lắc và lắc mà không ý thức được mình đang làm gì.

- Khi sử dụng loại ma túy tổng hợp này, về mặt sức khỏe nó sẽ gâyra những tác hại nào?

- Tác hại của nó cũng giống như các thuốc gây loạn thần, nhưng sự hư hỏng chức năng não nặng hơn và kéo dài hơn (trên 6 tháng). Sau đó, xuất hiện các triệu chứng cai, biểu hiện bằng ngủ lịm, kiệt sức, giảm cân (vì nhảy múa nhiều) và trầm cảm. Đa số các trường hợp, sau khi dùng thuốc “lắc” đã xuất hiện các trạng thái loạn thần cấp tính hoặc mạn tính (kéo dài ít nhất 48 giờ), xuất hiện những ý tưởng liên hệ (chẳng hạn thấy ai đó đang thực hiện một hành động nào đó, những người sử dụng thuốc “lắc” sẽ nghĩ rằng chắc là họ làm hại mình, nên tấn công lại, trong khi thực chất người đó chẳng làm hại gì).

Về lâu dài sẽ dẫn đến thiếu máu cục bộ cơ tim cấp, nhồi máu cơ tim do “thắt mạch vành loạn nhịp nhĩ thất”, viêm cơ tim, vỡ động mạch chủ, nhồi máu ruột, tiêu cơ vân cấp, suy thận...

- Xung quanh chuyện thuốc “lắc”, để đưa ra một lời khuyên với các bạn trẻ, ông sẽ nói điều gì ?

- Một đặc điểm của thuốc lắc là khi đã dùng thử một lần, cũng như các loại ma túy khác, nó sẽ gây nghiện. Khi không có thuốc, người đã từng dùng thuốc này sẽ cảm thấy cô đơn, chán nản, ít ăn... vì đã bị lệ thuộc (về mặt cảm giác) vào thuốc. Với loại ma túy cực kỳ có hại này, tôi mong các bạn trẻ hãy tránh xa, càng xa càng tốt.

- Xin cảm ơn ông !

HNM