Thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội giai đoạn 2021-2025:Nông thôn giàu đẹp, văn minh, hiện đại

Sau 4 năm triển khai, Chương trình số 04-CTr/TU có nhiều chỉ tiêu hoàn thành và vượt, giúp khu vực nông thôn Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại hơn, chất lượng cuộc sống của người dân không ngừng được nâng cao.

Bảo đảm lộ trình, kế hoạch đề ra

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, Hà Nội có số xã nhiều thứ 3 của cả nước. Thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, đến hết năm 2021 thành phố đã có 382/382 xã đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành mục tiêu Chương trình số 04-CTr/TU đề ra trước 4 năm. Chỉ trong vòng 3 năm (2021-2023), thành phố có 12 huyện đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Như vậy, Hà Nội có 100% số huyện, thị xã đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, về đích trước 2 năm so với mục tiêu của Chương trình số 04-CTr/TU.

Ngoài ra, đến hết năm 2024, thành phố Hà Nội đã có 229/382 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (chiếm 59,9% tổng số xã), vượt 73 xã so với mục tiêu Chương trình số 04-CTr/TU đề ra; có 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (chiếm 28,5% tổng số xã), vượt 29 xã so với mục tiêu đề ra đến năm 2025. Mới đây, Hà Nội đã có thêm 2 huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành xây dựng nông thôn mới nâng cao, nâng tổng số huyện hoàn thành nông thôn mới nâng cao lên 5 huyện. Con số này đưa Hà Nội trở thành địa phương dẫn đầu các tỉnh, thành phố trên cả nước trong lĩnh vực này, vượt mục tiêu đề ra tại Chương trình số 04-CTr/TU là 4 huyện.

Hiện Hà Nội đã hoàn thiện hồ sơ và trình Thủ tướng Chính phủ công nhận “Thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới”. Đặc biệt, xây dựng nông thôn mới ở Hà Nội đã đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững, trong đó có nhiều chỉ tiêu cao hơn so với quy định của Trung ương, mang bản sắc riêng của Thủ đô. Hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư đồng bộ; 100% tuyến đường trục huyện, đường liên xã, trục thôn, liên thôn, đường ngõ xóm được nhựa hóa, bê tông hóa; 100% số thôn, làng có nhà văn hóa, điểm sinh hoạt cộng đồng…

Thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy trong giai đoạn 2021-2025, dấu ấn rõ rệt đối với khu vực nông thôn Hà Nội là kinh tế có sự bứt phá mạnh mẽ. Diện tích sản xuất nông nghiệp có xu thế giảm theo từng năm, chủ yếu là diện tích đất trồng lúa do quá trình đô thị hóa. Song, lĩnh vực trồng trọt có nhiều tiến bộ, cơ cấu chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng tỷ trọng các giống cây trồng chất lượng, giá trị cao, cây ăn quả đặc sản, diện tích trồng cây cảnh tiếp tục được mở rộng.

Tình hình chăn nuôi cơ bản thuận lợi, không xảy ra dịch bệnh lớn trên đàn gia súc, gia cầm... Nếu như năm 2021, Hà Nội có 595 sản phẩm được UBND thành phố công nhận OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) thì đến nay, lũy kế thành phố đã có 3.317 sản phẩm OCOP, trong đó có 6 sản phẩm 5 sao, 22 sản phẩm tiềm năng 5 sao… Kinh tế hợp tác, kinh tế trang trại và các làng nghề phát triển mạnh mẽ. Những chuyển mình tích cực trong phát triển kinh tế đã mang đến nhiều đổi thay cho các địa phương.

Năm 2024 khép lại, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn trên địa bàn thành phố đạt khoảng 73,8 triệu đồng, tăng 18,8 triệu đồng/người/ năm so với năm 2020. Nhiều địa phương có thu nhập bình quân đầu người cao. Điển hình như các huyện Hoài Đức, Đan Phượng đạt 86 triệu đồng/người/năm, Đông Anh đạt hơn 85,8 triệu đồng, Gia Lâm đạt 83 triệu đồng... Đến hết năm 2024, thành phố không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2022-2025, về đích trước 1 năm so với kế hoạch đề ra. Đa số hộ gia đình ở nông thôn có nhà kiên cố, khang trang. Khoảng cách đời sống nhân dân giữa khu vực nội thành và ngoại thành được kéo gần.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, đến thời điểm này, mặc dù Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy vẫn chưa đi hết chặng đường 5 năm, nhưng với sự chỉ đạo sát sao và quyết liệt của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố cùng sự nỗ lực của các sở, ngành, địa phương và người dân, thành phố đã đạt được những chỉ tiêu đặt ra. Cụ thể, đã có 21/32 chỉ tiêu trong chương trình đạt và vượt kế hoạch; còn 11 chỉ tiêu chưa đạt, song đó là những chỉ tiêu mang tính giai đoạn, Hà Nội đang tiếp tục phấn đấu để đến giữa năm 2025 sẽ hoàn thành toàn bộ 32 chỉ tiêu của Chương trình số 04-CTr/TU.

Đặt trong bối cảnh 4 năm triển khai Chương trình số 04-CTr/TU, Hà Nội đã đối diện với rất nhiều khó khăn bởi công tác phòng, chống dịch Covid-19 (năm 2021, 2022) cùng 2 cơn bão số 2 và số 3 (năm 2024), gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp, kết quả đạt được đến nay là sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của thành phố.

Đồng lòng, chung sức hiện thực hóa các mục tiêu

Những bước đi vững chắc, những thành quả đáng khích lệ đạt được trong thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU là nhờ sự vào cuộc quyết liệt, đồng lòng, chung sức của các cấp ủy Đảng, chính quyền và người dân. Đặc biệt, việc xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện cũng được thành phố triển khai khẩn trương, đồng bộ, bài bản. Từ năm 2021 đến nay, Ban Chỉ đạo Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy đã tiến hành kiểm tra tiến độ thực hiện chương trình tại các huyện, thị xã; tổ chức họp giao ban định kỳ hằng quý để đánh giá tiến độ, kết quả chỉ đạo và tổ chức thực hiện và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho cơ sở để hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới theo kế hoạch, mục tiêu chương trình đề ra.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền, một trong những kinh nghiệm quý của Hà Nội trong quá trình thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU là đã xác định xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển đô thị ngay từ đầu nhiệm kỳ để chỉ đạo triển khai tại các địa phương. Xây dựng nông thôn mới mở hướng, tạo điều kiện thúc đẩy quá trình đô thị hóa để các huyện phát triển thành quận, như ở Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức, Thanh Trì, Đan Phượng...

Thanh Trì là huyện đầu tiên của thành phố Hà Nội được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023, sớm hơn 2 năm so với kế hoạch huyện đề ra. Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Trì Nguyễn Văn Hưng chia sẻ, xây dựng nông thôn mới ở Thanh Trì có đặc thù, song hành với các tiêu chí để phát triển huyện thành quận. Do đó, trong quá trình triển khai nhiệm vụ, huyện Thanh Trì đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ với phương châm, quan điểm: Đối với các tiêu chí trùng nhau giữa 2 bộ tiêu chí nông thôn mới nâng cao và tiêu chuẩn phường thì chọn tiêu chí cao hơn để thực hiện, nhằm phấn đấu hoàn thành mục tiêu kép.

Thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU, Hà Nội đã tập trung dành nguồn lực từ ngân sách thành phố để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm các công trình thiết yếu về cơ sở hạ tầng cho xây dựng nông thôn mới. Theo tổng hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, trong hơn 4 năm thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU, nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới luôn được Thành ủy, HĐND, UBND thành phố quan tâm, bố trí kịp thời.

“Trong 4 năm qua, toàn thành phố đã huy động được hơn 86.800 tỷ đồng, bằng 120% kế hoạch. Trong đó, vốn huy động ngoài ngân sách nhà nước là hơn 4.000 tỷ đồng phục vụ xây dựng nông thôn mới. Ngoài ra, ngân sách thành phố còn ủy thác cho Ngân hàng Chính sách xã hội 800 tỷ đồng để hỗ trợ các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, có 12 quận thuộc thành phố đã bố trí kinh phí hỗ trợ các huyện xây dựng nông thôn mới với tổng số tiền là 1.132 tỷ đồng. Trong đó, quận Tây Hồ bố trí nhiều nhất là 340,8 tỷ đồng; quận Long Biên 328,7 tỷ đồng; quận Hoàn Kiếm 131,4 tỷ đồng; quận Hoàng Mai 55 tỷ đồng…”, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội Ngọ Văn Ngôn thông tin.

Về các giải pháp thực hiện Chương trình số 04-CTr/TU từ nay đến cuối năm, Hà Nội tiếp tục tập trung ưu tiên nguồn lực đầu tư để duy trì các tiêu chí nông thôn mới đã đạt; đồng thời, nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Thành phố cũng đề nghị các huyện, thị xã chủ động cân đối, bố trí ngân sách cấp huyện, xã để triển khai thực hiện, bảo đảm mục tiêu đề ra.

Bên cạnh đó, thành phố kêu gọi các quận tiếp tục quan tâm hỗ trợ các huyện xây dựng nông thôn mới theo quy định, nhất là với các địa phương còn nhiều khó khăn. Các sở, ngành của thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ và tiêu chí, chỉ tiêu được giao phụ trách, chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo, hướng dẫn các huyện, xã triển khai tổ chức thực hiện 11 chỉ tiêu trong Chương trình số 04-CTr/TU hoàn thành trong năm 2025, bảo đảm theo quy định.

Thành phố cũng tập trung thực hiện cơ cấu lại sản xuất trong lĩnh vực trồng trọt, theo mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng đất, giảm diện tích trồng lúa, tập trung phát triển lúa gạo theo hướng tăng cơ cấu giống lúa chất lượng cao; mở rộng diện tích trồng rau, tăng diện tích trồng hoa, cây cảnh.

Đối với chăn nuôi, thành phố đẩy mạnh phát triển đàn lợn, đàn trâu, đàn bò; phát triển chăn nuôi theo vùng, ứng dụng công nghệ cao, phát triển chăn nuôi theo nhu cầu thị trường, chuỗi giá trị…

Ngoài ra, thành phố tập trung xây dựng các sản phẩm du lịch trải nghiệm gắn với làng nghề và các giá trị tài nguyên du lịch khu vực nông thôn Hà Nội…

Đặc biệt, thành phố tiếp tục xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, bền vững, thực chất, qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và hoàn thành cao nhất các mục tiêu trong Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy đề ra.