Thúc đẩy tín dụng xanh

Nhờ vậy, nhiều dự án bảo vệ môi trường đã được hỗ trợ bằng dòng vốn ngân hàng.

Tốc độ tăng trưởng đạt 22% mỗi năm

Thống kê của Ngân hàng Nhà nước, có 50 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ tín dụng xanh, với tổng dư nợ gần 680.000 tỷ đồng, chiếm 4,5% dư nợ tín dụng toàn hệ thống. Tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh bình quân đạt 22% mỗi năm, cao hơn tốc độ tăng trưởng chung của tín dụng đối với nền kinh tế; riêng năm 2023, tốc độ này đạt mức cao kỷ lục 24%.

Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) Hà Thu Giang cho rằng, các ngân hàng đã nhận thức được tầm quan trọng của việc thực hành ESG (Environment - môi trường, Social - xã hội, Governance - quản trị doanh nghiệp, khung đánh giá nhằm đo lường tính bền vững và trách nhiệm đối với môi trường, xã hội của doanh nghiệp) trong hoạt động và đã có những chuyển biến rõ rệt từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt, các ngân hàng chủ động tích hợp yếu tố môi trường và xã hội trong chiến lược phát triển, mô hình hoạt động; nghiên cứu các quy định, các tiêu chuẩn quốc tế để xây dựng quy định nội bộ về thực hành ESG, quản lý rủi ro về môi trường và xã hội…

Thực tế, các ngân hàng đã có nhiều chương trình tín dụng xanh. Chẳng hạn như Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và dự án mang lại lợi ích về môi trường. Đây là lần đầu tiên Vietcombank phát hành trái phiếu xanh, là cột mốc quan trọng trong chiến lược quản trị môi trường, xã hội và doanh nghiệp của Vietcombank.

Trong khi đó, Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) phát hành thành công 2.500 tỷ đồng trái phiếu xanh theo nguyên tắc trái phiếu xanh của Hiệp hội Thị trường vốn quốc tế (ICMA) tại thị trường trong nước. BIDV cũng phát hành 3.000 tỷ đồng trái phiếu tự nguyện tuân thủ theo hướng dẫn trái phiếu bền vững của ICMA. Với nguồn vốn dồi dào, ngân hàng đã đẩy mạnh "xanh hóa" dòng vốn. Theo số liệu mới nhất từ BIDV, dư nợ tín dụng xanh của ngân hàng đạt hơn 80.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 4,1% tổng dư nợ của BIDV và chiếm 11% tổng dư nợ tín dụng xanh toàn nền kinh tế.

Hay Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (VietinBank) ký biên bản hợp tác với MUFG (Ngân hàng Tokyo Mitsubishi của Nhật Bản) thu xếp 1 tỷ USD cho các dự án phát triển bền vững. Ngân hàng cam kết triển khai gói tiền gửi xanh, tài chính xanh trị giá 5.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi cho phát triển bền vững.

Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng nhận định, Ngân hàng Nhà nước đã tiên phong triển khai các kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy tín dụng xanh. Từ đó, các tổ chức tín dụng đã chủ động xây dựng kế hoạch nội bộ, hoàn thiện tiêu chí và quy trình để tăng cường đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường.

Hướng tới tăng trưởng xanh

Các chuyên gia cho rằng, tài chính xanh được xem là một phương thức quan trọng được các nước trên thế giới và Việt Nam đều chú trọng để hướng đến tăng trưởng xanh và bền vững. Ước tính, Việt Nam cần nguồn lực phát triển rất lớn, khoảng 368 tỷ USD cho cả giai đoạn đến năm 2040, tương đương 20 tỷ USD/năm. Để thực hiện mục tiêu này, Việt Nam cần xây dựng cơ chế, chính sách và giải pháp huy động nguồn vốn trong và ngoài nước, thúc đẩy phát triển thị trường tài chính xanh, khuyến khích dòng vốn tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực xanh.

Theo đại diện Hiệp hội Kế toán Anh quốc (ACCA), những thị trường mới nổi như Việt Nam rất cần các danh mục phân loại xanh, yếu tố quan trọng trong việc đánh giá ESG ở các doanh nghiệp. Do đó, các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xanh kiến nghị, cơ quan chức năng cần ban hành quy định tiêu chí môi trường với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh. Bộ tiêu chí này là cơ sở quan trọng để dự án có thể được cấp tín dụng xanh hoặc phát hành trái phiếu xanh.

Bàn về giải pháp để tín dụng xanh (trong đó có tín dụng cá nhân) phát triển tương xứng với tiềm năng hơn 100 triệu dân của Việt Nam, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng cho hay, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đối với ngành Ngân hàng, thời gian tới cần tiếp tục đẩy mạnh cấp vốn cho các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, nông nghiệp sạch và kinh tế tuần hoàn. Từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ, mọi giai đoạn đều phải bảo đảm tiêu chí xanh và sạch, đáp ứng yêu cầu của xã hội. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để ngành Ngân hàng góp phần đạt mục tiêu cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Hà Thu Giang cho biết, thời gian tới, để thúc đẩy thực hành ESG, xanh hóa hoạt động ngành Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước sẽ hướng dẫn các tổ chức tín dụng cấp tín dụng xanh, báo cáo tình hình triển khai tín dụng xanh sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục phân loại xanh quốc gia. Ngân hàng Nhà nước đã tiên phong triển khai các kế hoạch hành động, thực hiện chính sách thúc đẩy tín dụng xanh. Vì vậy, các tổ chức tín dụng cũng cần chủ động xây dựng kế hoạch nội bộ, hoàn thiện tiêu chí và quy trình để tăng cường đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường.