Thủ tướng Phạm Minh Chính: Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn khó khăn nhưng tương lai phát triển rất tươi sáng

Cùng dự có: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng; Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh; Bộ trưởng bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị; Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Tây Ninh, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương; lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện các Ban quản lý dự án, nhà thầu thi công các dự án cao tốc.

Hình thành rõ nét các tuyến đường bộ cao tốc

Mở đầu hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại là một trong 3 đột phá chiến lược đã được Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra; trong đó xác định rất cụ thể mục tiêu đến năm 2025 có 3.000km đường cao tốc, đến năm 2030 có 5.000km đường cao tốc.

Theo quy hoạch đến năm 2030, Đồng bằng sông Cửu Long có khoảng 1.200km đường cao tốc với 3 tuyến theo hướng Bắc – Nam và Đông – Tây. Đến nay, cũng đã quy hoạch xong hệ thống sân bay, giao thông đường thủy trong khu vực. Trong nhiệm kỳ này, các bộ, ngành, địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long cố gắng hoàn thành 600km đường cao tốc, và nhiệm kỳ tới tiếp tục hoàn thành 600km nữa.

Thủ tướng nêu rõ, đến thời điểm này, sau một thời gian nỗ lực vượt mọi khó khăn, tích cực triển khai, hạ tầng đường cao tốc của khu vực đã dần hình thành. Kết quả này nhờ sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chính phủ, các bộ, ngành; nỗ lực của các địa phương là rất lớn trong triển khai các tuyến cao tốc; người dân trong vùng dự án đã hiến đất, hiến nhà, nơi ăn ở, sinh kế cho công trình, đây cũng là vinh dự, trách nhiệm và tự hào khi được tham gia vào đại công trường, hoàn thiện hạ tầng giao thông Đồng bằng sông Cửu Long.

Thủ tướng nhấn mạnh, Đồng bằng sông Cửu Long cần phát triển nhanh và bền vững, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước. Điều quan trọng hơn cả là cần rút kinh nghiệm để thời gian tới làm tốt hơn nữa. Những vấn đề khó khăn nhất đã vượt qua, hiện nay cần phải tạo động lực mới, khí thế mới, lập thành tích chào mừng kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Quốc khánh và Đại hội lần thứ XIV của Đảng.

Theo Thủ tướng, Đồng bằng sông Cửu Long đang đối mặt với tình trạng sụt, lún, sạt lở, chua mặn…, do đó, Thủ tướng giao các bộ, ngành liên quan thực hiện dự án tổng thể giải quyết tình trạng này; cùng với đó, cần tích cực triển khai Đề án phát triển 1 triệu ha lúa phát thải thấp; tiếp tục hoàn thiện, mở rộng các sân bay Phú Quốc, Cà Mau, Rạch Giá; đầu tư phát triển cảng biển Cái Cui, Trần Đề, Hòn Khoai… từ đó mở ra các không gian phát triển mới.

“Đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn khó khăn nhưng tương lai phát triển rất tươi sáng. Hạ tầng giao thông được phát triển đồng bộ sẽ góp phần quan trọng giảm chi phí logistics, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa; mở ra cơ hội, không gian phát triển rộng lớn cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đóng góp cho sự phát triển của đất nước”, Thủ tướng khẳng định.

Tại hội nghị, các bộ, ngành và các địa phương khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và vùng lân cận đã báo cáo, thảo luận sôi nổi, tránh nhiệm về tình hình triển khai các dự án phát triển hạ tầng giao thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là về công tác giải phóng mặt bằng; việc cung ứng nguyên vật liệu; tiến độ thi công; việc mở các nút giao, xây dựng các hạ tầng kết nối các tuyến cao tốc…

Trong đó, hiện nay, khu vực đồng bằng sông Cửu Long đang triển khai 5 dự án giao thông trọng điểm thuộc diện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải gồm: Dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông đoạn Cần Thơ-Cà Mau; cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; cao tốc Cao Lãnh - An Hữu; cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh và dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận. Đến nay, 4/5 dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, đang tổ chức triển khai thi công; Dự án cao tốc Mỹ An – Cao Lãnh đang hoàn thiện thủ tục và dự kiến khởi công đầu năm 2025.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, cùng với chủ trì các hội nghị, ban hành hàng trăm văn bản chỉ đạo, điều hành, đôn đốc triển khai các dự án cao tốc, Thủ tướng Chính phủ trực tiếp 5 lần kiểm tra công trường, đôn đốc, thăm, động viên cán bộ, công nhân, nhà thầu thi công, tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thi công; chỉ đạo Phó Thủ tướng và các bộ trưởng 3 lần trực tiếp làm việc tháo gỡ khó khăn về vật liệu để đẩy nhanh tiến độ thi công công trình.

Nhờ đó, hiện, công tác giải phóng mặt bằng tại các dự án cơ bản đáp ứng tiến độ triển khai thi công, khối lượng giải phóng mặt bằng còn lại không nhiều, tuy nhiên nếu không được giải quyết dứt điểm trong tháng 7-2024 sẽ ảnh hưởng đến việc tổ chức thi công hoàn thành toàn bộ các dự án. Các dự án đang được tập trung thi công, tuy nhiên, tiến độ các dự án chưa đáp ứng kế hoạch đề ra, nguyên nhân chủ yếu do trước đây thiếu hụt nguồn vật liệu cát đắp; khẳng định cát biển được đưa vào san lấp cũng là cát bắt nguồn từ sông, được quản lý khai thác, xử lý nghiêm ngặt khi đến công trình có độ mặn thấp hơn mức cho phép, thậm chí thấp hơn so với đồng ruộng trong khu vực.

Nêu một số khó khăn, vướng mắc và các đề xuất kiến nghị liên quan nhằm thúc đẩy triển khai dự án, các bộ, ngành, địa phương cam kết tiếp tục phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau để các dự án được triển khai thuận lợi, đạt mục tiêu đề ra.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chúc mừng 13 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long sau 3 năm tích cực triển khai bước đầu đã hình thành mạng lưới đường bộ cao tốc với kết quả nhìn thấy, lượng hóa, đếm được.

Nêu các kết quả nổi bật trong triển khai các dự án giao thông tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long về vốn, giải phóng mặt bằng, cung ứng nguyên vật liệu, công tác thi công, công tác hỗ trợ tái định cư và chăm lo đời sống cho Nhân dân, tình hình an ninh trật tự và an toàn xã hội…, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao sự vào cuộc tích cực, sự nỗ lực, tinh thần làm việc hết sức mình vì công việc của các bộ, ngành, địa phương, Ban quản lý dự án, các doanh nghiệp, nhà thầu thi công, tư vấn giám sát và đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân, người lao động “vượt nắng, thắng mưa”, trực tiếp làm việc tại các công trường dự án; trân trọng cảm ơn và biểu dương những gia đình, người dân, cộng đồng đã tích cực hỗ trợ, nhanh chóng bàn giao mặt bằng để thi công các dự án.

Thủ tướng Chính phủ cho rằng, qua việc triển khai các dự án đường bộ cao tốc thời gian qua, tất cả chúng ta đều học hỏi, có kinh nghiệm, trưởng thành và tự tin hơn để triển khai giai đoạn 2 các dự án đường bộ cao tốc; các sân bay, bến cảng thủy nội địa… để biến cái không thể thành có thể, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên.

Không để đơn vị thi công "cô đơn" trên các công trường

Chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai các dự án, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ quan điểm định hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai các dự án giao thông trọng điểm ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới.

Nhấn mạnh, mục tiêu đến năm 2025 Đồng bằng sông Cửu Long phải có 600km và đến năm 2030 có 1.200km đường bộ cao tốc và giao mục tiêu tiến độ đối với từng dự án, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quán triệt và tập trung thực hiện quan điểm "chỉ bàn làm, không bàn lùi"; tổ chức thi công với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, "làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm", “3 ca 4 kíp”, “xuyên lễ, xuyên Tết, xuyên ngày nghỉ”; huy động cả hệ thống chính trị các cấp vào cuộc, tích cực tham gia hưởng ứng Phong trào 500 ngày đêm quyết tâm cao, nỗ lực lớn, thi đua hoàn thành 3.000km đường cao tốc.

Về vốn, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành phối hợp với các địa phương, bố trí, điều chuyển cấp đủ vốn cho các dự án. Về giải phóng mặt bằng, Thủ tướng yêu cầu các Bí thư, Chủ tịch địa phương huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị cùng chung tay hỗ trợ triển khai dự án, đặc biệt là việc di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật; tập trung giải quyết dứt điểm để hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng để có đất cho thi công các dự án.

Về vật liệu, Thủ tướng yêu cầu phải bảo đảm cung cấp, hoàn thành đúng tiến độ. Trong đó, về cát đắp nền, các địa phương phải chủ động theo thẩm quyền để nâng công suất khai thác mỏ vật liệu; điều chuyển nguồn vật liệu giữa các dự án để phù hợp với yêu cầu tiến độ; thực hiện đúng cam kết, trong tháng 7 phải hoàn thành thủ tục để cấp mỏ. Các tỉnh miền Tây hỗ trợ các tỉnh miền Đông về cát; các tỉnh miền Đông hỗ trợ các tỉnh miền Tây về đá.

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu, đơn vị tư vấn giám sát tăng cường nhân lực, máy móc thiết bị thi công "3 ca 4 kíp" để đẩy nhanh tiến độ các dự án; thường xuyên làm việc với các địa phương có nguồn vật liệu để kiểm soát tình hình cung ứng, chủ động giải quyết ngay tại cơ sở đối những vướng mắc phát sinh nếu có.

Các địa phương phối hợp với các chủ đầu tư, nhà thầu để tham gia thực hiện các dự án, huy động lực lượng tại chỗ, tạo thêm công ăn việc làm, sinh kế cho người dân. “Các địa phương không để các đơn vị thi công cô đơn trên các công trình xây dựng đường bộ cao tốc”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu các địa phương tiếp tục làm tốt công tác chăm lo đời sống cho người dân tái định cư, bảo đảm điều kiện của người dân tại nơi ở mới phải tốt hơn nơi ở cũ; phối hợp giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn, trên các công trình xây dựng; lưu ý triển khai đầu tư tuyến đường đầu nối với tuyến cao tốc, các khu công nghiệp, khu đô thị,… để phát huy tối đa hiệu quả công trình, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Các bộ, ngành, địa phương, đơn vị phối hợp chặt chẽ thực hiện các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm tiến độ dự án, đồng thời đảm bảo kỹ thuật, chất lượng công trình, bảo đảm cảnh quan, môi trường, an toàn lao động trong quá trình triển khai dự án và khi hoàn thành đi vào khai thác.

Các cơ quan truyền thông tiếp tục thông tin kịp thời, chính xác tình hình triển khai các dự án; lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu; tạo khí thế, thi đua thực hiện các nhiệm vụ; biểu dương các tấm gương người tốt, việc tốt; không để các thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước, chống phá thành quả cách mạng, thành quả phát triển, xây dựng đất nước của toàn Đảng, toàn quân, toàn quân ta, nhất là khi chuẩn bị tổ chức Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Thủ tướng Chính phủ mong muốn và tin tưởng các bộ, ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu phát huy tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động trong chỉ đạo để với sự nỗ lực, cố gắng, tập trung cao độ của các Ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, tư vấn giám sát, đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân, người lao động tại các công trường và sự hỗ trợ, giúp đỡ của Nhân dân, các dự án cao tốc sẽ hoàn thành đúng và vượt tiến độ, bảo đảm chất lượng, mang lại diện mạo mới và mở ra cơ hội, không gian phát triển rộng lớn cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đóng góp cho sự phát triển của đất nước.