Thủ tướng: Bến Tre cần phát huy lợi thế, phát triển kinh tế biển

Dự buổi làm việc có Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên; Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt; Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Nguyễn Văn Thắng; Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ; lãnh đạo các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Lao động - Thương binh và Xã hội, Xây dựng, Y tế và các tỉnh Bến Tre, Tiền Giang.

Tiềm năng chưa được đánh thức

Báo cáo của Tỉnh ủy tại buổi làm việc cho biết, mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bến Tre với quyết tâm cao, khắc phục mọi khó khăn, phát huy tinh thần năng động, sáng tạo đã nỗ lực, đạt được những kết quả tích cực.

Năm 2022, tỉnh Bến Tre đạt và vượt 15/25 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. GRDP tăng 7,33%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; xuất khẩu ước đạt 1,51 tỷ USD, tăng 19,69%. Thu ngân sách nhà nước đạt trên 5.635 tỷ đồng, bằng 106,43% dự toán Trung ương giao. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ước đạt gần 23 nghìn tỷ đồng, tăng 14,32%; thu hút được 63 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và 267 dự án đầu tư trong nước.

Xây dựng nông thôn mới của tỉnh đạt kết quả tích cực, 80 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 158 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên; hình thành một số trung tâm sản xuất, cung cấp các loại hoa quả, cây cảnh, cây giống. Tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn Bến Tre được kiểm soát tốt. Chỉ số PAR INDEX của tỉnh tăng 7 bậc, PCI xếp thứ 18/63, SIPAS xếp thứ 26/63. Bến Tre đẩy mạnh hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp, số doanh nghiệp thành lập mới tăng 56,25%, mô hình kinh tế hợp tác được thúc đẩy, với 179 hợp tác xã, 1.129 tổ hợp tác được thành lập.

Các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế tiếp tục được tỉnh quan tâm; triển khai hiệu quả công tác bảo đảm an sinh xã hội, nhất là trong dịp Tết Quý Mão. Tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 96,6%, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 64,2%. Quốc phòng, an ninh, chủ quyền biên giới quốc gia được giữ vững; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng. Năng lực lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên...

Tỉnh Bến Tre đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành xem xét giải quyết một số kiến nghị để tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bến Tre nhanh và bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao mức sống của người dân, mở rộng không gian phát triển, tăng cường liên kết vùng, sớm đạt mục tiêu đưa Bến Tre trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực và của cả nước gồm: Đề xuất chủ trương lấn biển; phát triển năng lượng tái tạo; đầu tư tuyến đường bộ ven biển; điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất; xây dựng tỉnh Bến Tre thành thành phố trực thuộc Trung ương; một số dự án cụ thể phát triển hạ tầng giao thông, thủy lợi như nâng cấp, đầu tư mới các tuyến đường, cầu, cống, chống xói lở...

Tại buổi làm việc, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và tỉnh Bến Tre thảo luận thẳng thắn, chân thành, tìm ra các động lực mới để tỉnh Bến Tre phát huy tinh thần tự lực, tự cường vươn lên; việc phân cấp, phân quyền để địa phương chủ động thực hiện các giải pháp phát triển; sự phối hợp giữa địa phương với các bộ, ngành và liên kết với các tỉnh, thành phố để cùng phát triển. Bên cạnh đó, thảo luận, giải đáp đối với các đề xuất, kiến nghị của tỉnh Bến Tre.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính biểu dương nỗ lực và kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Bến Tre đã đạt được, góp phần vào thành tựu chung của cả nước.

Thủ tướng đã chỉ rõ một số hạn chế tỉnh cần khắc phục như: Quy mô kinh tế còn nhỏ, tốc độ, chất lượng tăng trưởng còn hạn chế. Hạ tầng kinh tế - xã hội thiếu đồng bộ, nhất là giao thông đường bộ, đường thủy nội địa. Chất lượng nguồn nhân lực còn hạn chế, tỷ lệ lao động làm việc trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản còn cao, chiếm 43,1%. Công tác đào tạo nghề và chuyển đổi nghề cho lao động nông thôn chưa đạt yêu cầu đề ra. Tỉnh chưa thu hút được các dự án quy mô lớn tạo đột phá cho phát triển. Đời sống người dân còn khó khăn...

Người đứng đầu Chính phủ chỉ rõ, Bến Tre là vùng đất địa linh nhân kiệt; quê hương của nhiều danh nhân và các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước; tỉnh có vị trí đặc biệt trong kết nối giao thông đường bộ, đường biển. Đặc biệt với 65km bờ biển, vùng biển đặc quyền kinh tế gần 20.000km2, tỉnh có điều kiện thuận lợi phát triển các ngành kinh tế biển, logistics…; tiềm năng lớn phát triển điện gió.

Tỉnh Bến Tre có diện tích đất nông nghiệp khá lớn, phù sa phì nhiêu. Rừng ngập mặn rộng lớn. Nguồn lợi thủy hải sản phong phú. Hệ thống sông, kênh, rạch lớn, thuận lợi cho phát triển giao thông đường thủy, gắn kết với các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. 

Tỉnh có truyền thống lịch sử; văn hóa đa dạng, phong phú, đặc sắc của 23 dân tộc, có nhiều di tích. Nhiều lễ hội, làng nghề truyền thống, văn minh sông nước độc đáo là cơ hội, tiềm năng lớn phát triển du lịch văn hóa, lịch sử, truyền thông, sinh thái.

“Với nhiều tiềm năng khác biệt, lợi thế so sánh và cơ hội nổi trội, nguồn lực phong phú là điều kiện, tiền đề để Bến Tre bước vào thời kỳ phát triển mạnh mẽ, tạo sự bứt phá vươn lên”, Thủ tướng khẳng định.

Hướng biển mở ra không gian phát triển mới

Trong thời gian tới, để tỉnh Bến Tre phát triển, Thủ tướng Chính phủ quán triệt quan điểm: Phải bám sát, thực hiện hiệu quả đường lối, chính sách, các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trong đó tập trung vào 3 đột phá chiến lược và 3 động lực tăng trưởng.

Bến Tre phải phát huy mạnh mẽ tinh thần tự lực, tự cường, đi lên từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển của mình; bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để có các phương hướng, giải pháp phù hợp; tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực trong thực hiện các nhiệm vụ.

“Là địa phương có thế mạnh về phát triển kinh tế biển, Bến Tre phải xây dựng quy hoạch để phát triển, trong đó có quy hoạch phát triển điện khí, năng lượng tái tạo, nuôi trồng, đánh bắt hải sản, vận tải, logistics...”, Thủ tướng chỉ rõ.

Thủ tướng gợi mở 10 nhiệm vụ, giải pháp tỉnh cần thực hiện. Theo đó, tỉnh Bến Tre phải tập trung thực hiện tốt công tác xây dựng cơ chế, chính sách mở đường cho phát triển; xây dựng quy hoạch với tinh thần coi là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, phải đi trước một bước, có tầm nhìn dài hạn, chiến lược, vừa phát huy tiềm năng, thế mạnh, vừa khắc phục hạn chế; sớm hoàn thành lập Quy hoạch tỉnh; định hướng phát triển về hướng Đông mở ra không gian phát triển về hướng biển, tạo động lực phát triển mới.

Tỉnh cần tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và các Chương trình mục tiêu quốc gia; thực hiện tốt các nhiệm vụ về tài chính, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn phù hợp với truyền thống văn hóa, con người Bến Tre.

Thủ tướng cho rằng, tỉnh Bến Tre là một cù lao lớn, để phát triển cần phải kết nối, liên thông nội tỉnh, toàn vùng, cả nước và quốc tế. Do đó, phải phát triển hệ thống giao thông đường bộ, giao thông thủy nội địa để tăng cường hợp tác, liên kết vùng, trọng tâm là Tiểu vùng Duyên hải phía Đông Đồng bằng sông Cửu Long (gồm Trà Vinh, Vĩnh Long, Tiền Giang) để mở rộng, tối ưu hóa nguồn lực, khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, nâng cao khả năng cạnh tranh; chú trọng xây dựng thương hiệu Bến Tre.

Theo Thủ tướng, Bến Tre phải đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch, chú trọng đặc trưng miền sông nước, xứ dừa; cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao, giá trị gia tăng, xây dựng thương hiệu và theo chuỗi; nâng cao hiệu quả đánh bắt, phát triển nuôi trồng gắn với chế biến, xuất khẩu, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, ngăn chặn khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định.

Thủ tướng nhấn mạnh, tỉnh phải phát triển khai thác lợi thế phát triển nông nghiệp; đồng thời, thúc đẩy phát triển công nghiệp, tập trung vào chế biến sâu các sản phẩm chủ lực, có thế mạnh của tỉnh. “Bến Tre có hơn 70.000ha dừa, bên cạnh đó có diện tích nuôi tôm lớn, cần xây dựng thành các sản phẩm chủ lực của tỉnh, trong đó cây dừa vừa là sản phẩm kinh tế, vừa là thương hiệu mang yếu tố tinh thần, sản phẩm văn hóa, du lịch, môi trường…”, Thủ tướng chỉ rõ.

Cùng với đó, tỉnh phát triển các sản phẩm OCOP; đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới, liên kết đô thị - nông thôn; tiếp tục xây dựng mới, hiện đại hóa hệ thống thủy lợi phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững, khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn nước sông Mê Kông, ứng phó với biến đổi khí hậu, thiên tai, xâm nhập mặn.

Thủ tướng yêu cầu Bến Tre tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược. Theo đó, đa dạng hóa nguồn lực và phương thức đầu tư cho phát triển hạ tầng chiến lược; tập trung đột phá vào phát triển nguồn nhân lực với đầu tư phát triển giáo dục, đào tạo, nhất là đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm; tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh trên nền tảng chuyển đổi số, nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công trực tuyến. Bên cạnh đó, tỉnh tập trung vào 3 động lực cho tăng trưởng bao gồm kích cầu tiêu dùng; thúc đẩy đầu tư và tăng xuất khẩu.

Thủ tướng nhấn mạnh, tỉnh Bến Tre phải bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội; chú trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên; tăng cường phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm các sai phạm...

Thủ tướng tin tưởng, với định hướng, chiến lược phát triển đúng đắn, cùng với sự tâm huyết, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân toàn tỉnh, Bến Tre sẽ phát huy tinh thần đoàn kết, tư duy đột phá, “đứng dậy” làm chủ và “vươn lên” mạnh mẽ, làm nên cuộc “Đồng Khởi mới” để "Bến Tre trở thành tỉnh phát triển khá của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long vào năm 2025 và của cả nước vào năm 2030".

Đối với các đề xuất, kiến nghị của Bến Tre, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, đây đều là những đề xuất chính đáng; cơ bản đồng tình xem xét để phát huy hết tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Trên cơ sở phân tích các khía cạnh, bối cảnh, tình hình chung và các quy định chung, quy hoạch tổng thể, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao công việc cụ thể cho từng bộ, ngành phối hợp với tỉnh Bến Tre giải quyết.

Thủ tướng lưu ý thêm, đối với chủ trương lấn biển, tỉnh Bến Tre phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức liên quan phối hợp nghiên cứu, đánh giá kỹ tác động của việc lấn biển đối với môi trường, sinh thái... Về việc phát triển năng lượng tái tạo phải căn cứ quy hoạch, chiến lược chung; đồng thời phải bảo đảm hài hòa lợi ích.

Đối với việc bố trí ngân sách Trung ương hỗ trợ các tỉnh, Thủ tướng cho biết, tới đây, Chính phủ sẽ chỉ đạo xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí để phân bổ ngân sách công khai, minh bạch, hợp lý, hiệu quả; tránh trục lợi chính sách; vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của nhân dân... Các địa phương phải phát huy tự lực, tự cường, không trông chờ, ỉ lại; đầu tư chọn lọc, có trọng tâm, trọng điểm và dứt điểm, tránh dàn trải, dây dưa...