Thủ đoạn cũ, nạn nhân mới

Vừa thoát khỏi cơn "ác mộng chứng khoán", anh Nguyễn Thanh Phong (quê ở Phú Thọ) lại mắc phải cú lừa trắng trợn. Anh Phong cho biết: "Mặc dù đã nghe cảnh báo nhiều về trò bán hàng đa cấp nhưng chỉ trong một thời gian ngắn gia đình tôi đã mất một số tiền lớn khi tham gia các hoạt động này". Không chỉ tham gia mua vài gian hàng trên mạng mua bán trực tuyến 24 (muaban24.vn) với mức giá 5,2 triệu đồng/gian, gia đình anh đang "khóc dở, mếu dở", mỗi tháng mất cả chục triệu đồng khi tham gia vào việc bán hàng đa cấp các loại thực phẩm chức năng. Gia đình anh còn rủ nhiều bạn bè, người thân cùng tham gia. Chị Nghiêm Hải Huê, ở Hà Nội, cũng mua 2 gian hàng trực tuyến trên MB24 than thở: Tôi bị cô bạn rủ rê tham gia vào hoạt động này. Mấy ngày nay thấy báo chí đăng tải tôi cứ thấy bất an. Mất tiền đã là chuyện lớn, nhưng mình bị lừa một cách trắng trợn thế này thì còn mặt mũi nào nữa".

Ước mơ làm giàu của gia đình anh Phong, chị Huê và nhiều người khác là hoàn toàn chính đáng, nhưng ước mơ đó đang bị lợi dụng bởi nhan nhản những dịch vụ lừa đảo. Theo ông Dương Anh Hiến, Trưởng ban Báo chí truyền thông - Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP): "Hiện tượng lừa đảo kiểu MB24 xuất hiện từ khá lâu và đã được cảnh báo nhưng nhiều người vẫn mắc phải vì các đối tượng đã lợi dụng bạn bè, người thân để lôi kéo tham gia. Càng nhiều người tham gia thì số tiền lừa đảo càng tăng. MB24 chỉ là trò lừa cũ nhưng nạn nhân lại là mới". Còn ông Nguyễn Hòa Bình, Trưởng ban Truyền thông Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho biết: MB24 là mô hình kinh doanh bán hàng đa cấp trực tiếp. VECOM đã chấm dứt tư cách hội viên của MB24. Hiện tại Cục Thương mại điện tử (TMĐT) và Công nghệ thông tin (VECITA - Bộ Công thương) đã thu thập thông tin khoảng 20-30 website có mô hình hoạt động tương tự MB24. Trước mắt, Cục sẽ không xác nhận khi đăng ký sàn giao dịch TMĐT, vì những website này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư 46/2010/TT-BCT. Về trang MB24, Công ty CP Đào tạo và mua bán trực tuyến (MB24) có gửi hồ sơ đăng ký, nhưng VECITA đã từ chối xác nhận đăng ký sàn giao dịch TMĐT từ tháng 3-2012, do website có mô hình hoạt động phức hợp, không thuộc phạm vi điều chỉnh của Thông tư 46.

Gian hàng ảo, lừa tiền thật

Ngày 1-8, Cơ quan CSĐT - CA tỉnh Phú Thọ đã ra lệnh bắt và khám xét khẩn cấp đối với giám đốc và 2 phó giám đốc Công ty MB24 chi nhánh Phú Thọ để điều tra về hành vi trốn thuế.

Sau các tỉnh Đắk Lắk, Phú Thọ… Cơ quan CSĐT CA tỉnh Thanh Hóa cũng đã triệu tập giám đốc, phó giám đốc và các thành viên chi nhánh MB24 TP Thanh Hóa để điều tra hành vi trốn thuế và các dấu hiệu vi phạm khác. Chiều 1-8, Đại tá Lê Huy Nghĩa (Trưởng phòng CSĐT tội phạm kinh tế và chức vụ, Công an Thanh Hóa) cho biết: Chi nhánh trên do Nguyễn Văn Huy (SN 1983, ở huyện Tĩnh Gia mới học hết lớp 9) làm giám đốc. Mặc dù mới được Sở KH&ĐT Thanh Hóa cấp phép hoạt động tháng 8-2011, nhưng chỉ trong thời gian ngắn chi nhánh đã lừa bán 8.274 gian hàng điện tử, tương đương hơn 40 tỷ đồng (mỗi gian hàng giá 5,2 triệu đồng), tuy nhiên có đến 99% là gian hàng ảo.

Tại một số địa phương, công an cũng đang vào cuộc để xác minh sau khi nhận được nhiều đơn tố cáo của người dân về việc họ bị Công ty MB24 lừa. Ngày 31-7, CA tỉnh Phú Thọ phối hợp với Cục Cảnh sát PCTP sử dụng công nghệ cao (Tổng cục Cảnh sát PCTP - Bộ CA) và CATP Hà Nội khám xét trụ sở chính của công ty này tại biệt thự C8 Mỹ Đình 1 (huyện Từ Liêm, Hà Nội) để thu thập tài liệu điều tra. Tối 1-8, Cục Cảnh sát PCTP sử dụng công nghệ cao cùng CATP Hà Nội đồng loạt khám xét nơi ở của Chủ tịch HĐQT, Phó Chủ tịch HĐQT và Trưởng phòng kỹ thuật Công ty MB24, thu nhiều tài liệu liên quan đến sai phạm của doanh nghiệp này.

Trước đó, ngày 29-3, CATP Hà Nội đã thông báo về kết quả bước đầu điều tra vụ án Lâm Phúc Hùng và đồng phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số lượng đặc biệt lớn. Dưới chiêu bài kinh doanh đa cấp, đường dây này đã lừa đảo chiếm đoạt hơn 600 tỷ đồng. Với thủ đoạn chia thưởng lớn cho những người huy động được nhiều người tham gia, nên chỉ sau một thời gian ngắn, số lượng bị hại bước đầu đã lên đến 87.000 lượt người trên toàn quốc.

Từ tháng 10-2010, CA quận Long Biên (TP Hà Nội) phát hiện đối tượng Nguyễn Thị Bắc (SN 1959, ở 149 Ngọc Lâm, phường Ngọc Lâm, Long Biên), là Giám đốc Công ty CP Thương mại và du lịch Thượng Hải hoạt động "tín dụng đen" và có dấu hiệu của tội phạm lừa đảo dạng kinh doanh đa cấp. Phòng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (PC46) - CATP Hà Nội cũng phát hiện đường dây tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hình thức kinh doanh đa cấp trên mạng internet (sản phẩm là gói dịch vụ du lịch đặt phòng 4 ngày, 3 đêm do Tập đoàn Diamond Holiday Travel (DHT) Hoa Kỳ cung cấp) do Lâm Phúc Hùng (SN 1959, trú tại tập thể Trường Đại học Công đoàn, phường Quang Trung, Đống Đa, Hà Nội), là Tổng Giám đốc Công ty TNHH Diamond Holiday Đông Nam Á cầm đầu. Kết quả điều tra xác định Lâm Phúc Hùng và Nguyễn Thị Bắc có quan hệ mật thiết với nhau về hoạt động sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án hình sự với tội danh "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản"; khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Lâm Phúc Hùng, Nguyễn Thị Bắc, Nguyễn Thị Ái Dân (SN 1954, ở tổ 4, phường Phương Liệt, Thanh Xuân, Hà Nội, nguyên là Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thương mại Diamond Holiday); Phạm Thị Thủy (SN 1973, ở số 12A, ngách 62/2, ngõ 254, đường Bưởi, Cống Vị, Ba Đình, Hà Nội, Phó Giám đốc Công ty Du lịch Vitex)… cùng nhiều đối tượng khác. Công an đã thu giữ nhiều vật chứng và phương tiện phạm tội gồm: 3 máy vi tính, 9 CPU, 8 USB, nhiều băng đĩa, 6 máy điện thoại di động và một khối lượng đồ sộ sổ sách phản ánh hoạt động của tổ chức này… Các bị can đã khai nhận hành vi phạm tội, quy mô, phương thức thủ đoạn và sơ đồ tổ chức của đường dây tội phạm lừa đảo. Đường dây này đã phát triển "chân rết" ở hầu hết 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Số lượng bị hại bước đầu đã lên đến 87.000 lượt người trên toàn quốc, số tiền bị chiếm đoạt hơn 600 tỷ đồng.

Rõ ràng những chiêu trò bán hàng đa cấp, bán hàng qua mạng internet không có gì mới. Thế nhưng, dù đã được cảnh báo, song vẫn có nhiều người hám lợi, thiếu hiểu biết, trở thành nạn nhân của bọn tội phạm công nghệ cao.