Thời tiết có thể khiến chúng ta trầm cảm?

Thế nào là trầm cảm theo mùa?

Trầm cảm theo mùa có tên tiếng Anh là Winter Depression hoặc Seasonal Affective Disorder (viết tắt là SAD) là một dạng rối loạn cảm xúc thường gặp hay xuất hiện vào mùa thu và mùa đông của năm. Người mắc phải căn bệnh này sẽ có các biểu hiện trầm cảm điển hình theo chu kỳ do sự ảnh hưởng của thời tiết.

Dựa vào kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học thì nhiệt độ, thời tiết và ánh sáng là các yếu tố góp phần quan trọng ảnh hưởng đến tâm trạng của con người. Mùa đông và mùa mưa thiếu hụt ánh nắng nên người trầm cảm dễ bị thay đổi sinh học cơ thể, giảm serotonin - chất dẫn truyền thần kinh liên quan tới cảm xúc, làm mất cân bằng nồng độ melatonin - hormone điều khiển chu kỳ giấc ngủ. Vì thế, sự thay đổi đột ngột giữa các mùa trong năm có thể khiến cho tinh thần, thể chất của người bệnh bị suy giảm nghiêm trọng.

Đối tượng và biểu hiện

Trầm cảm theo mùa (SAD) có thể xảy ra ở bất cứ ai, tuy nhiên, phụ nữ thường chiếm tỷ lệ mắc triệu chứng này nhiều hơn. Thông thường, trong khoảng 15-55 tuổi, người có tiền sử bệnh trầm cảm, người sống trong khu vực thiếu ánh sáng và có nhiều sự thay đổi đột ngột là những đối tượng dễ mắc trầm cảm theo mùa.

Trầm cảm theo mùa thường khó nhận biết và dễ nhầm lẫn bởi có nhiều điểm tương tự trầm cảm thông thường như thay đổi cảm xúc thất thường, dễ bị kích cộng, lo lắng, buồn bã, ngủ nhiều, tăng cân... Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể nặng tới mức làm tê liệt nhịp sống bình thường và gây nhiều hậu quả nghiêm trọng tới tâm lý của người mắc triệu chứng SAD.

Bên cạnh đó, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, vào các tháng mùa hè, khi không xảy ra rối loạn cảm xúc, bệnh nhân SAD vẫn bị tác động tâm lý và cảm thấy lo lắng về triệu chứng của mình khi sắp tới mùa trầm cảm. Vậy nên, dù mắc triệu chứng trầm cảm theo mùa ở mức độ nào, bệnh lý vẫn gây ảnh hưởng tiêu cực và làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Phương pháp điều trị

Khi phát hiện bản thân hay bệnh nhân có dấu hiệu của SAD, bệnh nhân nên tìm gặp chuyên gia tư vấn tâm lý hoặc đến bệnh viện để thăm khám và có phương pháp điều trị phù hợp, kịp thời. Một số liệu pháp được cho là hiệu quả ngày nay có thể áp dụng để tăng hiệu quả điều trị bao gồm: Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào sáng sớm hoặc chiều, ổn định chế độ dinh dưỡng cân bằng và bảo đảm sức khỏe, ra ngoài nhiều hơn, tham gia các khóa học hoặc sự kiện năng động, tích cực để duy trì cảm xúc ổn định, vui vẻ...

Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên tránh một số hoạt động dễ gây tác động lên tâm lý bản thân trong khoảng thời gian điều trị bệnh để cơ thể được hồi phục nhanh chóng, hiệu quả. Không nên cô lập bản thân và né tránh các hoạt động giao tiếp, triệu chứng bệnh sẽ phát triển nặng thêm khi tâm lý rơi vào trạng thái cô đơn, nhiều suy nghĩ. Các hoạt động sử dụng tới chất kích thích, rượu/ bia cũng làm cho bệnh nặng hơn và gây mất tác dụng của thuốc chống trầm cảm.

Vì thời điểm bắt đầu của triệu chứng trầm cảm theo mùa (SAD) có thể dự đoán trước theo thời gian nên những người có tiền sử SAD sẽ được bắt đầu điều trị vào mùa thu để giúp ngăn ngừa hoặc giảm bớt tỷ lệ trầm cảm xảy ra. Tuy nhiên, cho tới thời điểm hiện tại các liệu pháp tâm lý hay phương pháp trị liệu vẫn không thể bảo đảm mang lại hiệu quả triệt để trong vấn đề loại bỏ hoàn toàn bệnh lý này khỏi người bệnh bởi nhiều tác nhân ảnh hưởng như yếu tố cảm xúc, tâm lý, tính cách con người. Do đó, những người mắc bệnh lý SAD nên thảo luận với bác sĩ sớm để có thể đưa ra liệu trình phù hợp trước khi bệnh đến mùa khởi phát.

Bệnh viện Tâm thần Hà Nội là bệnh viện hạng I, đầu ngành tâm thần của thành phố Hà Nội, có nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho nhân dân Thủ đô với quy mô lớn, điều trị cho trên 10.000 bệnh nhân tại cộng đồng. Bệnh viện luôn cập nhật kiến thức, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và trở thành một địa chỉ tin cậy trong chăm sóc sức khỏe tâm thần cho nhân dân Thủ đô và các vùng lân cận.

BỆNH VIỆN TÂM THẦN HÀ NỘI - HANOI MENTAL HOSPITAL

Địa chỉ: Ngõ 467, đường Nguyễn Văn Linh, phường Sài Đồng, quận Long Biên, thành phố Hà Nội.

Hotline: 0967301616.

Website: benhvientamthanhanoi.com.