Thiếu định hướng phát triển

Hiện nay các vựa hoa của Hà Nội đang vào vụ thu hái phục vụ cho Ngày Phụ nữ Việt Nam 20-10. Tại các cánh đồng hoa ở ngoại thành, không khí sản xuất khá rộn ràng. Từ tờ mờ sáng, nông dân đã bắt đầu cắt hoa bán cho thương lái đưa về các chợ lớn của Hà Nội tiêu thụ. Ông Lê Viết Độ, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp Văn Quán cho biết, trước kia, toàn bộ vùng bãi của thôn (trên 170ha) chủ yếu sản xuất rau màu hoặc trồng những loại cây có hiệu quả kinh tế thấp. Từ năm 2012, với dự án phát triển hoa hồng chất lượng cao của Trung tâm Khuyến nông, vùng bãi đã trở thành cánh đồng hoa bát ngát. Ngoài 36,3ha hoa hồng chất lượng của Trung tâm Khuyến nông, nông dân trong thôn đã tự nhân giống và mở rộng trên 53ha với giống hoa của Hà Lan và Pháp. Tính trung bình hoa bán tại ruộng những ngày bình thường có giá từ 8.000 đồng đến 9.000 đồng/bông. Những ngày lễ, tết, giá hoa cao gấp rưỡi, gấp đôi. Trung bình hoa hồng tại Văn Quán cho thu nhập 450 triệu đồng đến 500 triệu đồng/ha.

Không chỉ người dân thôn Văn Quán, nhiều hộ nông dân xã Thụy Hương, huyện Chương Mỹ cũng đổi đời từ mô hình trồng hoa. Trước đây, Thụy Hương là xã thuộc vùng bãi ven sông Đáy, cuộc sống người dân chủ yếu nhờ vào sản xuất nông nghiệp, nhiều mô hình chuyển đổi như trồng rau an toàn, chăn nuôi… đã được người dân vận dụng, song hiệu quả vẫn chưa cao. Với địa chất đồng đất phù hợp, bước đầu, xã Thụy Hương đã đưa các giống hoa chất lượng cao vào sản xuất. Sau một thời gian phát triển, đến nay mô hình trồng hoa ly, lan của xã trở thành mô hình hoa điển hình của thành phố. Ông Nguyễn Hữu Thắng, Chủ nhiệm HTX Hoa và cây cảnh Thụy Hương cho biết, HTX đã thuê đất xây dựng hạ tầng để trồng hoa ly chất lượng cao. Đến nay HTX có 3.000m2 nhà lưới chuyên dụng trồng hoa ly và hoa đồng tiền. HTX đã có 7ha, trong đó 1.000m2 nhà kính hiện đại sản xuất giống lan hồ điệp với các hệ thống thông gió, phun tưới nước tự động hóa, hệ thống điều khiển nhiệt độ. Một phần diện tích còn lại để trồng các loại hoa loa kèn, cúc, hồng… Để mô hình phát triển mạnh, cho hiệu quả cao, HTX giúp đỡ cho xã viên về nguồn giống, kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm để bà con yên tâm sản xuất. Trung bình mỗi lứa hoa, HTX thu lãi hơn 1 tỷ đồng/lứa từ sản xuất một số loại hoa cao cấp như hoa lan, ly.

Hiện nay, nhiều xã của Hà Nội đang nhân rộng mô hình trồng hoa. Thực tế, trồng hoa chất lượng cao đòi hỏi kỹ thuật và kiến thức chăm sóc riêng, nguồn giống và thị trường cũng đang là vấn đề cần quan tâm khi phát triển mô hình này. Theo ông Nguyễn Văn Suốt, xã Tây Tựu (Bắc Từ Liêm), đặc tính của hoa ly rất khó trồng và phụ thuộc nhiều vào điều kiện khí hậu thời tiết nên thời gian đầu mới trồng ông rất lúng túng. Có thời điểm, hoa phát triển kém, thu nhập của gia đình rất bấp bênh. Song từ khi được Trung tâm Khuyến nông Hà Nội tập huấn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc, đến nay hoa ly của gia đình ông ít bị sâu bệnh, phát triển tốt, thân cây khỏe, nụ to, mỗi cây cho 5 - 6 bông...

Hiện mô hình trồng hoa ly, lan, hoa đồng tiền, hoa hồng đang phát triển mạnh tại các địa phương. Vì vậy, các dịp lễ, tết hằng năm, nguồn hoa cơ bản cung ứng đủ cho thị trường Hà Nội. Nhiều vùng hoa còn xuất đi các tỉnh và xuất sang thị trường nước ngoài. Nông dân tham gia các đề án, mô hình của ngành nông nghiệp mới được hỗ trợ kinh phí đầu tư về giống, phân bón và tập huấn kỹ thuật, còn lại là tự mày mò và phát triển tự phát. Chính vì vậy, bên cạnh những nơi trồng hoa hiệu quả cũng có những nơi nông dân phải bán với giá thấp do chất lượng hoa không cao. Ông Nguyễn Hồng Anh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội nhận định: Từ khi triển khai mô hình, nhiều vùng hoa chất lượng, giá trị đã hình thành. Tuy nhiên, mới chỉ các mô hình nằm trong đề án được hỗ trợ và tập huấn chuyển giao kỹ thuật sản xuất. Thời gian tới trung tâm sẽ phối hợp với các địa phương tập huấn và chuyển giao khoa học kỹ thuật sản xuất cho các vùng hoa tự phát để các mô hình không nằm trong chương trình cũng có thể phát triển hiệu quả.