Thế giới ma túy hỗn loạn ở Mexico

Trùm ma túy khét tiếng Valdez bị cảnh sát Mexico bắt giữ.

Sinh ra ở Laredo, bang Texas (Mỹ) nhưng Edgar Valdez đã chuyển tới Mexico sinh sống từ nhỏ. Trong một thập niên qua hắn nổi lên như một tay "máu mặt" trong băng nhóm Beltran Leyva (một trong những băng nhóm tội phạm quyền lực nhất Mexico) một trùm ma túy nổi tiếng nhất, bị liệt vào danh sách những kẻ bị truy nã gắt gao nhất Mexico. Từ tháng 12 năm ngoái, khi một trong những kẻ sáng lập ra băng nhóm tên là Arturo Beltran Leyva bị lực lượng an ninh tiêu diệt, Valdez đã cố gắng tranh giành quyền kiểm soát nhóm này. Tuy nhiên, "sự nghiệp" của hắn đã chấm dứt khi bị cảnh sát Mexico bắt giữ hôm 31-8 vừa qua. Đây được coi là thắng lợi lớn của Mexico trong cuộc chiến chống ma túy.

Vụ bắt giữ Valdez diễn ra sau một thời gian dài giới chức Mexico treo giải thưởng 2,3 triệu USD cho bất cứ thông tin nào về tay trùm ma túy 37 tuổi này mà không có kết quả. Mỹ cũng đã treo giải thưởng trị giá 2 triệu USD cho bất cứ ai cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ Valdez.

Cùng với sự kiện trùm ma túy khét tiếng Valdez bị bắt giữ, Chính phủ Mexico mới đây đã sa thải 10% lực lượng an ninh với lý do không chặn được những vụ thanh trừng đẫm máu giữa các băng đảng ma túy khét tiếng ở nước này. Thống kê chưa đầy đủ cho thấy, từ tháng 5 đến nay đã có hơn 3.200 cảnh sát bị đuổi việc do không hoàn thành nhiệm vụ và dính líu vào tội tham nhũng, bảo kê cho tội phạm làm loạn, trong đó có 465 người đã bị kết án, gồm cả các quan chức.

Ngay sau khi lên nhậm chức tháng 12-2006, Tổng thống Mexico Felipe Calderon đã thúc đẩy mạnh mẽ cuộc chiến chống tội phạm ma túy. Ông cũng đã sa thải hàng trăm cảnh sát và quan chức tham nhũng, bắt giữ gần 100 tên tội phạm buôn ma túy cao cấp và huy động 40.000 binh sĩ chống lại các băng đảng ma túy khắp cả nước. Ông đã xúc tiến chiến dịch chống tội phạm có tổ chức trên toàn quốc, với sự tham gia của hàng chục nghìn binh lính và cảnh sát nhằm đối phó nạn bạo lực liên quan đến ma túy. Song kết quả thu được không như mong đợi.

Từ đó đến nay bạo lực liên quan các hoạt động buôn bán ma túy đã cướp đi sinh mạng của khoảng 25.000 người. Chỉ tính riêng trong 7 tháng đầu năm nay, số người chết do bạo lực ma túy ở Mexico đã lên đến 7.048 người. Chính quyền Mexico lo ngại nhiều khả năng số người chết do bạo lực ma túy năm 2010 có thể vượt qua kỷ lục 9.635 của năm 2009, biến Mexico thành một trong những "chiến trường" đẫm máu nhất thế giới. Chủ tịch danh dự của Tổ chức đối thoại quốc tế Mỹ ở Washington Peter Hakim nói: "Mexico là đất nước bị những băng đảng ma túy thâm nhập rất nhiều và bọn chúng vươn tay đến những vị trí rất cao".

Nạn ma túy hoành hành tại Mexico thời gian qua là do chính phủ chưa có một chính sách mang tính hệ thống trong việc điều tra và thu giữ những tài sản của các tổ chức tội phạm. Nhiều ý kiến cho rằng, cuộc chiến chống ma túy tại Mexico là một cuộc "xung đột vũ trang" giữa các băng đảng ma túy với nhau và với lực lượng chính phủ, cảnh sát của Mexico. Điều đó cũng giải thích vì sao nhiều người dân Mexico lại quá quen thuộc với cảnh máu chảy đầu rơi do xung đột giữa các băng nhóm ma túy ở quốc gia này.