Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến mở rộng diện đấu thầu thuốc dùng tại trạm y tế

Tăng năng lực cho trạm y tế

Động thái này của Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh diễn ra trong bối cảnh danh mục thuốc khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại các trạm y tế chưa được mở rộng. Trong khi đó, thành phố Hồ Chí Minh đã và đang triển khai chiến lược đổi mới hoạt động trạm y tế theo nguyên lý y học gia đình, như cải tạo, nâng cấp cơ sở hạ tầng, tăng cường nhân lực chuyên môn cho trạm y tế.

Mục tiêu của chương trình là đưa trạm y tế trở thành cơ sở đầu tiên mà người dân tìm đến khi khám sức khỏe định kỳ hay khám chữa các bệnh thông thường, bệnh không lây nhiễm. Các bác sĩ tại các trạm y tế được kết nối từ xa giữa các bác sĩ của trạm y tế với các bác sĩ chuyên khoa của các bệnh viện thành phố để được tư vấn, hỗ trợ chuyên môn, tập huấn chương trình WHO PEN cho các bác sĩ trạm y tế… Muốn như vậy, việc mở rộng danh mục thuốc được bảo hiểm y tế chi trả tại trạm y tế là rất quan trọng.

Hiện nay, thuốc dùng cho tuyến y tế cơ sở bao gồm các phòng khám của trung tâm y tế quận/huyện, trạm y tế phường, xã được cung ứng từ nguồn thuốc phân bổ từ gói thầu tập trung cấp quốc gia, tập trung cấp địa phương (đấu thầu tập trung của thành phố) và gói thầu do các trung tâm y tế quận/huyện tự tổ chức thực hiện.

Tháng 3-2023 vừa qua, Phòng Nghiệp vụ Dược (Sở Y tế) đã tổ chức đoàn đánh giá thực tế tình hình cung ứng thuốc tại các trạm y tế trên địa bàn đối với các trạm y tế đã được Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ chí Minh ký hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Kết quả khảo sát cho thấy có sự khác biệt khá rõ về số loại thuốc được cung ứng đến các trạm y tế, sự khác biệt này tuỳ thuộc vào năng lực đấu thầu của các Trung tâm y tế quận/huyện.

Cụ thể, có thể chia làm 3 nhóm như sau: (1) Các trung tâm y tế hai chức năng (Cần Giờ, quận 3, quận 5, quận 10) có năng lực tự đấu thầu và cung ứng tương đối đủ thuốc cho các trạm y tế; (2) Các trung tâm y tế có hoạt động khám chữa bệnh ban đầu khá ổn định (Tân Phú, Cần Giờ, Tân Bình, Gò Vấp…) đã cung ứng được tương đối đủ thuốc cho nhu cầu; (3) Hầu hết các trung tâm y tế còn lại đang gặp nhiều khó khăn trong công tác đấu thầu thuốc. 

Về nguyên nhân khó khăn trong công tác cung ứng cho trạm y tế, đoàn khảo sát ghi nhận như sau: Một số trạm y tế do người dân đến khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại trạm còn ít nên nhu cầu sử dụng thuốc không nhiều; năng lực thực hiện mua sắm đấu thầu thuốc của Trung tâm y tế còn yếu, và khó khăn trong dự báo nhu cầu khám chữa bệnh của người dân trong quá trình củng cố hệ thống y tế cơ sở sau đại dịch…

Mở rộng danh mục thuốc để thu hút người bệnh

Bên cạnh nhóm bệnh thông thường hay gặp, nhóm các bệnh không lây nhiễm (đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi mạn tính, ung thư) đã được Sở Y tế xác định là ưu tiên cho công tác chăm sóc sức khoẻ người dân tại các trạm y tế vì đây là nhóm bệnh khá phổ biến và là nguyên nhân hàng đầu tính trong dân số (chiếm 70% trong số tử vong của dân số). 

Mở rộng danh mục thuốc khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại trạm y tế, nhất là các thuốc điều trị ngoại trú cho các bệnh không lây nhiễm là một yêu cầu vừa mang tính khoa học vừa mang tính thực tiễn. Một khảo sát nhanh trước đó của Sở Y tế cho thấy hơn 80% người dân mắc các bệnh không lây nhiễm đều muốn được tái khám và nhận thuốc tại các trạm y tế thay vì phải mất nhiều thời gian và công sức đến các bệnh viện, nhưng với điều kiện là các trạm y tế có đủ thuốc giống như tại bệnh viện. 

Ngoài ra, các đơn vị trong quá trình hoạt động và dự kiến phát triển của đơn vị, có thể bổ sung các loại thuốc khác cần thiết theo mô hình hoạt động, theo cơ cấu bệnh tật của người dân trên địa bàn quản lý, phù hợp phạm vi thanh toán bảo hiểm y tế… để xây dựng nhu cầu mua sắm thuốc.

Về cơ chế từ Trung ương, mới đây, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 20/2022/TT-BYT ngày 31-12-2022 về danh mục và tỷ lệ, điều kiện thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế. Theo đó, nhiều thuốc đã được bổ sung, là tiền đề vững chắc để đảm bảo quyền lợi về thuốc cho người bệnh bảo hiểm y tế khi đến điều trị bệnh lý mạn tính tại trạm y tế. 

Tuy nhiên, vẫn còn một số thuốc cần thiết cho nhóm bệnh hen phế quản và COPD vẫn chưa có trong danh mục thuốc dùng cho trạm y tế. Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục kiến nghị Bộ Y tế sớm mở rộng danh mục thuốc cho nhóm bệnh này.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, cho biết Sở đang đề xuất UBND thành phố cho phép bổ sung các thuốc dùng tại trạm y tế vào danh mục đấu thầu tập trung cấp địa phương. Việc đấu thầu tập trung cấp địa phương với danh mục thuốc mở rộng khi được triển khai sẽ giải quyết cơ bản các khó khăn gặp phải do thiếu nhân lực đấu thầu của các trung tâm y tế quận/huyện.