“Thẩm phán làng”

"Mặc dù mới thành lập được gần 5 năm, thành viên ở nhiều độ tuổi, trình độ văn hóa khác nhau, nhưng chúng tôi có một điểm chung đó là lòng nhiệt tình, hoạt động với mục tiêu chung vì sự bình yên của xóm làng" - Chủ nhiệm CLB ND với pháp luật xã Liên Bạt (Ứng Hòa) Phạm Văn Tha chia sẻ. Trong 45 thành viên CLB ND với pháp luật ở xã Liên Bạt, chúng tôi đã gặp ông Nguyễn Thế Hùng, thôn Bặt Chùa - một trong những thành viên tích cực của CLB, được người dân yêu mến phong cho cái danh "thẩm phán làng".

"Nhiều đêm đang ngủ cũng phải dậy vì xóm xảy ra xô xát, vợ chồng lục đục. Có hôm giải quyết xong, trời đã rạng. Vất vả đấy nhưng được cái xóm làng bình yên trở lại là anh em tôi thấy vui" - ông Hùng bộc bạch. Về hưu từ năm 1991 với quân hàm thiếu tá, nhưng chưa ngày nào ông Hùng được nghỉ. Hết đảm nhận Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Bặt Chùa… nay là thành viên CLB ND với pháp luật xã. Nhiệt tình trong công việc, nên ông Hùng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Mỗi khi làng, xã có việc gì cần, ông đều "lên đường" bất kể giờ giấc, mưa - nắng… Đối với ông, kỷ niệm khó quên nhất là khi ông trực tiếp tuyên truyền pháp luật, vận động và hòa giải thành công vụ mâu thuẫn giữa vợ chồng anh Chứ, chị Quý cùng thôn. Khi biết chuyện, ông Hùng và một số thành viên trong CLB đã đến gặp gỡ hai gia đình tìm hiểu nguyên nhân, rồi kiên trì tuyên truyền pháp luật và cùng gia đình "gỡ" những hiểu lầm. "Mưa dầm thấm lâu", kiên trì vận động, mâu thuẫn giữa chị Quý và anh Chứ đã được hóa giải, họ trở về đoàn tụ. Ngoài ra, ông Hùng còn tham gia hòa giải nhiều vụ mâu thuẫn xóm giềng liên quan đến tranh chấp đất đai như vụ tranh chấp giữa hai gia đình ông Thân với ông Hải; gia đình ông Thị với ông Trác…

Chủ nhiệm CLB ND với pháp luật xã Thụy An (Ba Vì) Nguyễn Đức Nhuận cũng thường xuyên "ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng", tham gia giải quyết thành công nhiều vụ mâu thuẫn, tranh chấp phức tạp. Ở xã Thụy An, không chỉ là "thẩm phán làng", ông Nhuận còn được biết đến là người thẳng thắn, dám đấu tranh trực diện, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ND. Ông tham gia giải quyết, đưa nhiều vụ mâu thuẫn lớn thành nhỏ, từ nhỏ thành không có. Điển hình là vụ tranh chấp đất đai giữa hộ ông Nguyễn Như Dũng với UBND xã Thụy An. Năm 1989, ông Dũng nhận của xã 1ha đất để trồng rừng. Sau đó, UBND xã Thụy An đã cắt 2.000m2 của gia đình ông giao thầu cho hộ khác. Đề nghị mãi xã không giải quyết, ông Dũng đã làm đơn tố cáo UBND xã. Xã Thụy An đã thành lập tổ công tác, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy cũng vào cuộc giải quyết. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra xã ra kết luận, trả lời bằng văn bản, diện tích đất nhà ông Dũng vẫn đủ 1ha. Thấy vụ việc phức tạp, vừa là ủy viên Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy xã, "thẩm phán làng" Nguyễn Đức Nhuận đã đề nghị tổ công tác kiểm tra lại. Đích thân ông thu thập toàn bộ những chứng cứ liên quan đến nguồn gốc thửa đất và đề nghị các cơ quan có thẩm quyền huyện vào cuộc. Sau hơn một năm (từ khi ông Dũng có đơn tố cáo), vụ tranh chấp đã được giải quyết ổn thỏa. UBND xã Thụy An đã nhận khuyết điểm, có văn bản trả lời nguyên đơn đến năm 2013 sẽ bàn giao lại diện tích (hiện chưa hết hợp đồng giao thầu). Theo ông Nhuận, bí quyết để giải quyết thành công các tranh chấp, mâu thuẫn phức tạp là phải kiên trì, không nóng vội, tìm hiểu đầy đủ chứng cứ liên quan. Đồng thời, phải thường xuyên trau dồi, nâng cao nhận thức pháp luật cho bản thân, học tập kỹ năng hòa giải...

Không riêng ông Hùng, ông Nhuận, trên 10 nghìn thành viên ở 227 CLB ND với pháp luật được Hội ND TP và các quận, huyện, thị xã chọn làm điểm đã và đang tích cực tuyên truyên, phổ biến pháp luật cho ND, tham gia "hóa giải" nhiều vụ mẫu thuẫn, tranh chấp ở nông thôn. Nổi bật là CLB ND với pháp luật xã Đặng Xá (Gia Lâm), Phú Lương (Hà Đông), Yên Sở (Hoài Đức), Hồng Sơn (Mỹ Đức)... Trưởng ban Kiểm tra Hội ND Hà Nội Lê Trung Hưng cho biết, dù tài liệu pháp luật còn hạn chế; chưa có kinh phí hoạt động, không một đồng thù lao; cấp ủy, chính quyền một số nơi chưa thực sự quan tâm… nhưng thành viên các CLB đều tâm huyết với công việc. Đóng góp của những người "vác tù và hàng tổng" trong CLB ND với pháp luật đã hàn gắn tình làng nghĩa xóm; an ninh trật tự được giữ vững. Đặc biệt, được trang bị kiến thức pháp luật, hội viên ND đã hành động đúng theo pháp luật, không bị kẻ xấu lôi kéo, kích động; đơn, thư khiếu kiện vượt cấp giảm tới 80% so với trước.