Thám hoa Vũ Thạnh với sự nghiệp văn hoá, giáo dục của đất nước

Hội thảo có 27 bài tham luận của các nhà khoa học, tập trung nghiên cứu, đánh giá các nội dung: Bối cảnh văn hóa, xã hội Đại Việt; Thăng Long thế kỷ XVII - XVIII; Quê hương, dòng họ của Thám hoa Vũ Thạnh; Thám hoa Vũ Thạnh - Con người và sự nghiệp; Những đóng góp của Thám hoa Vũ Thạnh đối với văn hóa, giáo dục của đất nước thế kỷ XVII, XVIII.

Đánh giá về con người và sự nghiệp của Thám hoa Vũ Thạnh, TS Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám chia sẻ: “Thám hoa Vũ Thạnh là người thầy mẫu mực, tiêu biểu về tri thức, đạo đức, tấm gương về hiếu nghĩa, hiếu học. Người luôn thể hiện trong suốt cuộc đời mình tinh thần hết lòng phụng sự xã hội và đã có công lao to lớn đào tạo cho đất nước nhiều bậc hiền tài. Tên tuổi của Ông đã làm rạng danh dòng họ Vũ, góp phần bồi đắp truyền thống hiếu học và nuôi dưỡng tinh thần đó cho hậu thế”.

Vũ Thạnh (sinh năm 1664, đến nay chưa có tài liệu nào thông tin về năm mất của ông), nguyên quán làng Đan Loan, huyện Đường An (nay là thôn Đan Loan, xã Nhân Quyền, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, sau dời đến phường Báo Thiên huyện Thọ Xương. Ông là nhà khoa bảng, nhà giáo dục tiêu biểu của nước ta cuối thế kỷ XVII, đầu thế kỷ XVIII.

Năm 22 tuổi, ông đỗ Đình nguyên Thám hoa khoa Ất Sửu niên hiệu Chính Hòa 6 (1685) đời vua Lê Hy Tông, làm quan trải qua các chức Hàn lâm viện Đãi chế, Lễ khoa Đô Cấp sự trung, Tư nghiệp Quốc Tử Giám, Bồi tụng...

Cuộc đời của Thám hoa Vũ Thạnh gắn liền với sự nghiệp dạy học. Năm Mậu Dần (1698), ông mở trường dạy học ở làng Hào Nam (nay thuộc quận Đống Đa, Hà Nội), học trò theo học rất đông. Trường của Vũ Thạnh là một trong hai trường tư lớn nhất kinh thành Thăng Long lúc bấy giờ.

Học trò trường Hào Nam có nhiều người đỗ Tiến sĩ và Tạo sĩ (Tiến sĩ võ), sau này nhiều người ra làm quan hoặc theo gương thầy mở trường dạy học. Theo sử sách còn ghi, ông có 70 học trò dự triều ban, 500 người làm quan, hơn 20 người mở trường dạy học ở các nơi, hơn 20 người khoác binh nhung làm tướng…

Vũ Thạnh đã để lại cho hậu thế sự nghiệp văn chương khá đồ sộ. Ông có 22 bài thơ được chép trong “Toàn Việt thi lục”, và nhiều văn bia do chính Vũ Thạnh soạn, rải rác nằm ở Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Bắc Giang, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa.

Thời Lê Trung Hưng, văn chương sùng chuộng luân lý đạo đức, tầm chương trích cú, Vũ Thạnh vận động cải cách văn thể, chấn chỉnh khoa cử và học thuật theo hướng đề cao tri thức thực tiễn.

Như vậy, có thể thấy Vũ Thạnh có cống hiến to lớn cũng như ảnh hưởng sâu rộng đối với giáo dục và học thuật đương thời. Sức ảnh hưởng của ông lớn tới mức có lần chúa Trịnh phải hoãn một buổi chầu vì các quan đều xin nghỉ phép để đi ăn giỗ nhà quan Thám. Khi ông mất, triều đình truy phong chức Tham chính.