Thales - Người đầu tiên đo chiều cao kim tự tháp Ai Cập

Ngày nay, hầu như chúng ta không có tài liệu nguyên bản nào của Thales. Các học thuyết, định lý của ông chỉ được ghi lại ở những thế hệ ngay sau ông. Thales sinh khoảng năm 625 hoặc 624 trước Công nguyên (TCN) và mất khoảng năm 547 hoặc 546 TCN. Ông sinh ra ở thành phố Miletos, một thành phố cổ trên bờ biển gần cửa sông Maeander của Thổ Nhĩ Kỳ. Với sự thông minh hơn người và tính ham học hỏi, ông đã đi nhiều nơi để học tập và tìm kiếm tri thức khoa học cho mình. Ông từng đến đảo Crete, Phoenici, Ai Cập... Ông đã học thiên văn học ở Babilon. Năm 585 TCN, Thales trở về thành phố Miletos và ông đã dự báo chính xác ngày 28-5 năm đó sẽ có nhật thực ở thành phố này. Trước đó, các nhà thiên văn đã biết rằng cứ sau khoảng 18 - 19 năm thì sẽ xảy ra hiện tượng nguyệt thực nhưng rất khó dự đoán được nhật thực vì tại một điểm cụ thể trên Trái đất rất ít khi nhìn thấy nhật thực. Dựa vào tính toán của mình, nhưng vì là lần đầu tiên nên Thales chỉ ước đoán như vậy.

Về toán học, ông đã đóng góp 6 định lý về hình học, trong đó có tính chất về góc, tam giác cân, đường tròn và tỷ lệ đoạn thẳng. Đây được coi là những định lý cơ bản của hình học, làm cơ sở cho các nhà toán học sau ông tiếp tục phát triển bộ môn hình học. Bằng công thức đồng dạng, ông đã đo được chiều cao của các kim tự tháp Ai Cập căn cứ vào bóng của chúng trên mặt đất.

Thales được coi là người đầu tiên đặt vấn đề nghiên cứu về sự sống ngoài Trái đất, một sự khởi nguồn lâu dài mà cho đến ngày nay, loài người vẫn đang ra sức tìm hiểu nhưng vẫn chưa có kết quả.

Tên ông được đặt cho một miệng núi lửa trên Mặt trăng.

Giải bài kỳ trước: Tỷ lệ để 4 người bạn thân có cùng sinh nhật là 1/49027896.

Câu hỏi kỳ này: Bạn có biết định lý nổi tiếng nào của Thales không?

Câu trả lời gửi về chuyên mục "Toán học - học mà chơi", tòa soạn Báo Hànộimới, 44 Lê Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội.