Thải độc sai cách gây hại cho gan

Thế nhưng, các chuyên gia y tế cảnh báo, việc thải độc không đúng cách sẽ có tác dụng ngược, ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, thậm chí còn gây hại cho gan.

Thải độc hay nạp thêm độc?

Hơn một tháng ăn nhậu triền miên khiến anh Phan Mạnh (38 tuổi, ở huyện Gia Lâm, Hà Nội) gặp phải tình trạng mệt mỏi, tiêu hóa kém, nhiệt miệng… Nghe nhiều người mách bảo, anh đã tìm mua một loại thực phẩm chức năng được quảng cáo có công dụng giúp thải độc gan. Thế nhưng, càng uống thì tình trạng mệt mỏi càng gia tăng, thậm chí anh đã phải nhập viện do bị phù mặt, mẩn ngứa, dị ứng khắp cơ thể.

Đề cập đến việc sử dụng các loại thực phẩm chức năng được quảng cáo là có công dụng bảo vệ, thải độc gan, bác sĩ Lưu Thị Minh Diệp, Trung tâm Tiêu hóa - gan mật (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, gan là cơ quan có chức năng chuyển hóa và thải độc; hầu như các loại thuốc tây y hay đông nam dược đều chuyển hóa qua gan. Do đó, người dân cần thận trọng khi dùng các loại thuốc, kể cả các loại thực phẩm chức năng được quảng bá có tác dụng hỗ trợ tăng cường chức năng gan. Thực tế, bệnh viện cũng đã ghi nhận những trường hợp suy gan khi lạm dụng các loại thuốc “bổ gan” không rõ nguồn gốc hoặc không phù hợp.

Còn theo bác sĩ Nguyễn Thái, Khoa Điều trị gan - mật - tụy (Bệnh viện trung ương Quân đội 108), các sản phẩm chức năng giúp thải độc gan hiện nay chủ yếu có thành phần Silymarin. Đây là một dẫn chất được chiết tách từ cây kế sữa (cúc gai), có hoạt tính chống ô xy hóa, bảo vệ màng tế bào. Tuy nhiên, Silymarin có một số tác dụng phụ như gây buồn nôn, nhức đầu, chán ăn, khó tiêu, tiêu chảy… Ngoài ra, dẫn chất này còn có thể gây tụt đường huyết, đặc biệt là ở những bệnh nhân xơ gan, đái tháo đường. Do đó, Silymarin không nên sử dụng cho phụ nữ có thai, cho con bú. Silymarin cũng có tương tác không mong muốn với một số thuốc, vì vậy, trước khi sử dụng nên tìm sự tư vấn của thầy thuốc.

Ngoài thực phẩm chức năng, gần đây, còn có một số phương pháp được giới thiệu là có tác dụng thanh thải các chất độc trong gan, như: Chế độ ăn kiêng; sử dụng các loại sinh tố; làm sạch đại tràng bằng thuốc tẩy. Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Thái cho rằng, trên quan điểm y học, một lá gan khỏe mạnh sẽ thanh thải các chất độc một cách tự nhiên. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, các phương pháp giải độc gan không cải thiện chức năng gan, thậm chí có thể dẫn tới nhiều tác hại cho cơ thể. Đơn cử như việc áp dụng chế độ ăn kiêng, hay uống quá nhiều sinh tố có thể làm mất cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể, sử dụng trong thời gian dài dẫn tới thiếu hụt các yếu tố vi lượng.

Đồng quan điểm trên, bác sĩ Lê Thị Hải, nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng quốc gia) lý giải, biện pháp thải độc bằng việc nhịn ăn có thể gây mất nước, rối loạn điện giải, tác động đến cơ chế bù trừ khiến cơ thể cạn kiệt dinh dưỡng, ảnh hưởng đến nhiều chức năng hoạt động. Còn với biện pháp chỉ dùng nước chanh, nước hoa quả để thanh lọc cơ thể, giải độc, nếu uống lúc đói và trong một thời gian dài thì có nguy cơ bị viêm loét dạ dày… Do đó, những phương pháp thải độc không đúng, phản khoa học không những không thải được độc tố mà còn mang tới những hậu quả khôn lường cho sức khỏe.

Các cách thải độc gan đơn giản, hiệu quả

Đề cập đến các biện pháp giúp lá gan khỏe mạnh mà không cần đến các liệu pháp giải độc bằng thuốc hay nhịn ăn, bác sĩ Nguyễn Thái lưu ý, đầu tiên là nên hạn chế sử dụng rượu, bia. Bởi vì gan chỉ có thể xử lý một lượng rượu, bia nhất định cùng một lúc. Gan phải làm việc nhiều hơn khi uống quá nhiều rượu, bia. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến viêm, xơ hoặc ung thư gan. Do đó, hạn chế sử dụng rượu, bia là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan.

Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng cho rằng, mỗi người nên tự xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng, tránh các đồ ăn nhanh, tăng cường bổ sung vitamin, chất xơ từ trái cây, rau củ. Đặc biệt, mỗi người phải bảo đảm mức cân nặng hợp lý, giảm mỡ bụng, duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ; tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần.

Để thải độc cho gan, việc uống nhiều nước cũng là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện và đem lại hiệu quả cao. Nước ở đây bao gồm: Nước lọc, nước trái cây, nước ép rau củ… Bác sĩ Dương Ngọc Vân, Bệnh viện Đa khoa Medlatec khuyến cáo, nếu cơ thể không được cung cấp đầy đủ nước thì gan sẽ không thể thực hiện chức năng thải độc một cách hiệu quả. Do đó, bổ sung từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày cũng là cách đơn giản để giúp gan thải độc tố. Ngoài ra, những người phải hoạt động chân tay nhiều, tập luyện thể chất với cường độ cao hoặc thường xuyên di chuyển ngoài trời nắng cần uống nhiều nước hơn bình thường.