Tập trung phục hồi kinh tế trong điều kiện bình thường mới

Diễn đàn do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Liên minh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại các điểm cầu.

Cùng dự Diễn đàn có lãnh đạo các bộ, ban, ngành trung ương; đại diện cơ quan ngoại giao, đại sứ quán các nước tại Việt Nam và đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, năm 2021 nền kinh tế tiếp tục duy trì tăng trưởng đạt 2,58%; đạt và vượt 7/12 chỉ tiêu chủ yếu, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát; cơ cấu kinh tế tiếp tục có chuyển biến tích cực; các ngành, lĩnh vực phát triển ổn định. Thu ngân sách vượt 16,4% dự toán; tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu tăng 22,6%, đạt 668,5 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay; xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 48,6 tỷ USD; công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 6,37%, tiếp tục là động lực tăng trưởng; thương mại, dịch vụ phục hồi tích cực.

Các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, đồng bộ, bảo đảm thanh khoản cho nền kinh tế. Thị trường chứng khoán phát triển nhanh, quy mô vốn hóa tăng trên 46% so với năm 2020, trở thành một kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế.

Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Trong năm 2021, gần 160.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động. Tổng vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội đạt trên 2,89 triệu tỷ đồng, tăng 3,2% so với năm 2020. Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài phục hồi, tổng vốn đăng ký đạt trên 31 tỷ USD, tăng 9,2% so với năm 2020, cho thấy nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục tin tưởng vào kết quả phòng, chống dịch Covid-19 của Chính phủ cũng như môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Tuy nhiên, đây là mức tăng thấp nhất trong nhiều năm qua do dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và có những tác động tiêu cực.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, diễn đàn là cơ hội để cộng đồng doanh nghiệp góp ý kiến, đề xuất những giải pháp nhằm triển khai Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, xác định trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân...

Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Chính phủ đang triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 167/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững giai đoạn 2022-2025. Một loạt chuyển động chính sách quan trọng đã diễn ra như giảm thuế VAT cho hầu hết các mặt hàng từ 10% xuống 8%. Cộng đồng doanh nghiệp trong nước ủng hộ các trọng tâm điều hành chính sách của Chính phủ trong năm 2022.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đề xuất Chính phủ tạo thuận lợi cho việc tiếp cận thông tin chính sách, quy định hỗ trợ doanh nghiệp; hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp tiếp cận vốn để phục hồi sản xuất kinh doanh, trong đó cần nhanh chóng triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất tín dụng 2% đối với các khoản vay thương mại trong chương trình hỗ trợ phục hồi theo Nghị quyết 11 của Chính phủ. Các gói vay lãi suất thấp trong thời hạn từ 3 đến 6 tháng để hỗ trợ doanh nghiệp trả lương cho người lao động trong giai đoạn khôi phục kinh tế cần được triển khai mạnh mẽ.

Tiếp theo, đơn giản hóa thủ tục nhập cảnh, đi lại cho lao động, chuyên gia; nâng cao hiệu quả các chương trình hỗ trợ đào tạo cho người lao động bị thôi việc, mất việc làm do ảnh hưởng của dịch Covid-19; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin với các thủ tục hành chính, tiến tới giải quyết hoàn toàn thủ tục hành chính trên môi trường mạng; nâng cao hiệu quả thực thi của bộ máy chính quyền; nâng cao khả năng tận dụng ưu đãi thuế quan FTA, khơi thông các chính sách liên quan đến quy tắc xuất xứ; xác định phát triển kinh tế số là động lực tăng trưởng của nền kinh tế; thúc đẩy phát triển thị trường nội địa, thị trường nội ngành; tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, với trọng tâm là cải cách về thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, Hiệp hội doanh nghiệp Anh quốc cho rằng, khi Việt Nam đang phục hồi trước những thách thức gần đây từ Covid-19, nhận thấy, triển vọng cộng đồng doanh nghiệp Anh tại Việt Nam là khá tự tin và lạc quan.

Còn Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam, ông Alain Cany chia sẻ quan điểm của Chính phủ Việt Nam trong chiến lược phát triển du lịch là “mở cửa lại du lịch phải thực sự an toàn” và phát huy hết tiềm năng của mình với tư cách là một nước đi đầu trong lĩnh vực du lịch.

Chính phủ sẽ tiếp tục cải cách thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp

Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, trong hoàn cảnh khó khăn, Việt Nam vẫn tiếp tục vươn lên, chủ động phục hồi kinh tế và luôn coi người dân và doanh nghiệp là mục tiêu quan trọng nhất để hướng tới. Chính phủ sẽ tiếp tục cải cách thể chế, hỗ trợ doanh nghiệp. Việt Nam tập trung các giải pháp nhằm phục hồi chuỗi cung ứng, bảo đảm lưu thông hàng hóa, ổn định nguồn nhiên liệu; hoạt động sản xuất, kinh doanh an toàn, thông suốt của doanh nghiệp trong điều kiện bình thường mới; trọng tâm là ưu tiên các biện pháp bảo đảm an toàn dịch bệnh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách về thuế, tín dụng, nhân lực, hạ tầng, logistics…

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam đã không bỏ lỡ mà bắt kịp và tích cực tham gia vào các xu thế lớn trên thế giới như: Xu thế thích ứng an toàn; xu thế mở cửa; xu thế phục hồi, phát triển; xu thế chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Năm 2022 có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với Việt Nam, tạo đà để thực hiện các mục tiêu, định hướng chiến lược đến năm 2030. Việt Nam đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ dựa trên nền tảng sức mạnh tổng hợp quốc gia, cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín đất nước sau 35 năm Đổi mới. Đây cũng là thời điểm thử thách bản lĩnh, sự sáng tạo và năng lực thích ứng của cả Chính phủ và doanh nghiệp để cùng vượt qua khó khăn trên tinh thần “đồng cam cộng khổ”, "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ".

Trước mắt, thực hiện có hiệu quả Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, gắn với Chương trình tổng thể phòng, chống dịch Covid-19, đẩy mạnh chiến dịch tiêm vaccine. Đồng thời, tiếp tục đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn… và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Việt Nam tập trung các giải pháp nhằm phục hồi chuỗi cung ứng, bảo đảm lưu thông hàng hoá, ổn định nguồn nhiên liệu; hoạt động sản xuất, kinh doanh an toàn, thông suốt của doanh nghiệp trong điều kiện bình thường mới; trọng tâm là ưu tiên các biện pháp bảo đảm an toàn dịch bệnh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách về thuế, tín dụng, nhân lực, hạ tầng, logistics… Đặc biệt là phát triển thị trường các nhân tố sản xuất như thị trường vốn, thị trường đất đai, thị trường tài nguyên, thị trường khoa học công nghệ, trí tuệ theo hướng thị trường hơn, cạnh tranh hơn, hiệu quả hơn, bền vững hơn.

Chính phủ Việt Nam tạo môi trường bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; khuyến khích đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, đầu tư vào công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ; nông nghiệp thông minh; bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo; xây dựng kết cấu hạ tầng và các dự án phục vụ an sinh xã hội. Dành ưu tiên nhiều hơn nữa cho đầu tư khoa học công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển, đầu tư cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng thông minh, hạ tầng kỹ thuật số để thúc đẩy và tận dụng cơ hội của cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Việt Nam tận dụng cơ hội của các hiệp định FTAs thế hệ mới như các Hiệp định CPTPP, EVFTA, RCEP... để mở rộng thị trường, đa dạng hóa quan hệ đầu tư kinh doanh, cân bằng hài hòa với phát triển thị trường trong nước; có biện pháp mạnh mẽ, hiệu quả phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa...

Thủ tướng giao bộ, ngành liên quan tổng hợp ý kiến đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; phân công các bộ, ngành nghiên cứu, xử lý và tham mưu hoàn thiện về thể chế, chính sách, pháp luật; đặc biệt là hướng dẫn và giám sát khâu thực thi chính sách ở các cấp.

Thủ tướng giao các Bộ trưởng, Thủ trưởng các bộ, ngành, cơ quan liên quan, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương có phản hồi đối với kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp tại Diễn đàn này. Đối với những vấn đề vượt thẩm quyền, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định hoặc trình các cấp có thẩm quyền. Tăng cường tổ chức đối thoại chính sách với các Hiệp hội doanh nghiệp trong nước và nước ngoài để giải quyết những tồn tại, hạn chế trong khâu thực thi, tháo gỡ các rào cản về thể chế, quy định pháp luật cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh; thúc đẩy phát triển và phục hồi chuỗi sản xuất.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan xem xét tiếp thu, lồng ghép các đề xuất, kiến nghị hợp lý của các đại biểu tại Diễn đàn vào các chương trình, kế hoạch hành động của Bộ mình trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình; đồng thời phục vụ trong công tác tham mưu, xây dựng chính sách, pháp luật trong thời gian tới.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam khẳng định, với chủ đề điều hành của năm 2022 là "Đoàn kết kỷ cương, chủ động thích ứng, an toàn hiệu quả, phục hồi phát triển", Chính phủ Việt Nam sẽ căn cứ vào tình hình thực tế để chỉ đạo, điều hành một cách chủ động, quyết liệt, sáng tạo, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính. Thủ tướng mong muốn cộng đồng doanh nghiệp cùng Chính phủ và nhân dân Việt Nam thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 với kết quả cao.