Tạo trục không gian cảnh quan

Liên kết các không gian lớn

Theo UBND TP Hà Nội, để tạo ra trục không gian cảnh quan từ trung tâm Ba Đình - hồ Tây về phía Cổ Loa, Sóc Sơn và Ba Vì, trục hồ Tây - Ba Vì mang tính chất trục không gian hỗ trợ liên kết các không gian lớn Ba Đình - hồ Tây - Tây hồ Tây - Trung tâm văn hóa, du lịch Ba Vì. Trục này nên kết thúc trước hồ Đồng Mô, chân núi Ba Vì. Đoạn ngoài Vành đai 4, Hà Nội đề nghị đi theo địa hình, không đi thẳng, quy mô và mặt cắt ngang theo tính toán của đồ án và sẽ nghiên cứu cụ thể trong quy hoạch phân khu. Đoạn từ Vành đai 3,5 đến Vành đai 4, cơ bản đi thẳng, tạo lập không gian mở gồm quảng trường, vườn hoa, không gian xanh kết nối hành lang xanh và vành đai xanh sông Nhuệ; các khu hoạt động công cộng, văn hóa của thành phố mà trong nội đô còn thiếu, không có khả năng đáp ứng. Trước mắt, để tạo một trục cảnh quan, điểm nhấn không gian kiến trúc đô thị mới của Thủ đô, Hà Nội cho rằng chỉ nên xây dựng một đoạn từ Vành đai 3 đến Vành đai 4 và quản lý chặt việc đầu tư xây dựng trong khu vực hành lang xanh và đoạn có hướng tuyến còn lại xác định theo đặc điểm địa hình, hiện trạng (ngoài Vành đai 4) để khi cần xây dựng không phải giải phóng mặt bằng hoặc hạn chế giải phóng mặt bằng. Trục không gian đô thị thể hiện cụm các công trình thời đại cần cân nhắc kỹ, bảo đảm vẫn phải tập trung giá trị lịch sử, văn hóa và vai trò đầu não chính trị của Ba Đình, hồ Gươm...

Giảm cư dân cho lõi trung tâm

Đối với đô thị hạt nhân trung tâm, Hà Nội đề nghị định hướng chuỗi đô thị mở rộng (Vành đai 3 - Vành đai 4) là đô thị sinh thái chất lượng sống cao, mật độ xây dựng thấp, kiến trúc hiện đại, bảo đảm tính cạnh tranh và hỗ trợ giảm dân cư cho lõi trung tâm; tổ chức các điểm nhấn cao tầng hợp lý, không nên xây chuỗi khu đô thị nén cao tầng như đề xuất. Hà Nội cũng lưu ý, trước đây thành phố có sơ đồ phát triển vùng lân cận với các đô thị vệ tinh đối trọng xung quanh nhưng thực tiễn cho thấy đô thị Sóc Sơn, Hòa Lạc, Sơn Tây đã nhiều năm đầu tư nhưng không phát triển theo dự báo để trở thành đô thị đối trọng. Số lượng người đến đây chỉ để mua đất làm biệt thự, nhà nghỉ cuối tuần, trang trại, không đáng kể so với yêu cầu giãn dân. Vì vậy, cần có giải pháp cụ thể để bảo đảm đô thị vệ tinh giữ vai trò vừa thu hút dân từ trung tâm ra, vừa phải ngăn làn sóng di cư từ các tỉnh lân cận vào trung tâm.

Ngoài ra, Hà Nội cho rằng, các đô thị vệ tinh cơ bản là đô thị cấp 3 đến cấp 1 nên ngoài việc cần luận chứng quy mô dân số, tiềm năng phát triển, cần khẳng định cấp đô thị theo quy định. Cụ thể, đô thị Hòa Lạc (đô thị cấp 1), xét về tính chất, chức năng chưa đáp ứng yêu cầu của Nghị định 42/2009/NĐ-CP về mặt hành chính, chính trị. Bên cạnh khu chức năng (công nghệ, đại học...) phần còn lại là đô thị sinh thái mật độ thấp, chất lượng sống cao để mang tính đối trọng và thu hút người dân đô thị trung tâm. Dân số đô thị cần giảm dưới 0,5 triệu người, tương ứng với đô thị cấp 2. Đô thị Sóc Sơn không có chức năng là vùng cung cấp rau sạch vì trong đô thị không có đất nông nghiệp. Khu vực Sóc Sơn cũng không có tiềm năng phát triển rau sạch mà là cây công nghiệp, gia súc, gia cầm. Đô thị Phú Minh - Phú Xuyên có quy mô phát triển công nghiệp lớn, về vị trí địa lý và địa hình ở hướng đầu gió của thành phố, phát triển hai bên đường 1A, đường 1 mới và đường sắt Bắc - Nam, chưa phù hợp với nguyên lý quy hoạch, không hợp lý và mất ý nghĩa của việc xây dựng đường 1 mới.

Về các đô thị sinh thái, nếu bố trí giữa các đô thị vệ tinh và thành phố trung tâm trên các trục xuyên tâm và vành đai cách thành phố khoảng 15-20km có thể trở thành những đô thị để ở. Người dân sẽ không ở lại các đô thị vệ tinh, như vậy không đáp ứng được vai trò đối trọng, hỗ trợ thành phố trung tâm. Hà Nội đề nghị tại đây chỉ nên bố trí trung tâm hành chính, kinh tế của các thị trấn, huyện lỵ, giảm quy mô đô thị để chuyển chức năng đô thị sinh thái vào các đô thị vệ tinh.