Tăng cường giám sát, bảo đảm minh bạch

Các trường cần công khai minh bạch các khoản thu trong dịp đầu năm học mới.
Ảnh: Phương An

- Thưa ông, việc một số nơi thực hiện chưa đúng quy định về thu - chi có phần nguyên nhân từ việc chưa hiểu rõ quy định mới ban hành ngày 11-9. Tại sao Hà Nội không tổ chức hội nghị hướng dẫn để quán triệt kỹ các nội dung liên quan?

- Thực chất đây không phải là nội dung mới mà đã có từ nhiều năm. Những nội dung này cũng đã được quán triệt kỹ tại hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học 2012-2013 của toàn ngành và từng cấp học. Điểm khác năm nay chỉ là quy định rõ mức trần đối với từng khoản thu, tạo thuận lợi cho các trường triển khai, cũng là căn cứ pháp lý để cơ quan quản lý giám sát việc thực hiện. Trên cơ sở mức trần quy định, các trường căn cứ vào thực tế xây dựng dự toán chi làm căn cứ tính toán mức thu; có văn bản thỏa thuận tới từng phụ huynh về nội dung chi, mức thu với nguyên tắc thu đủ chi trên tinh thần tự nguyện.

- Vậy tại sao lại là văn bản “hướng dẫn tạm thời”, thưa ông?

- Vì các nội dung, quy định tại văn bản này chỉ có giá trị trong năm học 2012-2013. Năm học tiếp theo, tùy theo điều kiện thực tế, các nội dung này có thể được điều chỉnh cho phù hợp với mục tiêu đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục ở từng nhà trường.

- Các khoản thu thỏa thuận hay bị biến tướng, dễ gây bức xúc. Để tránh tình trạng này, có những nguyên tắc hay điều khoản mới nào được đặt ra?

- Trong quá trình thực hiện, có hai yêu cầu mà các trường phải tuân thủ. Thứ nhất, các khoản thu phải bảo đảm nguyên tắc thu đủ bù chi, đúng mục đích, được hạch toán riêng theo từng khoản thu, không được dùng khoản thu này để điều chuyển hoặc chi cho nội dung, mục đích khác. Thứ hai, các khoản thu phải được thông báo công khai bằng văn bản tới từng cha mẹ HS, các trường không được thu gộp nhiều khoản vào đầu năm học.

- Có ý kiến cho rằng không cần thiết phải thu tiền nước uống của HS, bởi định mức ngân sách của TP chi cho các nhà trường đã bao gồm khoản này?

- Cần phải nói rõ hơn về điều này. Phần kinh phí mà định mức ngân sách TP chi cho HS là khoản tiền trả cho việc đun nước uống phục vụ HS. Trên thực tế, nhiều gia đình lại có nhu cầu cho con em uống nước tinh khiết. Vì vậy trong danh mục các khoản thu khác ngoài học phí của TP Hà Nội vừa ban hành có tên khoản này. Phụ huynh có nhu cầu sẽ đóng thêm một khoản tiền chênh lệch để mua nước uống tinh khiết. Căn cứ mức tiêu thụ thực tế, nhà trường thống nhất với phụ huynh mức thu phù hợp, nhưng không quá 12 nghìn đồng/HS/tháng.

- Quỹ phụ huynh thường là khoản thu gây nhiều bức xúc, mỗi nơi thực hiện một kiểu. Có quy định cụ thể nào để thực hiện khoản thu này, thưa ông?

- Theo Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT ban hành ngày 22-11-2011 của Bộ GD-ĐT về Điều lệ ban đại diện (BĐD) cha mẹ HS, kinh phí hoạt động của BĐD cha mẹ HS lớp có được từ sự ủng hộ tự nguyện của cha mẹ HS và các nguồn tài trợ hợp pháp; kinh phí hoạt động của BĐD cha mẹ HS trường được trích từ kinh phí hoạt động của BĐD cha mẹ HS lớp và nguồn tài trợ. Bộ GD-ĐT không quy định mức thu cụ thể, tùy theo điều kiện từng nơi mà các trường triển khai cho phù hợp, song phải bảo đảm nguyên tắc tự nguyện.

Bộ GD-ĐT cũng quy định BĐD cha mẹ HS không được thu của HS những khoản không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của BĐD như: bảo vệ cơ sở vật chất, an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của HS; vệ sinh lớp, trường; khen thưởng cán bộ, giáo viên, nhân viên; mua sắm máy móc, thiết bị cho trường, lớp; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, xây mới các công trình của nhà trường.

- Tuy vậy, trên nhiều diễn đàn, phương tiện thông tin đại chúng mấy ngày qua đã nêu cụ thể những đơn vị có sai phạm. Quan điểm của Sở GD-ĐT về việc này như thế nào, thưa ông?

- Ngay trong tuần này, Sở GD-ĐT sẽ thành lập 5 đoàn kiểm tra đột xuất tình hình thu - chi ở các nhà trường để kịp thời chấn chỉnh tình trạng này. Với những đơn vị có biểu hiện thu sai, thu nhiều so với quy định, các đoàn công tác sẽ xác minh từng trường hợp cụ thể. Trường nào cố tình vi phạm, đoàn kiểm tra sẽ đề nghị xử lý theo phân cấp và theo quy định của pháp luật một cách nghiêm khắc, kiên quyết để làm gương cho những đơn vị khác, không để tái phạm.

Với địa bàn rộng như Hà Nội, bao gồm gần 2.500 cơ sở giáo dục, đơn vị trường học, việc kiểm tra, giám sát khó bao quát hết. Để đưa công tác này vào nền nếp, ngăn chặn sai phạm kịp thời, hạn chế tối đa sự bức xúc trong dư luận thì trách nhiệm, nghĩa vụ của từng cá nhân, tập thể đã được quy định rõ. Theo quy định của UBND TP Hà Nội, UBND quận, huyện, thị xã và phòng GD-ĐT có nhiệm vụ giám sát, kiểm tra từng đơn vị trên địa bàn và hoàn toàn chịu trách nhiệm nếu để xảy ra sai phạm. Sở GD-ĐT chịu trách nhiệm trước UBND TP về việc thực hiện các khoản thu ngoài học phí của tất cả các trường công lập trên địa bàn.

- Xin cảm ơn ông!