Tăng cường đầu tư hệ thống thủy lợi

Ngày 29-4 vừa qua, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã có mưa to, lượng mưa phổ biến từ 15 đến 54mm. Tuy nhiên, theo thống kê của Đài khí tượng thủy văn khu vực Đồng bằng Bắc Bộ, lượng mưa phân bố không đồng đều. Các huyện trọng điểm sản xuất nông nghiệp: Mỹ Đức, Ba Vì, Sóc Sơn... lượng mưa chỉ đạt 15-22mm. Do nguồn bổ sung hạn chế, nên mực nước các hồ thủy lợi lớn: Đồng Đò (huyện Sóc Sơn), Suối Hai (huyện Ba Vì), Quan Sơn (huyện Mỹ Đức)… tiếp tục suy kiệt.

“Gần hai tháng nay, mực nước hồ Quan Sơn luôn ở ngưỡng dưới cao trình vận hành cống lấy nước...”, Giám đốc Xí nghiệp Đầu tư phát triển thủy lợi Mỹ Đức Đoàn Văn Thắng thông tin. Còn tại hồ Suối Hai, dù còn khoảng 1m nữa mới xuống mực nước chết, song không đủ áp lực đẩy vào hệ thống kênh mương làm nhiệm vụ thay thế Trạm bơm tưới Trung Hà…

Mặc dù làm nhiệm vụ tưới cho 9.000ha lúa xuân của các huyện: Sóc Sơn, Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ, Mỹ Đức, thị xã Sơn Tây, nhưng theo thống kê của các doanh nghiệp thủy lợi thành phố, tính đến ngày 1-5, tổng dung tích trữ tại các hồ thủy lợi Hà Nội chỉ còn 26% dung tích thiết kế. Nếu trong tháng 5 không xuất hiện mưa, mực nước các hồ thủy lợi tiếp tục suy kiệt, toàn bộ diện tích lúa nêu trên có khả năng thiếu nước tưới dưỡng, giảm năng suất.

Trưởng phòng Dự báo khí tượng thủy văn (Đài khí tượng thủy văn khu vực Đồng bằng Bắc Bộ) Đinh Hữu Dương nhận định, trong tháng 5, tổng lượng mưa trên địa bàn thành phố Hà Nội chỉ đạt 80-120mm, thấp hơn cùng kỳ trung bình nhiều năm từ 117,9 đến 129,8mm. Mực nước trung bình trên các sông: Hồng, Đà, Đuống, Đáy có xu hướng tăng hơn so với những tháng trước đó, nhưng vẫn gây khó khăn cho vận hành những trạm bơm lấy nước chưa được đầu tư nâng cấp, như: Sơn Đà, Trung Hà (huyện Ba Vì), Ấp Bắc (huyện Đông Anh)… Đặc biệt, khoảng nửa đầu và nửa cuối tháng 5, Hà Nội có khả năng xuất hiện 2 đợt nắng nóng, thúc đẩy hiện tượng bốc hơi nước, làm gia tăng nguy cơ hạn hán trong sản xuất nông nghiệp...

Trước thực tế đó, Sở NN& PTNT Hà Nội đề nghị các quận, huyện, thị xã thường xuyên cập nhật diễn biến thời tiết, nguồn nước để điều chỉnh, bổ sung kế hoạch cấp nước cho diện tích sản xuất vụ xuân. Các huyện có nhiều diện tích trồng lúa phụ thuộc vào nguồn nước hồ thủy lợi, cần xác định cụ thể vùng khó khăn để đưa ra các giải pháp chống hạn. Các doanh nghiệp thủy lợi của thành phố theo dõi chặt chẽ, kịp thời vận hành trạm bơm dã chiến ngay khi mực nước đủ điều kiện khai thác để tích trữ vào hệ thống kênh mương, ao hồ; đồng thời, thực hiện giải pháp giữ nước, chống rò rỉ, thất thoát, sử dụng tiết kiệm nước… Hiện tại, các quận, huyện, thị xã và công ty thủy lợi đang tập trung kiểm tra đồng ruộng, nguồn nước, lắp đặt trạm bơm dầu, nối ống hút vét sông hồ tưới dưỡng lúa xuân…

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai Hà Nội (Sở NN&PTNT Hà Nội) Đào Quang Khải cho biết, những năm gần đây, thành phố đã quan tâm đầu tư xây dựng nhiều trạm bơm. Tuy nhiên, do biến đổi khí hậu, nên nguồn nước sông, hồ ngày càng suy kiệt, gây khó khăn trong vận hành nhiều công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT đang chuẩn bị khởi công xây dựng Trạm bơm Phù Sa (thị xã Sơn Tây); thành phố Hà Nội chuẩn bị đầu tư Trạm bơm Sơn Đà (huyện Ba Vì). Sở NN&PTNT đã hoàn thành công tác kiểm tra, đề xuất các cấp, ngành ưu tiên nguồn lực đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây mới 5 trạm bơm: Trung Hà (huyện Ba Vì), Xuân Phú (huyện Phúc Thọ), Bá Giang (huyện Đan Phượng), Ấp Bắc (huyện Đông Anh), dã chiến Liên Mạc (quận Bắc Từ Liêm). Dự kiến tổng kinh phí đầu tư 5 công trình này khoảng 185 tỷ đồng. Trong năm 2023 sẽ hoàn thành, đưa vào sử dụng các trạm bơm: Trung Hà, Xuân Phú, Bá Giang, dã chiến Liên Mạc; năm 2024 hoàn thành dự án cải tạo, nâng cấp Trạm bơm Ấp Bắc…

“Khi hoàn thành các trạm bơm này, Hà Nội sẽ chủ động, giảm phụ thuộc nguồn nước điều tiết từ các hồ thủy điện. Trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, các địa phương, tổ chức thủy lợi cần nghiêm túc thực hiện chỉ đạo về bảo đảm nguồn nước tưới dưỡng lúa xuân”, ông Đào Quang Khải nhấn mạnh.