Tấm gương cách mạng sáng ngời

Từ bỏ vinh hoa đi làm cách mạng

Đồng chí Nguyễn Hữu Thọ (bí danh Ba Nghĩa), sinh ngày 10-7-1910 trong một gia đình công chức tại làng Long Phú, tổng Long Hưng Hạ, quận Trung Quận, tỉnh Chợ Lớn, nay thuộc huyện Bến Lức, tỉnh Long An. Năm 1921, khi mới 11 tuổi, đồng chí được sang Pháp du học. 12 năm sau (năm 1933), đồng chí trở về nước với tấm bằng Cử nhân Luật loại xuất sắc. Sau khi đỗ kỳ sát hạch, trở thành luật sư thực thụ, đồng chí mở văn phòng luật riêng.

Mặc dù sớm thành danh, nhưng người trí thức Nguyễn Hữu Thọ lúc nào cũng đau đáu về tình cảnh quê hương, đất nước. Trực tiếp chứng kiến nhiều phiên tòa đại hình ở Sài Gòn, với các bản tuyên án vô cùng tàn bạo, vị luật sư trẻ dần nhận thấy sách vở và luật pháp của chính quyền thực dân chỉ là trò mị dân...

Năm 1941, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ bắt đầu tham gia hoạt động yêu nước của Tổ chức Thanh niên Tiền phong. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 bùng nổ, uy tín của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh lên cao càng thôi thúc mạnh mẽ người trí thức yêu nước Nguyễn Hữu Thọ đi theo con đường đấu tranh giải phóng dân tộc.

Năm 1946, chính quyền thực dân Pháp bổ nhiệm luật sư Nguyễn Hữu Thọ làm Chánh án Tòa án dân sự tỉnh Vĩnh Long. Nhưng năm 1947, đồng chí xin từ chức, mở văn phòng luật sư riêng tại Sài Gòn và được cách mạng phân công hoạt động trong Ban Trí vận thuộc Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn. Ngoài nhiệm vụ của một luật sư yêu nước, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ còn tham gia đấu tranh trong nhiều hoạt động khác, tiêu biểu như vận động các trí thức Sài Gòn ra bản "Tuyên ngôn đòi Chính phủ Pháp chấm dứt chiến tranh xâm lược, đàm phán với Chính phủ kháng chiến để lập lại hòa bình trên cơ sở công nhận độc lập, tự do cho Việt Nam".

Ngày 16-10-1949, luật sư Nguyễn Hữu Thọ được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam). Nhằm cô lập, thủ tiêu ý chí của đồng chí, thực dân Pháp và bọn tay sai đã đày ải Nguyễn Hữu Thọ ra vùng Tây Bắc. Nhưng khi trở về Sài Gòn, đồng chí lại tiếp tục tham gia các phong trào cách mạng. Năm 1954, đồng chí bị bắt giam ở Sài Gòn, bị đưa ra "an trí" ở thành phố Hải Phòng, rồi tỉnh Phú Yên (năm 1955-1961). Nhưng dù bị đày ải khổ sở đến đâu, Nguyễn Hữu Thọ vẫn giữ trọn khí tiết trung kiên với cách mạng.

Tại Đại hội Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam được tổ chức lần thứ nhất (tháng 2-1962) và lần thứ hai (tháng 3-1964), luật sư Nguyễn Hữu Thọ đều được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Tháng 6-1969, đồng chí được cử làm Chủ tịch Hội đồng cố vấn Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam.

Sau khi đất nước thống nhất, đồng chí được Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng, giao nhiều trọng trách: Đại biểu Quốc hội các khóa VI, VII, VIII và được Quốc hội tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch nước (tháng 6-1976), Quyền Chủ tịch nước (tháng 4-1980), Chủ tịch Quốc hội và Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước (tháng 7-1981)...   

Những đóng góp to lớn đối với đất nước

Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp đấu tranh cách mạng vẻ vang của mình, đồng chí Nguyễn Hữu Thọ đã nỗ lực cống hiến không mệt mỏi, để lại nhiều dấu ấn quan trọng và đóng góp to lớn.

Đồng chí đã cùng Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trường Chinh khi ấy tổ chức xây dựng dự thảo Hiến pháp sửa đổi (Hiến pháp năm 1980); là người thay mặt Nhà nước ký lệnh ban hành bản Hiến pháp này. Trên cương vị Chủ tịch Quốc hội, đồng chí đã có những quan điểm, đề xuất quan trọng về quản lý kinh tế - xã hội, quản lý đất nước bằng pháp luật... 

Khi cả nước thống nhất bước vào thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, những cống hiến của đồng chí Nguyễn Hữu Thọ đối với công tác xây dựng, củng cố Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là rất to lớn, trong đó không thể không kể đến việc tham gia tổ chức thành công Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam (năm 1977). Tại Đại hội III Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng chí được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Tại Đại hội IV Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng chí đã được bầu làm Chủ tịch danh dự của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam…

Khi nói về công lao, cống hiến của đồng chí Nguyễn Hữu Thọ, đồng chí Lê Quang Đạo, Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa IV đã khẳng định: "Luật sư đã nêu một tấm gương sáng bất diệt của một nhà trí thức Việt Nam yêu nước, một nhà lãnh đạo Mặt trận tiêu biểu cho khối đại đoàn kết dân tộc". Tổng Bí thư Đỗ Mười cũng khẳng định, luật sư Nguyễn Hữu Thọ là nhà trí thức tiêu biểu, nhà hoạt động chính trị nổi tiếng, người chiến sĩ từng trải thử thách trên mặt trận đấu tranh chống xâm lược vì độc lập dân tộc, vì công lý và công bằng xã hội...

Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Hữu Thọ là dịp để chúng ta ôn lại cuộc đời, sự nghiệp và tôn vinh công lao, cống hiến to lớn của đồng chí đối với đất nước. Đây cũng là dịp để giáo dục truyền thống yêu nước, niềm tự hào, tự tôn và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc. Tất cả nhằm hướng tới thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước; quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.