Tạm đình chỉ vụ án đối với cựu chủ tịch ACB Trần Xuân Giá

Hội đồng xét xử dự kiến gồm 2 thẩm phán và 3 hội thẩm. Chủ tọa là thẩm phán Nguyễn Hữu Chính (Phó Chánh án TAND Thành phố Hà Nội). Dự kiến phiên tòa kéo dài từ ngày 20-5 đến 5-6. Trước đó, ngày 16-4, TAND Thành phố đã đưa vụ án ra xét xử nhưng sau đó quyết định hoãn do bị cáo Trần Xuân Giá không bảo đảm sức khỏe.

* Từ rất sớm, các bị cáo đã được dẫn giải đến tòa, nhưng do số lượng người được triệu tập khá đông nên phiên tòa bắt đầu muộn so với dự kiến. 8h15, các bị cáo được dẫn vào phòng xử. Bị cáo Trần Xuân Giá vẫn không thể hầu tòa vì lý do sức khỏe. Bị án Nguyễn Thị Huyền Như trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt hơn 4.911 tỷ đồng đã được xét xử trước đó cũng được triệu tập đến tòa. 8h35, tòa bắt đầu làm việc.

* 8h45': Tòa bắt đầu kiểm tra căn cước các bị cáo. Bị cáo Nguyễn Đức Kiên là người đầu tiên được kiểm tra.

Tham gia bào chữa tại phiên tòa có 20 luật sư, riêng bị cáo Nguyễn Đức Kiên có 4 luật sư bào chữa. Tại phiên xét xử này, luật sư của bị cáo Nguyễn Thị Hải Yến vắng mặt.

Tòa cũng triệu tập hơn 80 cá nhân, đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan đến phiên xét xử. Trong số đó có đại diện Ngân Hàng NN, Bộ Kế hoạch - Đầu Tư, Bộ Công thương, Tổng cục Thuế, Sở KH-ĐT Hà Nội, Sở KH-ĐT TP Hồ Chí Minh, UB Chứng khoán Nhà nước…

Việc kiểm tra sự có mặt của các cá nhân, đại diện các cơ quan, tổ chức liên quan được triệu tập kéo dài đến 9h45'.

Về việc bị cáo Trần Xuân Giá vắng mặt, chủ toạ đã công bố về tình trạng sức khỏe của bị cáo. Bị cáo bị ung thư đại tràng, sức khỏe vẫn yếu, chưa cho phép tham dự phiên tòa. Bị cáo cũng nhiều lần có đơn trình bày về tình trạng sức khỏe. Phía bệnh viện cũng có công văn gửi tòa án, thông báo về tình trạng sức khỏe của bị cáo Trần Xuân Giá và kết luận bị cáo không thể dự tòa. Trong đơn trình bày ngày 19-5, bị cáo tiếp tục cho biết sức khỏe yếu, bị bệnh hiểm nghèo, đề nghị xếp lịch xét xử phần tội danh của bị cáo vào phần cuối của phiên tòa.

Theo quan điểm của Viện KS, việc bị cáo Trần Xuân Giá vắng mặt không ảnh hưởng đến việc xét xử nhóm bị cáo về tội danh Cố ý làm trái. Viện KS cũng đề nghị tạm đình chỉ xét xử đối với bị cáo Trần Xuân Giá.

10h00': Khi được hỏi ý kiến, các luật sư tiếp tục yêu cầu triệu tập các cá nhân, đại diện cơ quan, tổ chức còn vắng mặt, đề nghị triệu tập thêm đại diện Phòng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam, chuyên gia kinh tế… để làm rõ mức độ vi phạm của các bị cáo và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan. Luật sư cũng yêu cầu xem xét đầy đủ toàn bộ chứng cứ trong hồ sư vụ án để luận tội.

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên cũng có ý kiến trước tòa, đề nghị triệu tập thêm đại diện cơ quan, tổ chức tham gia phiên tòa là Phòng TM-CN Việt Nam và chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan như là nhân chứng tại tòa, vì vụ án có ảnh hưởng đến hàng nghìn doanh nghiệp. Kiên đề nghị đưa bổ sung vào hồ sơ đơn của bị cáo về việc thay đổi điều tra viên, bổ sung một số biên bản làm việc của ACB…

Luật sư cũng yêu cầu tòa xem xét cho phép được tiếp xúc với bị cáo Nguyễn Đức Kiên, cho phép Kiên được tiếp xúc với gia đình. Các luật sư khác cũng yêu cầu được tiếp xúc với thân chủ của mình cũng như đề nghị cho các bị cáo được tiếp xúc với thân nhân.

Nguyễn Đức Kiên trình bày, khẳng định 30 năm nay kinh doanh không vi phạm pháp luật; đề nghị được nhận các văn bản của luật sư vì gần 2 năm nay không được nhận thông tin, tài liệu từ luật sư. Kiên chịu hoàn toàn trách nhiệm trước việc đã làm, không đùn đẩy, đề nghị xác định căn cứ pháp luật để luận tội. Kiên cho rằng, trong hồ sơ vụ án thiếu nhiều văn bản quan trọng liên quan đến hành vi của Kiên; đề nghị luật sư chuyển trước hồ sơ thể hiện quan điểm đến tòa; đề nghị được gặp gia đình. Kiên đề nghị HĐXX có ý kiến về việc Kiên bị cùm chân là không cần thiết.

Nguyễn Đức Kiên cũng cho rằng Trần Xuân Giá có mặt là tốt nhất, đề nghị xem xét đề nghị của bị cáo này về việc bị cáo có thể có mặt ở giai đoạn cuối phiên tòa. Nếu lúc đó bị cáo Giá không dự được thì tiếp tục xem xét, trước mắt có thể xét xử những nội dung không liên quan đến Trần Xuân Giá.

Về các ý kiến của LS và của bị cáo Kiên, Viện KS cho rằng thành phần triệu tập đã đủ cơ sở để xác định hành vi vi phạm của các bị cáo, không cần thiết phải triệu tập thêm.

10h30': Tòa nghỉ hội ý 10 phút.

Tạm đình chỉ vụ án với ông Trần Xuân Giá

Hơn 11h00': Tòa tiếp tục làm việc. Về việc LS đề nghị triệu tập thêm một số người, HĐXX cho rằng, những người đã được triệu tập mà vắng mặt, tòa tiếp tục triệu tập, những người được đề nghị triệu tập thêm nếu trong quá trình xét xử thấy cần thiết tòa sẽ triệu tập.

Về việc tư cách nguyên đơn dân sự của Công ty Thép Hòa Phát và ACB, HĐXX cho rằng Hòa Phát có đơn đề nghị bồi thường nên có tư cách nguyên đơn dân sự. Về ACB, trong quá trình xét xử HĐXX sẽ xem xét thêm. Về việc LS xin cho các bị cáo được tiếp xúc với LS và gia đình, được nhận tài liệu từ LS, HĐXX cho rằng là chính đáng và tòa chấp nhận.

Về việc bị cáo Trần Xuân Giá, HĐXX cho rằng, căn cứ vào việc ông Trần Xuân Giá bị bệnh hiểm nghèo, căn cứ vào quan điểm của VKS và LS, HĐXX đã ra Quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với ông Trần Xuân Giá.

11h10': Tòa tiếp tục xét xử vụ án đối với các bị cáo khác. HĐXX đã phổ biến quyền, nghĩa vụ của các bị cáo; quyền, nghĩa vụ của các cá nhân, đại diện cơ quan, tổ chức có quyền, nghĩa vụ liên quan; quyền và nghĩa vụ của người làm chứng.

11h20': Tòa tuyên nghỉ.

14h tòa sẽ tiếp tục làm việc với phần xét hỏi.

"Bầu" Kiên trốn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 25 tỉ đồng.

Chiều 20-5, tòa bắt đầu với việc đại diện Viện KSND Tối cao đọc cáo trạng vụ án. Theo cáo buộc của cơ quan công tố, bị can Nguyễn Đức Kiên (nguyên Phó Chủ tịch HĐQT, Phó Chủ tịch Hội đồng Sáng lập ACB) bị truy tố 4 tội danh. Hai bị can Trần Ngọc Thanh (Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội); Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán trưởng Công ty Cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội), bị truy tố về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Các bị can Trần Xuân Giá (nguyên Chủ tịch HĐQT ACB); Lê Vũ Kỳ; Trịnh Kim Quang (đều nguyên Phó Chủ tịch HĐQT ACB); Lý Xuân Hải (nguyên Tổng Giám đốc ACB); Phạm Trung Cang (nguyên Phó Chủ tịch HĐQT ACB) và Huỳnh Quang Tuấn (nguyên thành viên thường trực HĐQT ACB) bị truy tố về tội “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Cơ quan tố tụng xác định, tổng số tiền thiệt hại do 9 bị can gây ra trong vụ án này là gần 1.700 tỉ đồng.

Cụ thể , theo cáo trạng, Nguyễn Đức Kiên cùng các bị can Trần Xuân Giá, Trịnh Kim Quang, Lê Vũ Kỳ, Lý Xuân Hải đã đồng ý cho thực hiện chủ trương, ủy thác cho các nhân viên gửi tiền vào các tổ chức tín dụng sai quy định gây thiệt hại số tiền 718,9 tỉ đồng. Toàn bộ số tiền này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như, nguyên Trưởng phòng giao dịch Điện Biên Phủ thuộc Vietinbank Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh chiếm đoạt. Đối với hành vi cấp tín dụng để đầu tư cổ phiếu ACB, ngày 2-1-2009, Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB đã họp và ra chủ trương cấp tín dụng cho Công ty Chứng khoán ACBS để mua cổ phiếu ACB. Chủ trương này trái với quy định của Bộ Tài chính, gây thiệt hại cho ACB hơn 687 tỉ đồng. Cáo trạng lần 2 truy tố 2 bị can Nguyễn Đức Kiên và Lê Vũ Kỳ về hành vi này.

Về tội trốn thuế, năm 2009, Công ty B&B kinh doanh vàng trên tài khoản ngoài lãnh thổ Việt Nam với ACB, thu được số tiền lãi hơn 100 tỉ đồng. Tuy nhiên, "bầu" Kiên đã trốn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 25 tỉ đồng.

Về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, "bầu" Kiên chỉ đạo Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định của HĐQT thể hiện chủ trương của HĐQT công ty để bán 20 triệu cổ phần cho Công ty TNHH một thành viên Thép Hòa Phát, lấy 264 tỉ đồng, bất chấp số cổ phần này đang bị thế chấp cho ACB.

Cáo trạng cũng nêu rõ: Công ty CP Đầu tư ACB Hà Nội (Công ty ACBI) đang thế chấp 20 triệu cổ phần Công ty CP thép Hòa Phát để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ tại ngân hàng ACB. Tuy vậy, với tư cách là Chủ tịch HĐQT, đại diên pháp luật của ACBI, Kiên đã chỉ đạo Trần Ngọc Thanh (giám đốc) và Nguyễn Thị Hải Yến (kế toán trưởng) lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định của HĐQT. Các biên bản này thể hiện chủ trường của HĐQT công ty ACBI bán 20 triệu cổ phần Công ty thép Hòa Phát mà ACBI đang sở hữu. Việc này nhằm tạo lòng tin cho công ty TNHH MTV thép Hòa Phát ký hợp đồng mua cổ phần và chuyển giao số tiền 264 tỷ đồng nhưng không sở hữu được số cổ phần đã mua.

Như vậy Nguyễn Đức Kiên đã có hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản của công ty CP TNHH MTV thép Hòa Phát. Hành vi của Nguyễn Đức Kiên phạm vào tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Cũng theo cáo trạng, thực hiện chủ trương tháng 3/2010 của Thường trực HĐQT ngân hàng ACB (gồm Trần Xuân Giá, Lê Vũ Kỳ, Phạm Trung Cang, Trịnh Kim Quang, Lý Xuân Hải) và Nguyễn Đức Kiên về việc ủy thác cho các cá nhân gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, khoảng tháng 6 – 9/2011, Lý Xuân Hải (tổng giám đốc ACB) chỉ đạo ủy quyền cho kế toán trưởng Nguyễn Văn Hòa ủy thác số tiền hơn 718 tỷ đồng cho 19 nhân viên ACB gửi tiết kiệm vào Vietinbank (chi nhánh Nhà Bè, chi nhánh TP. HCM).

Toàn bộ số tiền được ủy thác đã bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt. Như vậy hành vi của các bị cáo nói trên đã phạm vào tội “cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Truy tố "bầu" Kiên 4 tội danh

Đối với hành vi cấp tín dụng để đầu tư cổ phiếu ACB, ngày 2-1-2009, Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB đã họp và ra chủ trương cấp tín dụng cho Công ty Chứng khoán ACBS để mua cổ phiếu ACB. Chủ trương này trái với quy định của Bộ Tài chính, gây thiệt hại cho ACB hơn 687 tỉ đồng. Cáo trạng lần 2 truy tố 2 bị can Nguyễn Đức Kiên và Lê Vũ Kỳ về hành vi này.

Về tội trốn thuế, năm 2009, Công ty B&B kinh doanh vàng trên tài khoản ngoài lãnh thổ Việt Nam với ACB, thu được số tiền lãi hơn 100 tỉ đồng. Tuy nhiên, "bầu" Kiên đã trốn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 25 tỉ đồng.

Về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, "bầu" Kiên chỉ đạo Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến lập khống biên bản họp HĐQT và quyết định của HĐQT thể hiện chủ trương của HĐQT công ty để bán 20 triệu cổ phần cho Công ty TNHH một thành viên thép Hòa Phát, lấy 264 tỉ đồng, bất chấp số cổ phần này đang bị thế chấp cho ACB.

Về hành vi “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”, cơ quan tố tụng cho rằng hành vi ủy thách cho ngân hàng ACB gửi tiền vào Vietinbank đã gây thiệt hại gần 719 tỷ đồng. Hành vi của các bị cáo đầu tư cổ phiếu ngân hàng ACB gây thiệt hại cho ACB hơn 687,7 tỷ đồng…

Kết luận cáo trạng, Viện KS cho rằng Nguyễn Đức Kiên cùng các đồng phạm đã phạm các tội “kinh doanh trái phép”, “trốn thuế”, “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Cáo trạng cũng cho biết, về tài sản kê biên trong quá trình điều tra, cơ quan cảnh sát điều tra – Bộ Công an đã kê biên 3 bất động sản do Nguyễn Đức Kiên và vợ đứng tên sở hữu gồm: Nhà và đất tại số 5, Hồ Biểu Chánh, phường 12, quận Phú Nhuận, TP HCM; nhà và đất ở tại số 22, Hoàng Dư Khương, phường 12, quận 10, TP HCM; hơn 2.400m2 đất tại 78/6 Bình Lợi, phường 13, quận Bình Thạnh, TP HCM. Ngoài ra, cơ quan Cảnh sát điều tra đã có văn bản đề nghị Ngân hàng ACB phong tỏa, quản lý toàn bộ số cổ phiếu, cổ phần do Nguyễn Đức Kiên và người thân đang sở hữu tại Ngân hàng ACB.

Nguyễn Đức Kiên và các đồng phạm tiếp tục cho rằng không vi phạm pháp luật.

Sau khi nghe đại diện VKS công bố cáo trạng, HĐXX đã bắt đầu bước vào phần xét hỏi về tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” với 3 bị cáo: Nguyễn Đức Kiên, Trần Ngọc Thanh và Nguyễn Thị Hải Yến. Bị cáo Nguyễn Đức Kiên được tòa cách ly trong phần thẩm vấn tội danh này với Thanh và Yến.

Trước HĐXX, bị cáo Trần Ngọc Thanh cho biết về làm Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội (Công ty ACBI) từ tháng 3-2008, nhưng toàn bộ hoạt động tài chính thì do Chủ tịch Công ty trực tiếp chỉ đạo, kế toán trưởng hoàn thành giấy tờ và Thanh chỉ có nhiệm vụ ký. Bị cáo Thanh cho biết, trong việc vận hành Công ty, việc phân công trách nhiệm chưa rõ ràng mà quyền lực cao nhất nằm trong tay Nguyễn Đức Kiên. Vì vậy, trước khi chuyển hợp đồng chuyển nhượng 20 triệu cổ phần sang Công ty CP thép Hòa Phát, HĐQT chỉ lấy ý kiến bằng văn bản, không họp HĐQT.

Trả lời trước tòa, bị cáo Nguyễn Thị Hải Yến (nguyên Kế toán trưởng Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội) cũng cho rằng Nguyễn Đức Kiên nắm hoàn toàn quyền lực. Vì vậy, bị cáo Yến thừa nhận là người soạn thảo bản hợp đồng chuyển nhượng cổ phần và biên bản họp HĐQT nhưng “việc soạn thảo văn bản do Nguyễn Đức Kiên chỉ đạo”…

17h35': Tòa tuyên nghỉ, tiếp tục xét xử vào sáng 21-5 với phần xét hỏi.