Chuyện đó đây

Taliban gây “thiệt hại không thể khắc phục” cho hệ thống giáo dục Afghanistan

Kim Phượng • 06/12/2023 - 17:30

Guardian ngày 6-12 dẫn cảnh báo của Tổ chức theo dõi nhân quyền (HRW) cho biết, Taliban đang gây ra “thiệt hại không thể khắc phục” cho hệ thống giáo dục Afghanistan thông qua việc áp dụng lại hình phạt nhục hình, thay đổi chương trình giảng dạy và sử dụng giáo viên không đủ tiêu chuẩn để thay thế phụ nữ.

Sau khi lên nắm quyền vào năm 2021, lực lượng Taliban đã cấm nữ sinh đến trường cấp hai. Theo một báo cáo mới công bố của HRW, việc giáo dục nam sinh cũng bị ảnh hưởng dưới thời Taliban, mặc dù điều này hầu như không được báo cáo.

HRW cho biết, lệnh cấm giáo viên nữ đã để lại một khoảng trống, được thay thế bởi những nam giới không đủ tiêu chuẩn và làm giảm phạm vi giảng dạy của các môn học.

Sahar Fetrat, trợ lý nghiên cứu về quyền phụ nữ tại HRW, cho biết: “Taliban đang gây ra thiệt hại không thể khắc phục đối với hệ thống giáo dục Afghanistan cho cả nam và nữ, bằng cách làm tổn hại đến toàn bộ hệ thống trường học trong nước, có nguy cơ tạo ra một thế hệ lạc lối”.

Báo cáo nêu rõ, các môn học như nghệ thuật, thể thao và công dân đã bị loại khỏi chương trình giảng dạy ở nhiều trường học. Nghiêm trọng hơn, theo HRW, hình phạt nhục hình trong trường học đã gia tăng kể từ khi Taliban lên nắm quyền.

Các cậu bé bị đánh đập vì sử dụng điện thoại di động hoặc không tuân thủ các quy định cứng nhắc về cắt tóc hoặc quần áo, vốn phải là truyền thống của người Afghanistan.

Zaman A, một học sinh ở tỉnh Herat được trích dẫn trong báo cáo của HRW, cho biết: “Những quy định nghiêm ngặt của Taliban thật ngột ngạt. Hiện nay, với tư cách là học sinh, việc mặc bất cứ thứ gì sặc sỡ đều bị coi như một tội lỗi”.

HRW cũng cho biết, các bé trai phải chịu áp lực ngày càng tăng khi phải làm việc thay vì đến trường trong bối cảnh Afghanistan đang vật lộn với hạn hán, xung đột và nền kinh tế tê liệt. Hơn 28 triệu người Afghanistan đang cần hỗ trợ khẩn cấp, với 6 triệu người đang ở mức độ khẩn cấp về mất an ninh lương thực.

Trong khi giáo dục đã đạt được nhiều tiến bộ dưới thời chính phủ Afghanistan trước đây, Taliban đã nhanh chóng cấm các bé gái đến trường sau khi lên nắm quyền vào năm 2021. Năm ngoái, họ đã cấm phụ nữ học cao hơn, bao gồm cả bằng y khoa, điều này sẽ ảnh hưởng đến số lượng nữ nhân viên y tế trong tương lai.

Tuần trước, một báo cáo của ACAPS, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ nhân viên cứu trợ phân tích các tình huống nhân đạo, cho biết, lời hứa của Taliban nhằm giảm bớt các hạn chế đối với phụ nữ và dỡ bỏ các hạn chế về tiếp cận giáo dục chỉ mang tính biểu tượng, được sử dụng trong các cuộc đàm phán với các đối tác quốc tế nhưng trên thực tế chưa được thực hiện.