Tái cơ cấu, nâng cao giá trị cho cây bưởi: Câu chuyện truyền cảm hứng của Chủ tịch Hội Đồng quản trị Hợp tác xã Hà Nội Xanh

Ngày giáp Tết, trên cánh bãi thuộc xã Thọ Xuân (huyện Đan Phượng), những lao động làm việc tại Trang trại An Lạc farm (Hợp tác xã Hà Nội Xanh) vẫn cần mẫn xới đất, bón phân, chăm sóc những gốc bưởi Diễn sau thu hoạch để sẵn sàng đón một mùa hoa mới.

Chị Bá Thị Nguyệt Thu, Chủ tịch Hội Đồng quản trị Hợp tác xã Hà Nội Xanh, chủ trang trại cho biết, vườn bưởi có diện tích 5ha với 200 gốc bưởi Diễn hơn 10 năm tuổi, đang cho hoa và quả rất tốt. Toàn bộ số bưởi này được trồng không chỉ lấy quả, mà còn dùng lấy hoa, quả non, vỏ bưởi chín để chế biến sâu thành các sản phẩm mỹ phẩm và trà, có giá trị cao hơn so với bán bưởi thông thường.

Nói về cơ duyên với cây bưởi, chị Thu chia sẻ, huyện Đan Phượng là nơi có diện tích trồng bưởi lớn của thành phố. Những năm gần đây, khi giá bưởi xuống thấp, nhiều nông dân đã phá bỏ để trồng cây khác hoặc bỏ không chăm sóc nhìn rất sót. Chị tìm cách khai thác giá trị của cây bưởi để làm kinh tế cho gia đình và giúp các hộ nông dân có thêm thu nhập từ cây bưởi.

"Chúng tôi đã nghiên cứu, chiết xuất thành công và đưa ra thị trường các loại tinh dầu, tinh chất có nguồn gốc thiên nhiên, có tác dụng trong làm đẹp, làm sạch và làm đồ uống... Hoạt động có hiệu quả, tháng 3-2024, tôi và một số anh chị em đã thành lập Hợp tác xã Hà Nội Xanh", Chủ tịch Hội Đồng quản trị Hợp tác xã Hà Nội Xanh Bá Thị Nguyệt Thu cho hay. Ngoài vùng trồng tại An Lạc farm, hợp tác xã còn mua lại cây bưởi tại vườn của 10 hộ dân trong vùng theo hình thức trả tiền hằng năm để khai thác hoa và quả trên cây. Bên cạnh đó, hợp tác xã nhận thu mua hoa và quả non trong vườn các hộ dân làm nguyên liệu chế biến mỹ phẩm và trà.

Theo chị Bá Thị Nguyệt Thu, hoa bưởi có đặc tính nở thành các chùm, nở rộ tập trung trong thời gian ngắn, nên rất thuận tiện trong thu hoạch. Thông thường các hộ làm vườn chuyên nghiệp, chỉ giữ lại một số lượng quả nhất định trên cây, còn lại có thể tỉa hoa và quả non để bán. Làm như vậy, vừa có bưởi chín thu hoạch, lại có thêm nguồn thu từ hoa và quả non.

Với quy trình kỹ thuật cùng dây chuyền chiết xuất hiện đại, hiện Hợp tác xã Hà Nội Xanh đang có hơn 10 loại sản phẩm ứng dụng từ hoa bưởi và quả bưởi non để làm mỹ phẩm, như: Nước tẩy trang, sữa rửa mặt, dầu gội và dầu xả, sữa tắm; các loại trà hoa bưởi, quả bưởi non và tinh dầu. Đặc biệt, sản phẩm của Hợp tác xã Hà Nội Xanh thực hiện theo tiêu chuẩn Halal (tiêu chuẩn dựa trên luật của Hồi giáo, sản phẩm thuần thực vật). Với giấy chứng nhận Halal, sản phẩm của Hợp tác xã Hà Nội Xanh thuận lợi khi thâm nhập vào thị trường các nước theo đạo Hồi.

Chị Thu tâm sự, trong bối cảnh giá bưởi xuống thấp và khó tiêu thụ, bởi cung vượt cầu rất cần được chế biến, bán sản phẩm bằng nhiều cách khác nhau. "Tuy vậy, một mình hợp tác xã chúng tôi là chưa đủ và sẽ không thể bao tiêu hết sản phẩm cho nông dân. Chúng tôi mong muốn có thêm ngày càng nhiều những đơn vị chế biến sâu sản phẩm từ bưởi, góp phần vào tái cơ cấu, nâng cao giá trị cho cây trồng chủ lực của Thủ đô", chị Thu nói.

Về những dự định trong năm mới, chị Thu mong muốn xây dựng được một hệ sinh thái hỗ trợ nhau cùng phát triển cây bưởi. Cụ thể, năm 2025, hợp tác xã dự kiến phối hợp với Hội Nông dân huyện Đan Phượng vận động các hộ trồng bưởi có nhu cầu tham gia liên kết với hợp tác xã để cùng sản xuất hoặc bao tiêu sản phẩm, tạo vùng sản xuất ổn định. Cùng với xuất khẩu, hợp tác xã còn hướng tới tiêu thụ sản phẩm thị trường nội địa. Hợp tác xã Hà Nội Xanh mong muốn thành phố và huyện có chính sách hỗ trợ để đơn vị xây dựng nhà máy tại vùng trồng để phục vụ sơ chế cũng như chiết xuất sản phẩm.

Việc đầu tư nghiên cứu, ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào chế biến sâu các sản phẩm từ bưởi đã mang lại giá trị kinh tế cao hơn cho nông dân so với trồng bưởi chỉ để lấy quả ăn. Hợp tác xã Hà Nội Xanh đã và đang truyền cảm hứng cho nhiều nông dân đang lao đao khi giá bưởi xuống thấp.