Tác phẩm Đằng sau mặt báo chứa đựng nhiều thông tin hấp dẫn

Nhân dịp kỷ niệm 97 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2022), Nhà Xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh xuất bản tác phẩm "Đằng sau mặt báo - Hồi ký chân dung báo chí Việt buổi ban đầu đến 1945" của tác giả Trần Đình Ba. Sách xây dựng lại chân dung của những tờ báo nổi tiếng từng tồn tại trong lịch sử báo chí nước nhà, phân chia theo vị trí địa lý vùng miền. Phần báo chí Bắc Kỳ, điểm tên và lịch sử của những tờ báo LAvenir du Tonkin (Tương lai của Bắc Kỳ), Đại Nam đồng văn nhật báo, Đông Dương tạp chí, Hà thành ngọ báo… Chân dung mỗi tờ báo được tái hiện từ hồi ký, ghi chép liên quan của những ký giả làm báo, hoặc cộng tác với báo. Nhiều tờ báo được dựng lại lịch sử từ chính nội dung các số báo đã xuất bản.

Một phần lớn nội dung của tác phẩm đề cập nhiều hoạt động liên quan đến chuyên môn, nghiệp vụ báo chí xưa lấy dẫn chứng từ chính các tờ báo: Vai trò báo chí, quan niệm về nghề báo của các ký giả, nhuận bút, cộng tác báo chí, kỹ thuật in báo, cơ cấu tổ chức của một tờ báo thời xưa… Phần này chứa đựng những thông tin thú vị, chi tiết về hoạt động báo chí nói chung, giúp độc giả hiện nay nhìn về báo chí qua những dữ liệu chân thực. Nói về số lượng bản in của báo chí thời đó, sách cung cấp những số liệu giúp độc giả thời nay hình dung được sự phát hành của các báo. Có tờ báo số bản in khiêm tốn: Tiếng chuông sớm in 2.000 tờ mỗi số; có tờ số lượng in nhiều: Tứ dân văn uyển in 20.000 tờ mỗi số; Tin mới in 15.000 đến 20.000 bản… 

Việc phát hành báo chí cũng có những điểm rất khác với thời nay được Đằng sau mặt báo đề cập. Có cách phát hành bắt gặp ở Nam Kỳ là báo được gửi đến trước cho độc giả ở tỉnh xa có nhu cầu, một thời gian sau sẽ có phái viên của báo đến tận nhà độc giả để thu tiền. 

Nhiều thông tin về báo chí Hà Nội cũng được tìm thấy trong Đằng sau mặt báo kèm theo những thông tin về hoạt động, người làm báo, nội dung: Đại Nam đồng văn nhật báo (Đăng cổ tùng báo), Hà thành ngọ báo, Hữu thanh, Bulletin de lAsecourfi (Báo Tương tế), Hà Nội báo, Hà Nội tân văn… 

Sách cũng đề cập hoạt động báo chí công khai và bí mật. Những tờ báo Suối reo, Ý kiến chung được xuất bản trong nhà lao, là những tờ báo viết tay, được xuất bản rất vất vả, khó khăn...

Ra đời nhân Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, tác phẩm "Đằng sau mặt báo - Hồi ký chân dung báo chí Việt buổi ban đầu đến 1945" góp phần nhìn về báo chí nước nhà một thời đã qua đầy ý nghĩa.