Syria: Hy vọng mong manh

Động thái thể hiện sự quan tâm của chính quyền Tổng thống Barack Obama tới cuộc chiến Syria diễn ra chỉ ít ngày sau khi Mỹ và phương Tây vẫn bất đồng sâu sắc với Nga liên quan đến cuộc chiến ở đất nước Trung Đông. Không hề thay đổi sự ủng hộ với chính quyền Tổng thống Bashar Al-Assad, phát biểu khi xuất hiện cùng Thủ tướng Đức Angela Merkel tại Diễn đàn Kinh tế thế giới St. Petersburg (Nga), Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên tiếng bảo vệ các hợp đồng vũ khí của Nga với Damascus, đồng thời chỉ trích việc phương Tây cung cấp vũ khí cho lực lượng đối lập tại quốc gia Trung Đông này, trong đó có cả các nhóm "khủng bố". Phát biểu được đưa ra sau khi nhóm đối lập Quân đội Syria Tự do (FSA) xác nhận việc lực lượng này đã nhận được các vũ khí mới có thể làm thay đổi cục diện cuộc chiến chống chính quyền Damascus hiện nay.

Thực hư chuyện vũ khí đang được ồ ạt chuyển vào Syria cho phe đối lập chưa thể xác định. Tuy nhiên, việc Mỹ và Nga có các chuyển động quân sự xung quanh Syria là một thực tế gây nhiều đồn đoán. Gần như cùng lúc với quyết định của Mátxcơva phái hai tàu chiến chở 600 lính thủy đánh bộ tới bờ biển Syria để "bảo vệ công dân Nga", Mỹ cũng có những kế hoạch điều quân tới quốc gia láng giềng của Syria là Jordan. Ngoài việc triển khai vô thời hạn khẩu đội tên lửa Patriot với số binh sĩ đồn trú đã lên đến khoảng 1.000 lính, Lầu Năm góc có ý định đưa thêm khoảng 200 lính từ sở chỉ huy của Sư đoàn Thiết giáp số 1 đến Jordan vào cuối mùa hè này. Đó là chưa kể sự hiện diện của 3 chiến hạm chống tên lửa đạn đạo với 1.000 lính mỗi tàu ở phía đông biển Địa Trung Hải. Dù khẳng định sẽ không can thiệp trực tiếp vào Syria, nhưng những động thái trên cho thấy rõ sự chuẩn bị ứng phó của cả hai phía nhằm bảo vệ "đồng minh" của mình tại Syria.

Trong khi đó, quân chính phủ Syria dường như đã giành được nhiều lợi thế hơn trên chiến trường. Theo thông tin mới nhất, khoảng 80.000 binh sĩ thuộc quân đội chính phủ Syria đang chuẩn bị phát động một cuộc tấn công nhằm giành lại quyền kiểm soát Aleppo, thành phố lớn thứ hai ở Syria. Trước đó, Damascus đã "lập lại an ninh và trật tự" tại một loạt thị trấn ở thành phố Hama, lớn thứ tư Syria và 11 ngôi làng tại khu vực ngoại ô của thành phố này, tiêu diệt nhiều phiến quân và thu giữ nhiều chất nổ, thiết bị liên lạc của lực lượng nổi dậy.

Tuy nhiên, chiến thắng trên thực địa của chính quyền Damascus chưa thể là điều kiện quyết định để ông Al-Assad có thể tại vị. Dư luận cho rằng, sự khác biệt về lập trường giữa các cường quốc đã gây cản trở không nhỏ đến sự thành công của những nỗ lực lập lại hòa bình ở đất nước đang bị chiến tranh tàn phá. Cho đến nay, cuộc nội chiến kéo dài 27 tháng ở quốc gia Trung Đông cổ kính tiếp tục chứng kiến sự bất đồng sâu sắc giữa các cường quốc. Phương Tây và Mỹ ủng hộ phe nổi dậy và vẫn không từ bỏ yêu cầu Tổng thống Al-Assad phải ra đi. Ngược lại, Nga và Trung Quốc lại kiên quyết phản đối sự can thiệp bên ngoài vào cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng này và nhấn mạnh số phận của ông Al-Assad phải do người dân Syria quyết định. Trong bối cảnh của sự chia rẽ sâu sắc như vậy, triển vọng đạt được đột phá trong hội nghị hòa bình lần thứ hai về Syria tại Geneva (Thụy Sĩ) theo đề xuất của Mỹ được đánh giá là rất mong manh.

Mong muốn của cộng đồng quốc tế là chính quyền Damascus và phe đối lập cùng ngồi vào bàn đàm phán nhằm tìm giải pháp chính trị để sớm kết thúc xung đột và bạo lực. Thế nhưng, thực hiện được điều này không hề đơn giản khi những tín hiệu lẫn lộn giữa ủng hộ hòa bình và thúc đẩy quân sự đã được các bên liên quan cùng lúc đưa ra.