Sửa đổi Luật báo chí: Rõ quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm để báo chí hoạt động hiệu quả, sáng tạo

Luật Báo chí 2016 có hiệu lực từ ngày 1-1-2017. Sau 6 năm thực hiện, Bộ Thông tin và Truyền thông đã nhận được nhiều đánh giá tích cực của các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan báo chí. Luật Báo chí 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo hành lang pháp lý cho hoạt động báo chí phát triển vượt bậc, quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của công dân được bảo đảm, phát huy trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, vẫn còn nhiều bất cập do Luật Báo chí 2016 chưa theo kịp sự đổi mới của khoa học và công nghệ thông tin của kỷ nguyên số. Bộ Thông tin và Truyền thông đã có Báo cáo số 57/BC-BTTTT ngày 30-3-2022 báo cáo Chính phủ kết quả nghiên cứu, rà soát Luật Báo chí 2016 và kiến ​​nghị sửa đổi, bổ sung.

Qua rà soát, có 27 nội dung, nhóm nội dung còn có quy định bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn của luật báo chí. Những vấn đề này cho thấy, Luật Báo chí cần được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tế, nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho báo chí hoạt động và phát triển.

Trước thực tiễn của việc sửa đổi Luật Báo chí 2016, Hội thảo đi sâu vào các vấn đề chính: Đánh giá 6 năm thi hành Luật Báo chí 2016 và phân tích thực trạng về công tác quản lý nhà nước và hoạt động báo chí; phân tích, dự báo, đưa ra những luận cứ khoa học và thực tiễn về xu hướng phát triển báo chí hiện đại, những khó khăn, thách thức trong việc thực hiện chiến lược, chủ trương lớn phát triển báo chí Việt Nam và cơ sở khoa học cho việc sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí. Hội thảo cũng đề xuất giải pháp, cơ chế, phương thức thi hành Luật Báo chí nhằm nâng cao chất lượng nội dung tác phẩm, hoàn thành tốt trách nhiệm xã hội và giữ gìn sự trong sáng của đạo đức nghề nghiệp.

Theo TS Phan Văn Kiền, Viện trưởng Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Luật Báo chí là hành lang pháp lý quan trọng nhất để báo chí hoạt động trong bối cảnh xã hội và bản thân báo chí đang có nhiều thay đổi, chuyển mình không ngừng và đa chiều như hiện nay. Tuy nhiên, trong Luật hiện hành vẫn còn những nội dung cần được làm rõ để phù hợp với hình hình phát triển nhanh, hiện đại của báo chí hiện nay. Chẳng hạn như, có nên phân cấp “Thẻ nhà báo” và “Thẻ phóng viên” hay không; hoặc nên bổ sung vấn đề nếu đăng sai trên báo in với mức độ nghiêm trọng, dù đã đăng cải chính xin lỗi, còn cần thu hồi số báo đã phát hành để tránh những thiệt hại về mặt thông tin.

Còn theo nhà báo Trần Anh Tú, Phó Tổng biên tập - Tổng phụ trách Thông tin và Truyền thông Tạp chí Truyền thông, để việc sửa đổi, hoàn thiện Luật Báo chí năm 2016 theo kịp tốc độ phát triển của báo chí hiện đại, cần thiết phải có sự tham gia đồng hành tích cực trên cả phương diện lý luận và thực tiễn của đông đảo chuyên gia nghiên cứu, xây dựng chính sách, các nhà quản lý và đội ngũ những người làm báo, làm luật trên toàn quốc.

Nêu ý kiến về những cơ sở khoa học và thực tiễn sửa đổi Luật Báo chí 2016, ông Nguyễn Thanh Tịnh, Thứ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh, tự do báo chí cần trong khuôn khổ pháp luật. Quá trình nghiên cứu, đánh giá thực tiễn và bổ sung, sửa đổi Luật Báo chí phải dựa trên nguyên tắc then chốt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Luật báo chí sẽ phát huy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan báo chí nhưng các vấn đề quản lý nhà nước cần phải bảo đảm trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật.

Còn theo Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm, việc sửa đổi Luật Báo chí 2016 sẽ được thực hiện đúng nguyên tắc, đạt được sự đồng thuận chung trên tinh thần phân định rõ quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm để các cơ quan báo chí hoạt động hiệu quả, sáng tạo nhưng phải đúng tôn chỉ mục đích, tôn trọng pháp luật.