Sứa biển - Món ăn ngon, vị thuốc quý

Sứa biển còn gọi là hải triết, thạch kính, thủy mẫu... Bộ phận dùng làm thuốc là cả con sứa (hải triết) hoặc da, (hải triết bì). Trong sứa biển có nhiều protein, ít lipid, các chất khoáng P, Ca, Fe và các sinh tố B1, B2, Na; choline, chứa nhiều iod. Theo Đông y, sứa vị mặn, tính bình, vào phế can thận. Lớp vỏ ngoài của hải triết gọi là hải triết bì vị mặn, tính bình có tác dụng thanh nhiệt hóa đàm tiêu tích, khu phong trừ thấp. Dùng cho các trường hợp ho suyễn nhiều đờm (hen suyễn, viêm khí phế quản, viêm họng) táo bón đầy bụng, phù nề, viêm sưng hạch. Liều dùng, cách dùng: 50 -100g; nấu hầm, trộn ướp.

Một số món ăn - bài thuốc có sứa biển:

Canh sứa củ cải: Sứa 120g, củ cải trắng 60g. Sứa rửa sạch nước mặn, thái lát; củ cải thái lát thêm gia vị nấu dạng canh súp. Dùng cho các trường hợp viêm khí phế quản mạn tính (tạng bệnh có liên quan với dị ứng miễn dịch... ).

Có thể nấu canh sứa với cà rốt hay củ năn (mã thầy) để chữa viêm phổi có mủ, ho có nhiều đờm.

Tuyết canh thang: Sứa 50g, củ năn 4 củ. Sứa rửa sạch nước mặn thái lát, củ năn gọt vỏ ngoài thêm gia vị nấu canh. Dùng cho các trường hợp đờm nhiệt âm hư, đại tiện táo bón. Có thể dùng cho trẻ em có các biểu hiện u cục tính kết ở bụng, viêm sưng hạch, táo bón.

Củ năn ngâm rượu hải triết tiêu bì: Củ năn to 100 củ, hải triết 500g, vỏ hồ tiêu 120g, rượu 1.500ml. Ngâm sau 7 ngày. Mỗi sáng ăn 4 củ mã thầy. Dùng cho mọi trường hợp có sưng hạch, táo bón, đầy trướng bụng.

Nước sắc mã đề hải triết: Hải triết 50 - 100g, mã đề 100 - 150g, nấu sắc lấy nước cho uống. Dùng cho các trường hợp viêm khí phế quản, sốt nóng, đau sưng họng, ho khan, đờm đặc vàng dính, táo bón, bệnh tăng huyết áp.

Trị ho có đờm, chữa tăng huyết áp: Sứa 50g, củ năn 50g, tây dương sâm 10g, gừng 5g, hành 10g, dầu 30g. Sứa thái miếng, củ năn gọt vỏ ngoài thái mỏng, gừng đập nát. Sào sứa, củ năn, tây dương sâm, sau đó cho gừng, hành, muối vừa đủ. 3 ngày ăn một lần.

Bổ thận tráng dương:

Sứa khô 100g, tôm he khô 100g, thịt lợn nạc 100g, trứng 2 quả, dưa chuột 100 - 200g, cà rốt 100g, đu đủ 100g. Sứa ngâm nước gạo, rửa sạch cát, chần qua nước sôi, để ráo, thái chỉ; tôm bóc vỏ, ngâm mềm, giã bông, sao khô; thịt lợn ướp mắm, hạt tiêu, hành, rán chín, thái chỉ; dưa chuột bỏ ruột, thái chỉ, bóp muối, vắt nước để ráo; cà rốt, đu đủ gọt vỏ, nạo nhỏ, bóp muối, vắt ráo trộn với ít đường; trứng tráng mỏng, thái chỉ. Trộn 1/2 sứa, tôm, thịt, trứng với dưa chuột, cà rốt, đu đủ cùng mắm, chanh, tỏi, cho lên đĩa sau rắc nốt sứa, tôm, thịt trứng còn lại lên trên.

Có thể muối sứa làm món ăn: Sứa tươi cạo bỏ nhớt, rửa sạch, thái miếng, cho vào nước lá sung hay đinh lăng, mỏ vẹt, đun sôi để nguội; muối 4 - 5 ngày, ăn cùng đậu phụ và rau thơm.

Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn không nên dùng.