Sự kiện có ý nghĩa nhất trong lịch sử 1000 năm Thăng Long - Hà Nội

Đường phố Thủ đô rực rỡ cờ hoa chào đón 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Ảnh: V.Th

Sáu mươi lăm năm qua, cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám ở Hà Nội đã được sử sách trong nước cũng như ở nước ngoài viết nhiều. Nhiều nhà nghiên cứu lịch sử, nhà khoa học đã có những công trình viết về sự kiện này. Tôi xin có một số ý kiến để làm rõ thêm ý nghĩa to lớn của thắng lợi trong cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám ở Hà Nội.

Trước hết, thắng lợi trong cuộc tổng khởi nghĩa ở Thủ đô Hà Nội là thắng lợi của tư duy đổi mới của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lãnh đạo, chỉ đạo sự nghiệp cách mạng, đã xác định nguồn lực và động lực cách mạng là lực lượng của toàn dân tộc, thành lập Mặt trận Việt Minh, thực hiện đại đoàn kết toàn dân, huy động đầy đủ lực lượng già trẻ, gái trai, giàu nghèo, dân tộc, tôn giáo… vào sự nghiệp giải phóng đất nước, giành độc lập cho Tổ quốc, cuộc sống tự do, hạnh phúc cho nhân dân, nhất là trong nắm bắt thời cơ để đề ra quyết sách giành thắng lợi.

Thứ hai, đây là kết quả của những năm tháng chuẩn bị rất công phu và khẩn trương để xây dựng lực lượng chính trị, lực lượng vũ trang, xây dựng phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân đi từ thấp đến cao, trong điều kiện cực kỳ khó khăn nhưng rất sáng tạo của Đảng bộ, của Mặt trận Việt Minh thành phố Hà Nội.

Thắng lợi đó cho thấy Đảng bộ và Mặt trận Việt Minh Hà Nội đã giải quyết thành công bài toán lịch sử trong sào huyệt quân thù, khi tương quan so sánh lực lượng giữa ta và địch quá chênh lệch, địch quyết tâm tiêu diệt lực lượng cách mạng, nhưng cuối cùng lực lượng cách mạng đã phát triển không ngừng và trưởng thành nhanh chóng, rất năng động, sáng tạo, ý chí chiến đấu rất mạnh mẽ. Khí thế sôi sục cách mạng, đồng khởi của toàn dân đã làm cho đội quân phát xít hàng vạn tên Nhật và chính quyền bù nhìn, hoang mang, rã rời, tạo hình thế cách mạng trực tiếp cho cuộc tổng khởi nghĩa.

Thứ ba, do được chuẩn bị kỹ càng và chu đáo nên khi thời cơ đến, Đảng bộ Hà Nội đã nhạy bén chớp thời cơ lãnh đạo nhân dân hành động cách mạng bằng phương thức bạo lực chính trị là chính, kết hợp với lực lượng vũ trang làm xung kích nên cuộc khởi nghĩa của Thủ đô Hà Nội đã nhanh chóng thành công vang dội, có tác động thúc đẩy phong trào tổng khởi nghĩa trong cả nước đi đến thành công.

Đặc biệt, cuộc nổi dậy của lực lượng đại đoàn kết nhân dân Hà Nội đã tác động to lớn đối với nhân dân thành phố Huế, Sài Gòn và hầu hết các địa phương trong cả nước. Cách mạng Tháng Tám đã huy động cả dân tộc Việt Nam nổi dậy nắm chính quyền, ủng hộ chính quyền Việt Nam dân chủ cộng hòa do Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo, là một cuộc chạy đua nước rút thắng lợi của ta và một sự bất ngờ lớn đối với lực lượng quân Đồng minh vào tiếp quản Đông Dương, giải giáp và nhận sự đầu hàng của quân Nhật.

Hà Nội có quyền tự hào là địa phương đã chủ động sáng tạo chớp thời cơ giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám và ngay sau đó đón Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh từ chiến khu về, mở ra một trang sử mới của thời đại Hồ Chí Minh.

Vì vậy, trong lịch sử một nghìn năm Thăng Long - Hà Nội, thắng lợi trong cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 của quân và dân Hà Nội là thắng lợi có ý nghĩa sâu sắc nhất, to đẹp nhất. Từ thắng lợi này, chúng ta mới có thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, thắng lợi của chiến dịch Đại thắng mùa Xuân năm 1975 và thành tựu phát triển của hơn 20 năm đổi mới. Việt Nam là nước đầu tiên thiết lập chính quyền dân chủ nhân dân ở Đông Nam Á, góp phần to lớn bằng cuộc chiến đấu oanh liệt của mình vào phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới và phong trào đấu tranh cho hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển giữa các dân tộc, thúc đẩy dân chủ và tiến bộ xã hội của toàn thế giới.

Tư tưởng Hồ Chí Minh và phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh được kết tinh từ thắng lợi của Tổng khởi nghĩa Tháng Tám và cách mạng giải phóng dân tộc, từ nền văn hiến lâu đời và tinh hoa văn hóa tư tưởng nhân loại, đang soi sáng con đường đổi mới, ổn định phát triển đất nước, vì mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, vì tự do hạnh phúc muôn đời của nhân dân và nền độc lập thống nhất vững bền của Tổ quốc.