Sớm chuyển đổi mô hình quản lý chợ

Kết quả cho thấy, nhiều chợ chưa phát huy được hiệu quả, tiến độ chuyển đổi mô hình quản lý chậm; quy trình chuyển đổi chưa được công khai, minh bạch; công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống cháy nổ còn nhiều bất cập, chưa được các địa phương quan tâm thường xuyên.

Mỗi nơi một kiểu quản lý

Theo Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai Nguyễn Kiều Oanh, trên địa bàn quận có 15 chợ, nhưng đang tồn tại 4 mô hình quản lý (1 chợ cấp thành phố, 4 cấp quận, 4 cấp phường, 6 của hợp tác xã và doanh nghiệp). Qua đánh giá, hiện nay chợ Lĩnh Nam và chợ Thanh Trì hoạt động không hiệu quả, bởi tiến độ đầu tư xây dựng chậm, không thu hút tiểu thương vào kinh doanh. Ngoài lý do này, việc quy hoạch vị trí chợ không thuận lợi, tạo tâm lý ngại vào chợ mua bán cũng là nguyên nhân các tiểu thương không mặn mà.

Tương tự quận Hoàng Mai, thị xã Sơn Tây có 13 chợ, nhưng có đến 3 mô hình quản lý. Trong đó đáng chú ý, chợ Nghệ được thành phố đầu tư và giao UBND thị xã quản lý đang không phát huy được hiệu quả, gây lãng phí. Ông Đỗ Văn Tuấn, Trưởng ban Quản lý chợ Nghệ cho biết, việc bố trí, sắp xếp các ngành hàng trong chợ còn bất cập. Hiện mỗi ki ốt tầng 1 vỏn vẹn 4m2/quầy (quy định chợ hạng một tối thiểu 12m2), dẫn đến tình trạng lấn chiếm không gian, lối đi diễn ra phổ biến. Trong khi đó, toàn bộ ki ốt tầng 2 hiện vẫn bỏ trống. Số tiểu thương kinh doanh ít, diện tích bỏ trống nhiều, nguồn thu hạn hẹp, Ban Quản lý chợ không bảo đảm thu nhập cho 89 cán bộ, nhân viên, buộc UBND thị xã Sơn Tây phải hỗ trợ kinh phí.

Trong 3 địa phương, duy nhất huyện Hoài Đức (có 15 chợ hạng ba) thống nhất mô hình cấp xã quản lý chợ, song cũng chưa mang lại hiệu quả, bởi cách thức quy hoạch, bố trí ngành hàng và công tác bảo đảm an ninh trật tự chưa khoa học. Việc người dân lấn chiếm lòng đường, vỉa hè làm nơi kinh doanh diễn ra tràn lan, khiến các hộ tiểu thương trong chợ buôn bán kém hiệu quả. Tại chợ Vân Canh, ki ốt trong chợ vẫn còn trống, nhưng ở bên ngoài, đường vào chợ hàng quán bày bán tràn lan, gây ách tắc giao thông vào giờ cao điểm buổi sáng. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Đức Đỗ Đức Trung, huyện đã chỉ đạo các xã giải quyết tình trạng lấn chiếm vỉa hè, nhưng chưa triệt để. Thời gian tới, UBND huyện sẽ chỉ đạo các xã thực hiện kiên quyết việc này đi đôi với giải tỏa chợ tạm, chợ cóc để bảo đảm trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị.

Chọn mô hình phù hợp

Ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND thành phố nhận định, công tác quản lý chợ trên địa bàn thành phố còn nhiều bất cập và chưa mang lại hiệu quả. Bí thư Quận ủy Long Biên Đỗ Mạnh Hải (thành viên Ban Kinh tế - Ngân sách) cho rằng, việc quy hoạch chợ ở một số địa phương chưa phù hợp, dẫn đến tình trạng có chợ nhưng không có tiểu thương kinh doanh, ngược lại nơi có nhu cầu kinh doanh nhưng không có chợ. Vì vậy, chợ cóc, chợ tạm phát sinh là điều khó tránh khỏi.

Từ thực tế tại chợ Thanh Trì và chợ Lĩnh Nam quận Hoàng Mai hoạt động không hiệu quả, ông Đỗ Mạnh Hải đề xuất, việc quy hoạch phát triển chợ, xây dựng kế hoạch, tiêu chí cần theo hướng “chợ văn minh”. Đó là quy hoạch, sắp xếp phù hợp; công khai tiêu chí, quy định nhằm xây dựng ý thức trách nhiệm của từng cán bộ, tiểu thương trong chợ. Trong khi đó theo Bí thư Quận ủy quận Hai Bà Trưng Nguyễn Văn Nam (thành viên Ban Kinh tế - Ngân sách), hiện tại có nhiều mô hình quản lý chợ, nhưng không phải mô hình nào cũng hiệu quả. Vì thế, các địa phương cần rà soát, đánh giá cụ thể, mô hình nào phù hợp, hiệu quả thì triển khai, áp dụng. Phó Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND thành phố Hồ Vân Nga đề nghị các địa phương nêu trên nghiên cứu quy hoạch, chuyển đổi mô hình đầu tư phát triển chợ bảo đảm tính khả thi. Đối với các địa điểm đang có phương án phát triển mô hình trung tâm thương mại kết hợp với chợ cần nghiên cứu kỹ lưỡng, dựa vào nhu cầu thực tiễn, tránh đi vào “vết xe đổ” của một số nơi, sau khi xây dựng trung tâm thương mại kết hợp chợ dân sinh vắng cả người bán lẫn người mua, gây lãng phí.

Các ý kiến cũng đề xuất, cùng với kêu gọi doanh nghiệp đầu tư, quản lý các chợ theo hướng chuyên nghiệp, chính quyền các cấp cần chỉ đạo các đơn vị quản lý rà soát, xây dựng phương án bố trí ngành hàng phù hợp. Cùng với đó cần tăng cường công tác quản lý nhà nước về chợ, nhất là công tác phòng cháy, chữa cháy, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường; chính quyền sở tại tăng cường chỉ đạo giải tỏa các tụ điểm chợ cóc, chợ tạm trên địa bàn, tránh nghịch lý chợ vắng, vỉa hè, lòng đường lại tấp nập người bán - mua.