Sẽ không có thảm hoạ bão Chanchu, nếu..!

Cuộc họp khẩn cấp của Chính phủ được triệu tập theo lệnh của  Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, vài tiếng sau khi những thông tin về ngư dân Việt Nam gặp nạn trên biển trong cơn bão Chanchu dồn dập tới với ông từ báo chí.

Cho dù tìm được lời giải đáp cho câu hỏi vì sao và tại đâu, bão đã gây ra thảm cảnh cho hàng trăm gia đình ngư phủ thì những đau thương cũng không thể vợi đi. Nhưng nguyên nhân, vẫn phải được các cơ quan chức năng mổ xẻ và kết luận, để những sai lầm không được phép lặp lại. 

Đó là vào lúc 14h chiều ngày 20/5. Bốn ngày sau khi thảm hoạ ập xuống đầu hàng trăm ngư dân trên đường tránh bão.

Phó Thủ tướng yêu cầu từng thành viên trong Ban phòng chống lụt bão Trung ương và Ủy ban Quốc gia tìm kiếm cứu nạn phải báo cáo tỷ mỉ những thông tin về thiệt hại do bão Chanchu gây ra. Những thông tin, theo Phó Thủ tướng là rất đau lòng và nghiêm trọng, đã không được báo cáo với Phó Thủ tướng trước khi ông đọc được trên báo chí.  Lần đầu tiên, sau 4 ngày, hàng trăm ngư dân của chúng ta gặp thảm hoạ trong cơn bão. Những thông tin chính thức đầu tiên về thiệt hại được công bố.

Cũng tại cuộc họp đó, lần đầu tiên nguyên nhân của những thiệt hại nghiêm trọng về tính mạng của bà con ngư dân, được lý giải bằng cụm từ: Do bão bất ngờ chuyển hướng. Ông Lê Huy Ngọ, Trưởng ban Phòng chống lụt bão Trung ương cho biết: "Khi bão chuyển hướng đột ngột, không ai nghĩ được cái gì sẽ xảy ra, không ai nghĩ mật độ tàu đánh cá của ta lại cao như vậy...".

Đại diện của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia dẫn con số 23 bản tin dự báo kể từ khi Chanchu bắt đầu tấn công Phillipines cho tới khi kết thúc ở Trung Quốc, và khẳng định, tất cả đã được thực hiện theo quy chế dự báo về bão. Tuy nhiên, trên thực tế, ngay từ ngày 13/3, nhiều đài Khí tượng Quốc tế đã xác định đường đi của bão Chanchu là hướng thẳng lên phía Bắc. Trong khi đó, bản tin vào lúc 3h30 ngày 15/5 (tức là vẫn muộn hơn rất nhiều so với các đài khác) của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Việt Nam vẫn đưa ra một dự báo: "Tâm bão cách bờ biển Quảng Ngãi - Phú Yên 690km về phía Đông. Dự báo trong 24 giờ tới, bão sẽ di chuyển theo hướng giữa tây tây bắc và tây bắc". 

Nếu bão không vào đất liền, những người có trách nhiệm phòng chống lụt bão có lẽ đã thở phào nhẹ nhõm. Không ai ngờ, tình huống xấu lại xảy ra với hàng trăm ngư dân ở ngoài khơi xa, cách bờ hơn 1000 cây số. Không nhận được thông tin, hoặc biết tin quá muộn về sự thay đổi đường đi của Bão, đã khiến những những ngư dân đi tránh bão, lại rơi đúng vào tầm ảnh hưởng của nó. 15h ngày 15/5, họ nghe tin bão chuyển hướng lên phía Bắc thì chiều tối 17/5, các tàu cá chìm trong bão. Không thể tránh kịp bởi lẽ các tàu cá chỉ đi được 3-4 hải lý/h (1 hải lý xấp xỉ 1,9 km), trong khi bão lại di chuyển 10-15 km/h.

Một điều đau lòng là, những ngư dân bị nạn, tất cả đều là những người giỏi nghề đi biển. Giỏi thì họ mới dám khai thác ở một ngư trường xa đất liền trên 700 hải lý; giỏi vì họ đã quyết định tránh bão bằng cách đi ngược với đường đi của bão. Rất nhiều người trong số họ không còn có thể trở về để phản bác lại ý kiến cho rằng họ hành động như vậy là chủ quan như lời một người có trách nhiệm từng nhận xét.

Trên một trang Web giới thiệu một đề tài cấp bộ của Ngành khí tượng, người ta hoàn toàn có thể dự báo xa về đường đi của Bão trước 72 hoặc 48 giờ. Ông Lê Công Thành, Giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia cho rằng, sai số trong dự báo xa như vậy sẽ là rất lớn, và trong trường hợp cụ thể này, ngành khí tượng đã không biết ở vùng ảnh hưởng khi bão chuyển hướng có ngư dân. Ông Lê Công Thành nói: "Sai số rất lớn, vì vậy chúng tôi cần biết ở đó có bà con hay không còn thông báo, thông báo rồi nó lệch về bên phải, hay bên trái, trong trường hợp dự báo trước 48 giờ sẽ lên tới 250 km thì tránh thế nào..."!

Vậy, ai biết ngư dân đang đánh cá ở đó? Ngành thủy sản. Vì đây là thời điểm ngư dân vào vụ cá Nam, vụ cá, họ sẽ khai thác ở ngư trường giữa Biển đông và phía bắc quần đảo Hoàng Sa. Nhưng nếu có biết, ngành thủy sản cũng sẽ không có cách gì liên hệ với ngư dân. Ông Huỳnh Vạn Thắng, Trưởng ban Phòng chống lụt bão Thành phố Đà Nẵng nói: "Hiện nay, chúng ta cũng chưa có một cái gọi là Trung tâm nhận thông tin, thông tin bà con đang ở đâu về đâu, hoặc đi đâu, hoặc tình trạng như thế nào. Mọi thông tin chúng ta chỉ có thể thông qua Bộ đội Biên phòng, thông qua các đài Duyên hải, ở Miền trung thì có Đà Nẵng Radio, ở Miền Bắc thì có Hải Phòng Radio".

Và đến thời điểm này một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra thảm hoạ, được nhận diện, đó chính là sự bất cập của thông tin. Thông tin với những người có trách nhiệm trong phòng chống thiên tai. Và thông tin với những ngư dân…

Theo VTV