Say đắm Vienna

Bài 1: Độc đáo kiến trúc

Tôi đến Vienna (Cộng hòa Áo) vào một ngày cuối hạ sau hai giờ chạy xe từ Budapest, thủ đô của Hungari. Vienna nồng nhiệt đón khách với sự "nồng ấm" có phần thái quá khi nhiệt độ ở mức 42oC. Tôi thực sự sốc và không thể tưởng tượng được giữa vùng đất ôn đới Châu Âu lại "được hưởng" cái nóng còn hơn cả những ngày được coi là nóng nhất ở Hà Nội trong tháng bảy. Tuy nhiên, cứ bước vào bóng râm là không khí dễ chịu hẳn, không có cảm giác hầm hập như ở xứ nhiệt đới. Gió nhẹ và nắng vàng như mật trải dài trên đại lộ Ringstrasse, con đường vành đai nổi tiếng bao bọc trọn vẹn khu phố cổ Vienna và được công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Ringstrasse được xây trên khu đất xưa là tường thành bảo vệ cho Vienna thời trung cổ từ thế kỷ XIII, là nơi tập trung hầu hết những địa danh nổi tiếng của thành phố. Đi dọc con đường này có thể chiêm ngưỡng 12 công trình kiến trúc tiêu biểu của Vienna: Cung điện hoàng gia Hofburg, Tòa thị chính, Nhà Quốc hội, Nhà hát Opera quốc gia, Bảo tàng lịch sử Thiên nhiên, Bảo tàng lịch sử Nghệ thuật, Bảo tàng Mỹ thuật, Nhà hát Nhân dân…

Vienna thật ấn tượng với những du khách lần đầu tiên đến đây bằng những cỗ xe ngựa duyên dáng chạy thong dong trong thành phố. Giống như âm nhạc, xe ngựa là một phần không thể thiếu và cũng là nét lãng mạn đặc biệt của thành phố này. Nhìn các cỗ xe song mã chở du khách, tôi có cảm giác mình đang ở trong bộ phim Châu Âu thời xưa. Ngoài xe ngựa, đi tàu điện ở Vienna cũng là một cái thú. Tàu điện Vienna được gọi là "tram", rất giống tàu điện Hà Nội những năm thập kỷ 70 - 80 của thế kỷ trước. Tàu điện có ở Hà Nội từ năm 1901, cùng thời với những chuyến tàu điện của Stefan Zweig, nhà văn Áo mà tôi yêu, tác giả "Bức thư của người đàn bà không quen", "Ngõ hẻm dưới ánh trăng", "24 giờ trong đời người đàn bà"... Tàu điện ở Vienna vẫn sống động, xinh xắn và duyên dáng với hai màu đỏ - trắng, mới toanh sạch sẽ chứ không nhuốm màu thời gian như tàu điện ở Budapest. Bạn có thể mua một cái thẻ Vienna Card dành cho khách du lịch (thẻ này cung cấp dịch vụ giao thông hoàn toàn miễn phí) và tự do "tung hoành" đi lại khắp Vienna với hệ thống giao thông công cộng tuyệt vời.

Nói về Vienna một cách ngắn gọn nhất có thể so sánh thế này: Nếu Paris là một cô gái yểu điệu và quý phái, Munich là một chàng trai tràn trề sức sống thì Vienna là một quý ông thành đạt và cương nghị. Thành phố cổ kính, đẹp tinh tế và lịch lãm. Nằm chính giữa thành phố là nhà thờ St.Stephan, biểu tượng của thủ đô Vienna, có tuổi đời hơn 800 năm, nơi Mozart đã từng làm đám cưới. Thánh đường to lớn kỳ vĩ, đẹp lộng lẫy tới từng chi tiết. Nét cứng cáp vươn lên cao vút của tháp nhọn hài hòa với mái ngói xanh trắng xen kẽ theo phong cách Mosaic, nét mảnh mai uốn lượn của những ô cửa sổ, tất cả hòa quyện tuyệt vời dưới những gai nhọn đầy cá tính. Đây là công trình kiến trúc Gothic đẹp nhất nước Áo. St.Stephan được dân thành Vienna âu yếm gọi là "Steffl". Steffl có 4 tháp, tháp chính nằm ở phía nam cao 136,4m, cao nhất Châu Âu, từ đây có thể nhìn toàn cảnh thành phố Vienna xinh đẹp, tháp ở phía bắc chỉ cao 68m và cho đến nay vẫn chưa được hoàn thiện.

St.Stephan có 23 chiếc chuông, trong đó có chiếc lớn nhất nước Áo và thứ nhì Châu Âu (nặng 20.130kg), được đúc bởi các khẩu súng đại bác tịch thu được của kẻ thù từ cuối thế kỷ XVI. Chiếc chuông khổng lồ này được đặt tên là "Boomer", khi chuông rung lên, tiếng rền vang khắp thành phố ai ai cũng nghe thấy. Do đó nó chỉ được vang lên vào lễ Giáng sinh, năm mới hay những dịp đặc biệt của thành phố mà thôi. Chính tại đây, Beethoven đã cực kỳ đau khổ khi biết mình đã bị điếc hoàn toàn lúc nhìn đàn bồ câu bay ra từ tháp chuông. Quảng trường xung quanh nhà thờ có tên là Stephansplatz, nơi các nhạc sĩ, kịch sĩ, họa sĩ thường đến sinh hoạt và biểu diễn mang lại một bầu không khí lãng mạn, vui vẻ trẻ trung cho khu vực này.

Điểm du lịch hấp dẫn nhất Vienna là hoàng cung của đế chế Áo - Hung. Thời hoàng kim, vua Habsburg đã cho xây hai lâu đài tráng lệ: Cung điện Mùa đông (Hofburg Imperial Palace) và Cung điện Mùa hè (Schonbrunn Palace). Khi lang thang trong Schonbrunn, tôi cứ miên man nghĩ về cuộc tình lãng mạn của Hoàng đế Franz Josef I dành cho Elizabeth, thiếu nữ xinh đẹp xứ Bavaria khi đó mới 16 tuổi, sau này trở thành Hoàng hậu Sissi, nữ hoàng đẹp nhất Châu Âu thế kỷ XIX. Cuộc hôn nhân của bà với Hoàng đế Franz Josef I đã trở thành biểu tượng cho cả đế chế Áo - Hung một thời. Cung điện Schonbrunn được mệnh danh là Versailles thu nhỏ. Đây cũng là nơi thiên tài âm nhạc Mozart từng chơi nhạc kiếm tiền phụ giúp gia đình khi mới 6 tuổi. Lâu đài được xây dựng năm 1695, với nhiều chi tiết tinh tế và cầu kỳ, nơi đây hiện có bộ sưu tập tranh cực kỳ giá trị. Khu vườn thượng uyển đằng sau cung điện có ngôi nhà "Gloriette" nằm trên một quả đồi, từ đó nhìn xuống có thể thấy toàn bộ thủ đô Vienna. Ngoài ra, Schonbrunn có hai vườn theo kiểu mê lộ (labyrinth) và một hệ thống nhà kính trồng cây cỏ vùng nhiệt đới. Năm 1752, khu vườn này được mở rộng thêm và một sở thú xây theo kiểu Baroque, được xem là sở thú đầu tiên trên thế giới. Đây là một trong các dinh thự quan trọng về văn hóa ở Áo và cũng là nơi hấp dẫn du khách nhất từ năm 1860. Cung điện Schonbrunn rất rộng, muốn đi hết phải mất cả ngày trời. Schonbrunn là Di sản thế giới thứ hai của Vienna được UNESCO công nhận năm 1996. Hằng năm có khoảng 3 triệu lượt du khách tới đây, thu về cho ngân sách khoảng 30 triệu euro.

Rời Schonbrunn, tôi đáp tàu điện tới Hofburg - Cung điện Mùa đông, được xây từ năm 1275 với 19 sân, 18 cánh rộng mênh mông, là nơi gia đình Hoàng gia Áo đã ở đây suốt 6 thế kỷ, từ thời Rudolf đệ nhất năm 1279 đến thời Charles đệ nhất năm 1918. Đây chính là biểu tượng của di sản văn hóa Vienna. Cung điện bây giờ một phần trở thành Thư viện Quốc gia, một phần là Bảo tàng Dân tộc và phần còn lại là Phủ Tổng thống. Bên trong cung điện Hofburg là phòng ở của hoàng đế và Bảo tàng Sissi dành riêng cho vị hoàng hậu nổi tiếng. Cung điện Hofburg đẹp lộng lẫy và rất đặc biệt: Thiếu hẳn sườn bên trái. Cung điện chính hiện nay trở thành Viện Bảo tàng quốc gia, bên trong vẻ đẹp bị lệch đó được giữ gìn một cách trân trọng. Marie Antoinette, vợ của Vua Louis XVI nước Pháp đã ra đời tại cung điện này. Sườn bên phải là cung điện phụ, diện tích lớn hơn cung điện chính, giờ là Phủ Tổng thống và Phủ Thủ tướng. Trước đây, người ta cũng đã dự định xây thêm cung điện ở sườn bên trái, nhưng vì đại chiến thế giới nổ ra, hai đế quốc tan rã, hoàng cung không cân đối bỗng chốc trở thành di tích cho đời sau.

Ngoài cung điện và những vương cung thánh đường cổ kính nguy nga, lộng lẫy, Vienna còn có rất nhiều công trình kiến trúc làm đắm say lòng người như Nhà hát Vienna Opera House, một trong những nhà hát lớn và đẹp nhất thế giới được xây dựng từ năm 1861-1869 hay tòa nhà Hundertwasserhaus, một trong những địa điểm thu hút du khách nhiều nhất Vienna do Friedenreich Hundertwasser, nghệ sĩ người Áo thiết kế. Tháp Danube được xây dựng năm 1964 với chiều cao 252m là một trong những công trình kỳ vĩ và rất hiện đại của Vienna. Trên đỉnh tháp có một quán cà phê được thiết kế rất độc đáo. Quán được tạo bởi ba trục tháp vàng với các góc độ khác nhau, cứ 30 phút lại quay một vòng, có thang máy lên quán. Từ đây có thể nhìn thấy dòng Danube thơ mộng chảy qua Vienna và tòa nhà Liên hợp quốc, cũng như khu vực mới xây ở phía bắc sông Danube, xung quanh "UNO-City" và gần Wienerberg theo kiểu kiến trúc hiện đại.

(Còn tiếp)