Sáng mãi lửa “Ba sẵn sàng”

Đầu tháng 8-1964, sau khi trắng trợn gây ra sự kiện “Vịnh Bắc Bộ”, Mỹ cho không quân đánh phá miền Bắc. Tuổi trẻ cả nước sục sôi khí thế chống Mỹ cứu nước. Đêm 7-8-1964, Ban Thường vụ Thành đoàn Hà Nội họp đột xuất, thống nhất phát động phong trào “Ba sẵn sàng”: Sẵn sàng chiến đấu; Sẵn sàng gia nhập lực lượng vũ trang; Sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần.

Sẵn sàng làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần

Phong trào “Ba sẵn sàng” đã thổi bùng tinh thần sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc trong tuổi trẻ Thủ đô. Hơn 80.000 thanh niên Hà Nội, từ sinh viên, học sinh, nông dân, công nhân đến kỹ sư, bác sĩ đã viết đơn tình nguyện lên đường đánh Mỹ.

Năm đó, cô gái Dương Thị Vịn (sinh năm 1943, nguyên Phó Chủ tịch Hội Cựu thanh niên xung phong thành phố Hà Nội), mới 22 tuổi, dù thi đỗ trường sư phạm nhưng theo tiếng gọi của Đoàn, bà đã lên đường gia nhập đội quân thanh niên xung phong. “Chúng tôi vinh dự được sống trong không khí náo nức thiêng liêng và tự hào ấy. Cũng như nhiều chi đoàn, chúng tôi nhiều đêm tổ chức hành quân “Ba sẵn sàng”, vai khoác ba lô điểm lá ngụy trang đi khắp các đường phố của Thủ đô, hô vang khẩu hiệu “Ba sẵn sàng, quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược...” - bà Vịn chia sẻ.

Lúc bấy giờ, khắp Hà Nội tràn ngập khí thế thi đua yêu nước sôi nổi. Với khí thế sục sôi của phong trào “Ba sẵn sàng”, thanh niên náo nức nộp đơn tình nguyện gia nhập đội thanh niên xung phong. Ở quận Hoàn Kiếm, yêu cầu là tuyển 200 đội viên nhưng có hơn 1.000 người viết đơn tình nguyện; cả thành phố yêu cầu tuyển 1.500 người nhưng có hơn 4.000 người xin được tham gia... Qua đó, mới thấy rằng tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc của thanh niên Thủ đô thật lớn lao.

Cũng trong bầu không khí sôi sục năm ấy, chàng trai Vũ Minh Tâm (sinh năm 1942) đã hăng hái lên đường đi xẻ núi, san đường mở tuyến quốc lộ Lào Cai - Yên Bái: “Đại đội khu Đống Đa (C5) chúng tôi có khoảng 150 người xung phong đi mở hơn 10km đường ở tuyến Lào Cai - Yên Bái để vận chuyển hàng hóa, vũ khí chi viện cho miền Nam. Đó chính là quốc lộ 70 bây giờ”.

Sau một năm tham gia mở đường, Vũ Minh Tâm được điều động vào Ninh Bình tham gia Tổng đội Bảo đảm giao thông đường sắt 206, với nhiệm vụ bảo đảm tuyến giao thông huyết mạch. “Máy bay Mỹ ngày đêm quần thảo trên bầu trời nhằm vào những tuyến đường, cầu Ninh Bình bắn phá. Chúng tôi sửa cầu, giữ giao thông thông suốt. Và đội của chúng tôi có đồng chí Nguyễn Văn Phương, Nguyễn Văn Chử đã hy sinh khi đang làm nhiệm vụ...” - ông Tâm nhớ lại.

Gian khổ, nguy hiểm không quật ngã được ý chí kiên cường của thanh niên Hà Nội hào hoa... Từ mảnh đất Thăng Long ngàn năm văn hiến, phong trào “Ba sẵn sàng” nhanh chóng lan rộng ra cả nước. Hàng triệu người con ưu tú của miền Bắc, trong đó có hàng vạn thanh niên Thủ đô náo nức “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, sát cánh cùng miền Nam ruột thịt, thực hiện lời Bác dạy: “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, làm nên chiến thắng lịch sử vẻ vang của dân tộc.

Tiếp nối phong trào cách mạng

Không chỉ có ý nghĩa to lớn trong thời chiến, mà ngọn lửa “Ba sẵn sàng” vẫn sáng mãi đến hôm nay, với những phong trào xung kích tình nguyện vì cộng đồng của tuổi trẻ Thủ đô. Trong đó, phải kể đến phong trào “Thanh niên tình nguyện” với những điểm sáng như "Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè"; "Chương trình tiếp sức mùa thi"..., các hoạt động xã hội, nhân đạo từ thiện, đền ơn đáp nghĩa, hiến máu nhân đạo...

Riêng trong "Chiến dịch tình nguyện hè 2023", đã có hơn 101.000 đoàn viên, thanh niên tham gia; toàn Đoàn đã thực hiện 423 công trình, phần việc thanh niên với tổng giá trị gần 34 tỷ đồng. "Chương trình tiếp sức mùa thi" có sự tham gia của 8.785 tình nguyện viên, hỗ trợ 218.095 thí sinh. Bên cạnh đó, toàn Đoàn tiếp tục duy trì hiệu quả mô hình hoạt động “Ngày thứ bảy tình nguyện”, “Ngày chủ nhật xanh” nhằm xóa điểm đen về rác, bóc xóa quảng cáo rao vặt trái phép; triển khai mô hình “Hàng cây thanh niên”, đảm nhận chăm sóc và trồng mới cây xanh...

Bí thư Thành đoàn Hà Nội Chu Hồng Minh khẳng định: “Phong trào “Ba sẵn sàng” và “Thanh niên tình nguyện” ra đời vào hai thời điểm khác nhau nhưng đều xuất phát từ tinh thần tự nguyện, tự giác, tự nhận thức trách nhiệm của đông đảo thanh niên với Thủ đô và đất nước. Cái được lớn nhất của phong trào “Thanh niên tình nguyện” là tạo ra môi trường thực tiễn phong phú, sinh động để đoàn viên, thanh niên được tham gia, đóng góp cho cộng đồng, từ đó hoàn thiện bản thân, trở thành một người trẻ sống có trách nhiệm, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng của thành phố và đất nước, tạo nên niềm tin yêu, sự ghi nhận, đánh giá cao trong chính quyền và nhân dân”.

Còn ông Vũ Minh Tâm cho rằng, trong mỗi hoàn cảnh, mỗi giai đoạn lịch sử, phong trào “Ba sẵn sàng” có những nhiệm vụ, hình thức hoạt động khác nhau, nhưng bản chất “ba sẵn sàng” thì không thay đổi. “Chính phong trào “Ba sẵn sàng” của Hà Nội là tiền đề để thanh niên phát huy vai trò xung kích, tình nguyện. Đó là một phong trào đầy khí thế cách mạng tuổi trẻ mang đặc trưng của Thủ đô” - ông Tâm nhận xét.

Sáu mươi năm trôi qua, phong trào “Ba sẵn sàng” vẫn in dấu ấn đậm nét của những thế hệ thanh niên với phẩm chất tốt đẹp, đó là lòng yêu nước, biết hy sinh, sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc. Tinh thần “Ba sẵn sàng” sẽ mãi trường tồn, cổ vũ tuổi trẻ Việt Nam góp sức xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, như mong muốn của Bác Hồ kính yêu.