Sân khấu hè 2025 đang khởi động với một số tác phẩm mới dành cho khán giả thiếu nhi. Tuy nhiên, trái ngược với sự sôi động của năm 2024, mùa sân khấu hè năm nay có phần vắng hơn cả về số lượng tác phẩm lẫn quy mô tổ chức. Bên cạnh đó, tình trạng một số chương trình giả mạo các đơn vị nghệ thuật uy tín cũng đang đặt ra những thách thức đối với hoạt động này.
Những sắc màu mới mẻ
Mặc dù không rầm rộ như các mùa trước, hè 2025 vẫn ghi nhận nỗ lực từ nhiều đơn vị nghệ thuật nhằm mang đến những sản phẩm sáng tạo, chất lượng dành cho đối tượng khán giả nhỏ tuổi. Trong đó, đáng chú ý là sự xuất hiện vở nhạc kịch “Không gia đình” do Nhà hát Tuổi trẻ thực hiện, chuyển thể từ kiệt tác văn học cùng tên của nhà văn Pháp Hector Malot.
“Không gia đình” do biên kịch Bùi Hồng Quế chuyển thể, Nghệ sĩ ưu tú Lê Ánh Tuyết đạo diễn, đưa khán giả bước vào hành trình của cậu bé Remi, với gánh xiếc tưng bừng của cụ Vitalis, gặp Mattia, mẹ Barberin, Lise... nơi làng quê nước Pháp thế kỷ XIX. “Chúng tôi muốn kể một câu chuyện kinh điển bằng ngôn ngữ của nhạc kịch, để các em nhỏ vừa được thưởng thức nghệ thuật thú vị, vừa có bài học về tình yêu thương, nghị lực sống và lòng trắc ẩn”, Nghệ sĩ ưu tú Lê Ánh Tuyết bày tỏ.
“Không gia đình” nằm trong chuỗi các hoạt động trình diễn dành cho thiếu nhi của Nhà hát Tuổi trẻ với tên gọi “Mùa hè yêu thương 2025”. Theo đó, khán giả nhỏ tuổi còn được thưởng thức các vở diễn gây tiếng vang trước đây như “Chú mèo dạy hải âu bay”, “Vị vua không ngai”, “Giấc mơ của Elsa”, “Zorba - Chú mèo thám tử”, “Đứa con của yêu tinh” dịp hè này.
Cũng với thể loại nhạc kịch, vở “Giấc mơ Chí Phèo” của Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long sẽ đến với khán giả tại Nhà hát Hồ Gươm vào tháng 6 này. Tác phẩm được dàn dựng theo chuẩn nhạc kịch broadway quốc tế, song mang 100% yếu tố Việt, với câu chuyện được cảm tác từ truyện “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao; âm nhạc sáng tác mới; diễn xuất, vũ đạo, trang phục, sân khấu… đều do người Việt đảm nhiệm. Dù đã giành 8 giải thưởng tại Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc 2024, nhưng bản diễn lần này vẫn được đầu tư nâng cấp hệ thống ánh sáng, âm thanh để đem lại trải nghiệm chất lượng hơn cho khán giả.
Liên đoàn Xiếc Việt Nam trình làng chương trình xiếc “Nghêu - Sò - Ốc - Hến: Không muốn cũng phải cười”. Tác phẩm do Nghệ sĩ nhân dân Tống Toàn Thắng chuyển thể kịch bản và đạo diễn. Vẫn những nhân vật dân gian, tình huống quen thuộc, nhưng lần này, họ xuất hiện trên sân khấu với kỹ xảo xiếc nhào lộn, tung hứng, múa mâm quả, ảo thuật, đi dây thép, đu dây lụa, cùng với những con vật ngỗng, xiếc làm trò ngộ nghĩnh, chắc chắn khiến các em nhỏ thích thú.
Nhà hát Kịch Việt Nam lại đem đến vở “Rồng thần trở lại” với câu chuyện thú vị lấy cảm hứng từ bộ truyện tranh “Bảy viên ngọc rồng” nổi tiếng. Vở kịch đưa khán giả vào hành trình truy tìm ngọc rồng với những tình huống “dở khóc dở cười”. Yếu tố gây sức hút là sự kết hợp giữa kịch bản vui nhộn, đậm chất giải trí, hiệu ứng sân khấu lung linh, diễn xuất duyên dáng của các nghệ sĩ tài năng dưới sự dàn dựng của Nghệ sĩ nhân dân Tự Long…
Tìm cách “giữ lửa”
Hè là thời điểm có nhu cầu thưởng thức nghệ thuật, giải trí cao, đặc biệt ở đối tượng trẻ em. Song sân khấu hè 2025 bớt sôi động so với những mùa trước. Số lượng tác phẩm mới giảm đáng kể, đặc biệt, không ít đơn vị nghệ thuật vốn xông xáo lại vắng bóng. Có nhiều nguyên nhân, song Nghệ sĩ nhân dân Trung Hiếu, Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội nhận định, bên cạnh sự cạnh tranh với các loại hình giải trí hiện đại, thì trở ngại lớn nhất là khan hiếm kịch bản mới và hay cho thiếu nhi. “Các chương trình sân khấu dành cho thiếu nhi hiện nay không có lịch biểu diễn cố định hằng tuần hoặc có nhưng rất ít, chủ yếu chỉ tập trung vào dịp Quốc tế Thiếu nhi hoặc Trung thu, vì vậy, các con cũng không có thói quen và chủ động lựa chọn đến sân khấu”, Nghệ sĩ nhân dân Trung Hiếu bày tỏ.
Điều đáng lo ngại nữa là thời gian gần đây xuất hiện một số tổ chức lợi dụng uy tín của các đơn vị nghệ thuật lớn để thu hút khán giả đến chương trình của họ. Mới đây là trường hợp Công ty TNHH Biểu diễn nghệ thuật Lê Sơn đã tổ chức chương trình biểu diễn sử dụng một số hình ảnh của Liên đoàn Xiếc Việt Nam để quảng cáo. Vụ việc đã được Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vào cuộc, làm việc với hai đơn vị để làm rõ dấu hiệu sai phạm. Công ty TNHH Biểu diễn nghệ thuật Lê Sơn thừa nhận đã sử dụng trái phép các hình ảnh thuộc bản quyền Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Họ cam kết đã gỡ bỏ toàn bộ hình ảnh đó khỏi phần quảng bá chương trình.
Tuy nhiên, theo Nghệ sĩ nhân dân Trần Mạnh Cường, Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam, việc giả mạo như vậy không chỉ gây thiệt hại kinh tế, mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh sân khấu chính thống. Trẻ em - đối tượng khán giả nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng, sẽ mất niềm tin nếu trải nghiệm nghệ thuật của các em bị biến thành trò lừa đảo.
Dẫu còn nhiều khó khăn, sân khấu hè 2025 vẫn cho thấy nỗ lực đáng ghi nhận trong việc “giữ lửa” với khán giả nhỏ tuổi, gieo những “hạt giống” nghệ thuật trong tâm hồn trẻ.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.