Sách tương tác góp phần đánh thức tiềm năng của trẻ

Những trang sách tràn khuôn giấy

Ở Việt Nam, thị trường sách tương tác cho trẻ em khá đa dạng, song chủ yếu là sách ngoại nhập. Nếu ở độ tuổi còn đang tập cầm nắm, các bậc phụ huynh thường ưu tiên lựa chọn sách vải với sự tương tác của âm thanh, sắc màu thì từ 1 tuổi trở đi, sách giấy với các loại lật mở, rút kéo, đục trổ, bóc dán, dựng hình 3D... khiến các bạn nhỏ vô cùng thích thú.

Theo Thạc sĩ tâm lý Lại Vũ Kiều Trang, giảng viên Đại học Văn hóa Hà Nội, không nhất thiết phải đợi đến khi trẻ biết đọc, biết viết thì bố mẹ mới bắt đầu đọc sách cho con. Có câu nói rằng, mọi tri thức đều bắt nguồn từ sự tò mò. Những cuốn sách tương tác hấp dẫn sẽ tạo sự hứng thú khám phá ở trẻ. Các chuyển động được thực hiện bằng cách di ngón tay, kéo đẩy hoặc xoay tròn... sẽ kích thích trí tò mò và sự hứng thú của trẻ. Đây chính là tiền đề khuyến khích trẻ bước vào thế giới sách, để sau đó tiếp tục khám phá tri thức sâu hơn.

Những yếu tố gây bất ngờ của sách tương tác còn giúp trẻ phát triển khả năng tưởng tượng và sức sáng tạo. Nhiều cuốn sách chỉ nhỏ bằng hai bàn tay của trẻ, nhưng lại có thể mở ra thành những trang sách “khổng lồ” với những chiếc xe có thể chạy vượt ra ngoài trang sách, những nhân vật có thể bay ra khỏi khung hình. Việc được chơi với sách hằng ngày ngay từ khi còn chưa biết đọc, biết viết như vậy sẽ dẫn đến niềm yêu thích sách, dần tạo thói quen tìm hiểu và đọc sách của trẻ khi chúng lớn lên.

Để phù hợp với độ tuổi của trẻ, hiện các dòng sách tương tác đều được bo góc kỹ càng, tỉ mỉ. Sách dày, độ bền cao, nguyên liệu giấy và mực in an toàn cho trẻ trong quá trình khám phá. Nhược điểm của dòng sách tương tác là giá thành còn khá cao. Tuy nhiên, chị Phạm Thị Hồng Cẩm (Thanh Xuân, Hà Nội), người thường xuyên mua sách tương tác cho con, có cách nhìn nhận khác: “So với giá trị mà con và gia đình nhận được từ những cuốn sách tương tác, tôi nghĩ rằng giá cuốn sách không hề đắt, nhất là trong bối cảnh các con thường bị cuốn vào thiết bị điện tử thông minh như hiện nay”.

Cùng con kiến tạo thế giới chuyển động

Những năm gần đây, trong các chương trình về sách dành cho trẻ em, một số đơn vị xuất bản như Kim Đồng, Đinh Tị books thường xuyên kết hợp tổ chức các workshop vẽ sáng tạo, làm thủ công. Các buổi “học mà chơi - chơi mà học” này đã thu hút rất nhiều gia đình trẻ tham gia. Các chương trình làm sách tương tác mới lạ, hấp dẫn cả trẻ em và người lớn. Tại các workshop này, các bé ở nhiều độ tuổi được tự mình tạo ra những trang sách chuyển động của riêng mình với đề tài đa dạng, như quả trứng tách vỏ, cầu thủ đá bóng, cá voi phun nước...

Từ những nguyên liệu đã được các đơn vị xuất bản chuẩn bị sẵn như trang sách và các chi tiết rời kèm theo, bố mẹ và các con có thể cùng cắt, ghép, nối, dán lại để tạo thành những trang sách có thể chuyển động. Đây không phải là điều đơn giản nếu bộ sách có nhiều chi tiết nhỏ, đòi hỏi phải lắp ghép hết sức chính xác. Bởi vậy, muốn có được một trang sách chuyển động trơn tru, một bạn nhỏ có thể cần tới 20 - 30 phút để tự mình nghiên cứu, khám phá, sắp xếp, ghép dán và thử lại nhiều lần cho tới khi thành công. Quá trình làm sách tỉ mỉ, kỳ công đó giúp trẻ cảm nhận rõ hơn về giá trị của sách, biết trân trọng hơn từng cuốn sách.

Nếu không có điều kiện tham dự các chương trình “cùng con kiến tạo thế giới chuyển động”, thì các ông bố, bà mẹ khéo tay và biết bày trò chơi cùng con có thể dạy con tự tay làm sách qua các clíp được chia sẻ trên mạng. Trên trang web của đơn vị sách thiếu nhi Crabit Kidbooks cũng có nhiều bài viết giới thiệu cách làm một cuốn sách nhỏ chỉ bằng cách cắt gấp giấy. Bên cạnh đó là những bài hướng dẫn làm sách sáng tạo như sách dích dắc, sách gấp origami, các bìa sách vui nhộn... Cùng con làm sách chuyển động, cùng con đọc sách tương tác là các bố mẹ đang thêm một lần nữa đánh thức tiềm năng sáng tạo trong con.