Phiến quân chiếm thành phố trọng điểm, Congo vẫn từ chối đối thoại

M23, phiến quân được cho là nhận hậu thuẫn từ Rwanda, tuyên bố đã giành quyền kiểm soát thành phố Goma ở tỉnh North Kivu thuộc miền Đông Congo. Corneille Nangaa, lãnh đạo chính trị của Liên minh Sông Congo (AFC), một nhóm chính trị - quân sự liên kết với M23, thông báo “sẵn sàng đối thoại trực tiếp”.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Congo Guy Kabombo xác nhận đã ra lệnh hủy bỏ ngay lập tức toàn bộ kế hoạch và chỉ thị liên quan đến các cuộc đối thoại với M23, Tân Hoa xã đưa tin hôm nay (31-1).

Trước đó, Tổng thống Congo Felix Tshisekedi cũng khẳng định, quốc gia này sẽ đưa ra “phản ứng mạnh mẽ” nhằm mục đích giành lại những khu vực đang nằm dưới sự kiểm soát của phiến quân M23.

Việc phiến quân M23 mở đợt tấn công nhằm vào thành phố Goma đã đẩy mối quan hệ giữa Congo và Rwanda đến bờ vực thẳm. Tình hình phức tạp buộc Congo triệu hồi nhân viên ngoại giao ở Rwanda và yêu cầu ngừng mọi hoạt động lãnh sự trong vòng 48 giờ.

Trước những cáo buộc hậu thuẫn phiến quân M23, Rwanda đã lên tiếng phủ nhận, đồng thời đáp trả rằng quân đội Congo hỗ trợ và hợp tác với tàn dư của Lực lượng Dân chủ Giải phóng Rwanda - nhóm vũ trang bị cáo buộc chịu trách nhiệm cho cuộc diệt chủng người Tutsi năm 1994.

Trong bối cảnh căng thẳng, những nỗ lực bảo đảm hòa bình đã được triển khai nhằm tránh leo thang thù địch ở miền Đông Congo, đặc biệt khi phiến quân M23 được cho là đang áp sát Bukavu, thủ phủ của tỉnh South Kivu.

Ở diễn biến liên quan, Liên hợp quốc đã bày tỏ đặc biệt quan ngại về tình hình bất ổn ở South Kivu. Stephane Dujarric, phát ngôn viên của Tổng thư ký Liên hợp quốc cho biết: Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Congo (MONUSCO) đã nhận báo cáo về hoạt động di chuyển của Lực lượng Phòng vệ Rwanda (RDF) theo hướng South Kivu.

Các cuộc đụng độ giữa phiến quân M23 và lực lượng vũ trang Congo cùng đồng minh ở phía Nam thị trấn Minova thuộc tỉnh South Kivu cũng đã được ghi nhận.

Cũng theo người phát ngôn, hoạt động nhân đạo và gìn giữ hòa bình gặp rất nhiều khó khăn trong bối cảnh đầy thách thức. Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) thông báo, công tác đánh giá thiệt hại đối với các kho hàng bị cướp đang được tiến hành. Nếu tình hình an ninh cho phép, các tổ chức cứu trợ sẽ tiếp tục triển khai hoạt động với nguồn hàng có sẵn.

Với sự hỗ trợ từ Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế, Hội Chữ thập đỏ Congo đang vận chuyển thi thể người thiệt mạng tại Goma để giảm thiểu những vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, tình trạng quá tải đã xảy ra tại các bệnh viện ở thành phố này, trong khi nguy cơ lây lan bệnh tả và sởi cũng gia tăng do người bệnh đã rời các cơ sở điều trị.

Hiện tại, MONUSCO đang tăng cường nỗ lực thúc đẩy chấm dứt các hành động thù địch. Một nhóm làm việc chung giữa phái bộ này và chính phủ Congo cũng được thành lập để giám sát chặt chẽ mọi diễn biến liên quan.