Phiên giải trình về giải quyết kiến nghị cử tri và khiếu nại, tố cáo

Dự phiên giải trình có các đồng chí: Nguyễn Đức Chung, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố; Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố; Đào Đức Toàn, Phó Bí thư Thành ủy; Nguyễn Lan Hương, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố; các đồng chí trong Ban Thường vụ Thành ủy, Thường trực HĐND, UBND thành phố; lãnh đạo các quận, huyện, thị xã.

Tập trung hỏi thẳng, yêu cầu giải trình rõ

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, năm 2018, trên cơ sở giám sát và báo cáo kết quả của Đoàn giám sát, HĐND thành phố đã ban hành Nghị quyết số 14/2018/NQ-HĐND về kết quả giải quyết kiến nghị cử tri; kết quả thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, thông báo kết luận tố cáo đã có hiệu lực pháp luật trên địa bàn thành phố.

Theo nghị quyết, HĐND thành phố yêu cầu UBND thành phố chỉ đạo giải quyết 397 vụ việc khiếu nại, tố cáo và các vụ việc phức tạp trên địa bàn thành phố.

“Để đánh giá những kết quả đạt được, những khó khăn, tồn tại, vướng mắc và xác định nguyên nhân, trách nhiệm của các cấp, các ngành và các cơ quan, đơn vị liên quan sau hơn một năm thực hiện Nghị quyết của HĐND thành phố, hôm nay, Thường trực HĐND thành phố tổ chức phiên giải trình, tập trung vào 2 nhóm vấn đề: Kết quả giải quyết kiến nghị cử tri từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay; kết quả thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, thông báo kết luận tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, gắn với việc giải quyết các vấn đề phức tạp về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn thành phố”, đồng chí Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.

Theo Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc, giải trình là hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp. Khác với phiên chất vấn tại kỳ họp HĐND, tại phiên giải trình, trên cơ sở các nội dung do Thường trực HĐND thành phố quyết định, các đại biểu HĐND thành phố được mời tham gia tại phiên giải trình có thể yêu cầu các cơ quan, cá nhân làm rõ hơn các nội dung đại biểu quan tâm hoặc yêu cầu giải trình rõ nguyên nhân tồn tại. Cơ quan, người được yêu cầu có thể giải trình, làm rõ hơn các kết quả đạt được, các khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân, làm rõ lộ trình giải quyết và các kiến nghị, đề xuất.

Vì vậy, Chủ tịch HĐND thành phố đề nghị đại biểu tập trung hỏi thẳng, nêu rõ đơn vị cần giải trình theo các nội dung mà Thường trực HĐND thành phố đã lựa chọn, không hỏi những lĩnh vực khác. Câu hỏi tập trung vào 2 nhóm vấn đề được nêu trong kế hoạch và các nội dung phóng sự phục vụ phiên giải trình.

Đối với các đơn vị, người thuộc đối tượng giải trình, Chủ tịch HĐND thành phố yêu cầu giải trình vào thẳng vấn đề do Thường trực HĐND thành phố yêu cầu và đại biểu HĐND thành phố hỏi; trong đó làm rõ những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đề ra giải pháp, lộ trình khắc phục những hạn chế đó; nêu các đề xuất, kiến nghị với Thường trực HĐND thành phố.

Căn cứ kết quả giải trình, Thường trực HĐND thành phố sẽ ban hành kết luận phiên giải trình và tổ chức giám sát thực hiện lộ trình khắc phục của UBND thành phố, các sở, ngành thành phố cũng như các quận, huyện, thị xã để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành Nghị quyết số 14/2018/NQ-HĐND của HĐND thành phố, góp phần giải quyết những yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của cử tri và nhân dân Thủ đô, bảo đảm ổn định tình hình an ninh trật tự xã hội trên địa bàn.

Giải quyết khiếu nại, tố cáo còn chậm

Theo báo cáo giám sát bằng hình ảnh của Thường trực HĐND thành phố tại phiên giải trình, công tác giải quyết các kiến nghị cử tri của thành phố từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay đạt nhiều kết quả tích cực. Thành phố đã giải quyết xong 2.434/2.770 nội dung kiến nghị của cử tri.

Nhiều kiến nghị về công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, quản lý chung cư, giải quyết ô nhiễm môi trường… được UBND thành phố quan tâm chỉ đạo thực hiện. Đặc biệt, sau kiến nghị về các dự án “treo”, đất bỏ hoang gây lãng phí tài nguyên, phát sinh nhiều hệ lụy, UBND thành phố đã chỉ đạo dừng triển khai và chấm dứt hoạt động đối với 48 dự án để kéo dài, được cử tri và dư luận rất đồng tình.

Tiếp đó, giải quyết kiến nghị về vấn đề xử lý ô nhiễm nước ở các hồ khu vực nội thành, đến nay, UBND thành phố đã tiến hành xử lý, nạo vét hơn 130 hồ ở cả nội và ngoại thành, cải tạo kè đá, xây dựng đường dạo, cảnh quan khu vực xung quanh hồ, được nhân dân Thủ đô rất hoan nghênh. 

Vấn đề vướng mắc, mâu thuẫn, tranh chấp tại chung cư thời gian gần đây luôn là tâm điểm “nóng”, được cử tri kiến nghị tại rất nhiều cuộc tiếp xúc cử tri. UBND thành phố đã giao các sở, ngành, UBND quận, huyện, thị xã phối hợp với các chủ đầu tư tổ chức thành lập các ban quản trị; khắc phục tồn tại trong công tác phòng cháy, chữa cháy, xong trước quý III-2018; đã yêu cầu chuyển cơ quan cảnh sát điều tra gần 10 hồ sơ của các chủ đầu tư vi phạm nghiêm trọng công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư.

Ghi nhận UBND thành phố giải quyết tốt các kiến nghị của cử tri, song HĐND thành phố nhận định, công tác giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo còn chậm.

Đến nay, chính quyền các cấp thành phố Hà Nội mới thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật được 79/114 vụ (69,2%); thực hiện các thông báo kết luận tố cáo có hiệu lực pháp luật được 82/180 vụ (45,5%); giải quyết các vụ việc phức tạp theo Nghị quyết 15-NQ/TU ngày 4-7-2017 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về “Xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố cơ sở Đảng yếu kém; giải quyết các vấn đề phức tạp về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn xã, phường, thị trấn thuộc thành phố Hà Nội” được 143/200 vụ (71,5%). Về các nội dung trên, hiện tại, toàn thành phố tồn 190 vụ việc, chiếm 47,8%. Trong đó, cấp thành phố tồn 3 vụ việc; cấp huyện tồn 187 vụ việc.

Nhiều địa phương chưa giải quyết được vụ việc khiếu nại nào như: Thạch Thất, Hai Bà Trưng, Sóc Sơn. Một số quận, huyện, thị xã giải quyết các vụ khiếu nại đạt dưới 50% như: Đống Đa, Hoài Đức, Sơn Tây.

Về thực hiện các thông báo kết luận tố cáo, nhiều địa phương thực hiện mới đạt dưới 40% như: Ứng Hòa, Ba Đình, Hoài Đức, Phú Xuyên, Mê Linh. Một số đơn vị chỉ có từ 1 đến 2 vụ tố cáo nhưng chưa giải quyết xong như: Cầu Giấy, Hoàn Kiếm, Long Biên, Phúc Thọ.

Đối với việc giải quyết các vụ việc theo Nghị quyết 15-NQ/TU của Thành ủy, nhiều địa phương thực hiện với tỷ lệ rất thấp như: Ba Vì, Long Biên, Ba Đình, Thanh Trì. Ngoài ra, còn một số địa phương như Chương Mỹ, Nam Từ Liêm, Sơn Tây chỉ có từ 1 đến 2 vụ nhưng chưa giải quyết dứt điểm.

Trả lời rõ mốc thời gian giải quyết kiến nghị của cử tri

Tại phiên giải trình, nhiều đại biểu đặt câu hỏi liên quan đến các vấn đề cử tri quan tâm, kiến nghị nhưng chưa được giải quyết.

Các đại biểu Phạm Đình Đoàn, Nguyễn Quốc Khánh (Tổ Hoàng Mai), Phạm Thị Thanh Hương (Tổ Ứng Hòa), Vũ Ngọc Anh (Tổ Nam Từ Liêm) cho rằng, Cụm công nghiệp Bình Minh - Cao Viên - Bích Hòa (huyện Thanh Oai) đang triển khai chậm. Sau xử lý các dự án vi phạm Luật Đất đai, nhiều diện tích đất có quyết định thu hồi vẫn chưa được xử lý dứt điểm, tiếp diễn sử dụng sai mục đích, chưa có phương án sử dụng hiệu quả, như khu dịch vụ thương mại Mỹ Đình (phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm). Công tác duy tu hệ thống thoát nước, chiếu sáng, cây xanh, kênh mương thủy lợi… chưa kịp thời, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và cuộc sống người dân. Trạm xử lý nước thải làng nghề tại xã Sơn Đồng (huyện Hoài Đức) sau 5 năm thi công vẫn chưa đi vào hoạt động; Trạm xử lý nước thải tại xã Vân Canh (huyện Hoài Đức) chưa được khởi công. Những vụ việc trên cần được làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và phương hướng giải quyết.

Trả lời các đại biểu, ông Bùi Văn Sáng, Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai cho biết, Cụm công nghiệp Bình Minh - Cao Viên - Bích Hòa chậm triển khai do doanh nghiệp chưa hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu của các sở, ngành và không phối hợp với địa phương thực hiện giải phóng mặt bằng. Trách nhiệm thuộc về nhà đầu tư trong việc phối hợp, chứng minh năng lực, cung cấp hồ sơ để báo cáo các sở, ngành phê duyệt.

Trả lời thêm về nội dung này, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, dự án trên phải điều chỉnh chủ trương đầu tư. Theo Nghị định số 68/2017/NĐ của Chính phủ, Sở Công Thương là đầu mối lấy ý kiến các sở, ngành, phối hợp với chính quyền địa phương hoàn thiện các thủ tục thẩm định để báo cáo UBND thành phố xem xét điều chỉnh, phấn đấu trong năm 2020 này sẽ hoàn thành xong thủ tục.

Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm Trần Đức Hoạt cho biết, dự án khu dịch vụ thương mại Mỹ Đình có diện tích 10.200m2, đã được huyện Từ Liêm (cũ) phê duyệt và thành phố quyết định cho UBND xã Mỹ Đình (cũ) thuê đất từ năm 2002. Tuy nhiên, UBND xã Mỹ Đình đã có những vi phạm trong quá trình sử dụng đất. Năm 2015, quận Nam Từ Liêm phối hợp với các sở, ngành kiến nghị điều chỉnh quy hoạch phân khu để triển khai dự án trường học. Hiện nay, quận đã sử dụng 4.800m2 đất để xây dựng trường mầm non cho phường Mỹ Đình 2. Diện tích đất còn lại đang được tiếp tục thu hồi để triển khai dự án trường học. Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm khẳng định, sẽ xử lý triệt để vấn đề này trong quý III-2020.

Về vấn đề chậm xử lý sự cố thoát nước, chiếu sáng, cây xanh tại một số địa phương, Giám đốc Sở Xây dựng Võ Nguyên Phong cho biết, nguyên nhân chủ quan là do công tác quản lý duy trì của đơn vị cung cấp dịch vụ công ích, công tác giám sát của ban duy tu. Công tác phối hợp của Sở với các địa phương và đơn vị cung cấp dịch vụ cũng chưa kịp thời, nhất là trong chế độ thông tin, tiếp nhận phản ánh và xử lý sự cố.

Về việc duy tu công trình thủy lợi, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Chu Phú Mỹ cho biết, số lượng các công trình thủy lợi nhận bàn giao từ các địa phương rất lớn, đa số có quy mô nhỏ, không đồng bộ, phân tán rải rác, nhiều công trình đã xuống cấp, gây khó khăn cho các công ty thủy lợi. Để làm tốt công tác quản lý công trình thủy lợi, ông Chu Phú Mỹ cho biết, đơn vị đang tham mưu UBND thành phố điều chỉnh lại phân cấp theo Quyết định 41/2016/QĐ-UBND đối với lĩnh vực này.

Đại diện Ban Quản lý dự án cấp thoát nước thành phố cho biết, Trạm xử lý nước thải làng nghề tại xã Sơn Đồng có công suất được phê duyệt là 8.000m3/ngày đêm, với tổng mức đầu tư 231 tỷ đồng. Theo tiến độ thì dự án phải hoàn thành trong năm 2019 nhưng đến nay đã bị chậm. Đơn vị phấn đấu cuối năm 2020 sẽ đưa công trình vào sử dụng.

Còn về Trạm xử lý nước thải tại xã Vân Canh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, dự án này được hướng đến việc thu hút xã hội hóa đầu tư. Mặc dù đã có nhà đầu tư đăng ký triển khai, nhưng sau khi nghiên cứu, nhà đầu tư còn băn khoăn vì vấn đề thu phí dịch vụ hoàn vốn, đầu tư lớn, thời gian hoàn vốn lâu... Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư mong muốn các cơ quan chức năng đánh giá lại toàn bộ dự án, nếu thực hiện xã hội hóa khó khăn thì chuyển đổi hình thức đầu tư bằng ngân sách thành phố.

Đề nghị xử lý dứt điểm các vụ việc phức tạp

Tiếp tục đặt câu hỏi, đại biểu Nguyễn Minh Tuân (Tổ Tây Hồ), Nguyễn Thế Vinh (Tổ Đống Đa), Nguyễn Thanh Bình (Tổ Sóc Sơn), Duy Hoàng Dương (Tổ Hoài Đức) cho rằng, Dự án khai thác nước ngầm tại xã Phụng Châu (huyện Chương Mỹ) đã được khởi động cách đây nhiều năm, đến nay vẫn triển khai rất chậm, gặp nhiều khó khăn; việc chậm di dời các cơ sở ô nhiễm môi trường ra khỏi nội đô gây ảnh hưởng đến cuộc sống người dân; một số quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo tại các quận, huyện như: Ba Đình, Thạch Thất, Gia Lâm,… chậm thực hiện, dẫn đến đơn, thư phức tạp. Các đại biểu đề nghị chính quyền các cấp, Thanh tra thành phố nêu rõ nguyên nhân, hướng giải quyết thời gian tới.

Giải trình về việc giải quyết tranh chấp thửa đất có diện tích 298m2 giữa bà Lê Thị Nhàn (ở thôn Thúy Lai, xã Phú Kim, huyện Thạch Thất) và ông Hoàng Xuân Dĩ (ở số 50 phố Lê Lai, phường Nguyễn Trãi, quận Hà Đông), Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Nguyễn Mạnh Hồng cho biết, UBND huyện đã ban hành Quyết định số 4609/QĐ-UBND về giải quyết tranh chấp này. Tuy nhiên, bà Lê Thị Nhàn có đơn khiếu nại quyết định trên lên thành phố, nên UBND thành phố giao Thanh tra thành phố và Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra lại quá trình giải quyết tranh chấp. Trong tháng 7-2020, UBND huyện sẽ ban hành quyết định giải quyết tranh chấp của ông Hoàng Xuân Dĩ và bà Lê Thị Nhàn.

Trả lời câu hỏi về giải quyết khiếu nại tại huyện Gia Lâm, Chánh Thanh tra thành phố Nguyễn An Huy cho biết về trường hợp khiếu nại của 2 gia đình tại thôn Đông Chi (xã Lệ Chi), dù đã sử dụng đất trước ngày 5-10-1993, nhưng trong quá trình sử dụng có vi phạm pháp luật, có đơn tố cáo của công dân. UBND huyện Gia Lâm đã ban hành quyết định thu hồi đất của 2 hộ nhưng họ có khiếu nại lên thành phố. Chủ tịch UBND thành phố đã ban hành các quyết định vào tháng 11-2016, yêu cầu UBND huyện điều chỉnh lại quyết định thu hồi đất và thực hiện việc thu hồi đất với 2 hộ.

Về vụ việc này, từ tháng 2-2019 đến tháng 2-2020, Thanh tra thành phố đã có 4 văn bản đôn đốc, nhưng UBND huyện báo cáo có khó khăn, do các hộ đã sử dụng đất rất lâu, xây dựng nhà kiên cố, nên đề xuất xử lý theo hai phần. “Với vai trò tham mưu, Thanh tra thành phố sẽ tích cực hơn trong việc giám sát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại và kết luận giải quyết tố cáo, để bảo đảm mọi hành vi vi phạm pháp luật phải bị xử lý và mọi quyết định giải quyết khiếu nại phải được thực hiện, nhằm giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn thành phố. Đối với 2 gia đình trên, trong tuần tới, Thanh tra thành phố sẽ có văn bản tham mưu cho UBND thành phố để chỉ đạo huyện Gia Lâm”, ông Nguyễn An Huy nhấn mạnh.

Thay mặt UBND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung nghiêm túc tiếp thu các nội dung mà các đại biểu HĐND đã chất vấn. Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh, thành phố sẽ tiếp tục kiên trì với mục tiêu lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ; kiên trì thực hiện các giải pháp mạnh mẽ để xử lý các vấn đề liên quan đến cung cấp nước sạch, cải thiện chất lượng không khí, xử lý ô nhiễm môi trường, tăng cường đầu tư cho y tế và giáo dục nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Thành phố cũng đang tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, phấn đấu đến ngày 30-6-2020, 100% dịch vụ công đạt mức độ 3, 30% đạt mức độ 4. Thành phố sẽ chỉ đạo Thanh tra thành phố cùng Sở Nội vụ tăng cường công tác thanh tra công vụ để đôn đốc trách nhiệm của lãnh đạo chính quyền các cấp cũng như của các sở, ngành. 

Tiếp tục rà soát, phân loại, giải quyết thỏa đáng kiến nghị của cử tri

Bế mạc phiên giải trình, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, sau một buổi sáng làm việc, phiên giải trình đã hoàn thành yêu cầu nội dung đề ra. Đã có 12 lượt đại biểu đặt câu hỏi, 15 lượt lãnh đạo UBND thành phố, các sở, ban, ngành, quận, huyện trả lời. Thường trực HĐND thành phố cảm nhận rõ điểm mới của phiên giải trình. Đó là, người hỏi nêu rõ nội dung, đúng trọng tâm, rõ địa chỉ. Phần trả lời cũng đã nhận rõ trách nhiệm, rõ lộ trình khắc phục và thời gian giải quyết. Qua đó, hoạt động giải trình, chất vấn của HĐND thành phố ngày càng thể hiện hiệu quả hơn, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc thực hiện nhiệm vụ sát hơn.

Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, Nghị quyết số 14/2018/NQ-HĐND của HĐND thành phố đã đi vào cuộc sống và HĐND thành phố đã cập nhật tinh thần Nghị quyết 15-NQ/TU ngày 4-7-2017 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội để các đại biểu HĐND thành phố giám sát. HĐND thành phố đã thực hiện 8 cuộc giám sát, 2 phiên giải trình từ đầu nhiệm kỳ đến nay đối với lĩnh vực này.

Tuy nhiên, qua giám sát, khảo sát cho thấy, việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, thông báo kết luận tố cáo đã có hiệu lực pháp luật trên địa bàn thành phố có tiến bộ nhưng còn chậm. Nguyên nhân chậm chủ yếu ở cấp quận, huyện là do sự phối kết hợp giải quyết chưa chủ động, chưa quyết liệt.

Để tiếp tục thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, Chủ tịch HĐND thành phố đề nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo các cấp, ngành thường xuyên rà soát, tiếp thu kiến nghị của cử tri thông qua các kênh; phân loại, phân công, phân cấp để xử lý thỏa đáng các kiến nghị của cử tri. Hiện tại còn tồn đọng gần 200 vụ việc, đa số liên quan đến các quận, huyện, vì thế, UBND thành phố cần chỉ đạo trực tiếp, tăng cường đối thoại với người dân, đồng thời tăng cường cải cách hành chính trong giải quyết đơn thư. Chủ tịch HĐND thành phố đề nghị, đại biểu HĐND thành phố cần tiếp tục phát huy vai trò giám sát trong lĩnh vực này và mong muốn cử tri cùng đồng hành giám sát các cơ quan thực thi, giải quyết các vụ việc.