Thành phố Hồ Chí Minh đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đồng bộ trong việc giảm phát thải từ các hoạt động giao thông, chuyển đổi một số loại phương tiện chạy nhiên liệu hoá thạch sang sử dụng năng lượng sạch. Các đề án liên quan đang được cơ quan chức năng thành phố xây dựng, xem xét phê duyệt và đưa vào thực hiện có lộ trình, có căn cứ khoa học, góp phần tạo môi trường xanh - sạch - đẹp và thực hiện cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào 2050 của Việt Nam.
Báo Hànộimới xin giới thiệu đến bạn đọc loạt bài phản ánh về sự nỗ lực và quyết tâm của các cấp, ngành, chính quyền và người dân thành phố Hồ Chí Minh trong việc hiện thực hóa các mục tiêu trên.
Để hạn chế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch, khuyến khích người dân, doanh nghiệp chuyển đổi sang xe thân thiện môi trường, thành phố Hồ Chí Minh đang và sẽ tập trung chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng "xanh".
Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông, do Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh) đề xuất, đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ xe buýt trên địa bàn thành phố phải chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh.
Theo Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh, hiện thành phố có tổng cộng hơn 600 xe buýt điện, chiếm khoảng 26% tổng số phương tiện. Nếu tính thêm hơn 500 xe buýt chạy khí CNG hiện hữu, tỷ lệ phương tiện sử dụng năng lượng sạch tại thành phố đã đạt 48%. Nếu tỷ lệ này nâng lên 100% vào năm 2030, thành phố cần nỗ lực lớn cùng chính sách đồng bộ.
Để triển khai thực hiện, có một số chính sách hỗ trợ tài chính được thành phố đưa ra, như hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư chuyển đổi phương tiện xe buýt điện, kiến nghị miễn 100% lệ phí trước bạ; miễn 50% phí bảo trì đường bộ; miễn 50% lệ phí cấp biển số xe điện; hỗ trợ 50% lãi suất…
Đồng thời, thành phố đề xuất xây dựng 750 - 1.338 trạm sạc công cộng giai đoạn 2025-2030, trong đó có 25 trạm sạc điện chuyên dụng cho xe buýt với 236 trụ sạc; mở mới 72 tuyến xe buýt, đầu tư hơn 1.100 xe buýt điện mới…
Trước mắt, trong giai đoạn 2025-2030, thành phố dự kiến đưa vào vận hành 72 tuyến buýt mới, với tổng cộng 1.109 phương tiện buýt điện.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh Bùi Hòa An cho biết, UBND thành phố đã giao Sở khẩn trương hoàn thiện đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn.
Dự kiến, đề án sẽ được trình HĐND thành phố Hồ Chí Minh xem xét thông qua trong quý IV-2025. Song song với việc chuyển đổi xe buýt, thành phố Hồ Chí Minh đẩy nhanh tiến độ triển khai các loại hình giao thông công cộng khối lượng lớn như metro, đường sắt nhẹ (LRT) theo đề án phát triển đường sắt đô thị thành phố đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045.
Trao đổi với Báo Hànộimới, Tiến sĩ Trần Quang Thắng - Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh sự cần thiết phát triển hạ tầng sạc điện đồng bộ, đặc biệt ở khu dân cư và vùng ven; truyền thông thay đổi nhận thức giúp người dân hiểu rõ lợi ích và cách thức chuyển đổi; giám sát và thực thi nghiêm túc mục tiêu đề ra để tránh tình trạng chính sách “trên giấy”; bảo đảm lưới điện không quá tải; hỗ trợ tài chính cho người dân, doanh nghiệp khi chuyển đổi phương tiện xanh; triển khai kế hoạch một cách công bằng và có lộ trình rõ ràng.
“Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông là một bước đi đúng đắn trong chiến lược phát triển giao thông vận tải bền vững. Nếu thực hiện tốt, đây sẽ là mô hình mẫu cho các đô thị khác tại Việt Nam”, Tiến sĩ Trần Quang Thắng nhấn mạnh.
Góp ý về quá trình chuyển đổi sang xe buýt điện, Tiến sĩ Trần Quang Thắng cho rằng, thành phố cần nghiên cứu cụ thể hơn về chính sách trợ giá vận hành, có thể tính toán cho đấu thầu nhiều tuyến cùng lúc để giảm bớt chi phí đầu tư cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, thành phố cần giải quyết vấn đề về hệ thống trạm sạc điện, trong đó chú trọng đầu tư hạ tầng trạm sạc chung phủ sóng để nhiều doanh nghiệp vận tải cùng sử dụng, ưu tiên kêu gọi tư nhân đầu tư; có các chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp thuê mặt bằng, đất đai để đầu tư trạm sạc.
Còn theo PGS.TS Nguyễn Bá Hoàng - nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông Vận tải thành phố Hồ Chí Minh, thành phố cần đưa ra nhiều chính sách thu hút, tạo mọi điều kiện cho nhà đầu tư mạnh dạn đầu tư, như hỗ trợ doanh nghiệp vay vốn nhiều hơn, lãi suất vay ưu đãi hơn, thậm chí bằng 0. Thành phố cũng cần xem xét kỹ về năng lực tài chính, quy mô của từng doanh nghiệp để đưa ra khung chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp.
Cùng với đó, việc đầu tư trạm sạc là một trong những yếu tố quyết định tốc độ và hiệu quả của việc chuyển đổi. Trạm sạc được phủ rộng sẽ sớm hoàn thành việc chuyển đổi, việc này có thể thu hút nhà đầu tư tham gia.
Về phía doanh nghiệp, ông Phan Văn Hải - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP xe khách Phương Trang cho hay, sau hơn 3 tuần vận hành chính thức hơn 400 xe buýt điện trên 27 tuyến thuần điện (trong tổng số 35 tuyến xe buýt có trợ giá) tại thành phố Hồ Chí Minh, hành khách, người dân đánh giá cao, đem đến dịch vụ vận chuyển chất lượng, góp phần quan trọng vào việc giảm phát thải, ô nhiễm, tiếng ồn trong lĩnh vực vận tải.
Bên cạnh đó, hệ thống buýt có lộ trình được quy hoạch đồng bộ, đảm bảo thời gian di chuyển hợp lý, luồng tuyến thông suốt, kết nối chặt chẽ với hệ thống metro tương lai, từ đó tạo dựng mạng lưới giao thông công cộng thống nhất, tiện lợi cho người dân và du khách.
"Những chiếc xe này còn tích hợp công nghệ tiên tiến, mang lại trải nghiệm thoải mái và tiện lợi tối đa cho hành khách, góp phần xây dựng đội xe đạt tiêu chuẩn quốc tế, khẳng định vị thế của hệ thống giao thông công cộng Việt Nam", ông Hải nói thêm.
(còn nữa)
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.