Phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện: Chung tay tạo sự đột phá

Chưa quan tâm đúng mức đến việc triển khai chính sách

Thống kê của Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội cho thấy, tính đến ngày 31-8-2022, toàn thành phố Hà Nội có 66.228 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bằng 1,4% lực lượng lao động trong độ tuổi. Con số này tăng không đáng kể so với thời điểm cuối năm 2021 (chỉ tăng 2.924 người), còn quá xa so với mục tiêu phát triển thêm hơn 45.000 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trong năm 2022. Điều đáng lo ngại là hiện có 10/30 quận, huyện, thị xã giảm số người tham gia so với cuối năm 2021. Trong khi đó, dư địa để phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện ở Hà Nội khá lớn, vì thành phố còn gần 3 triệu người, chủ yếu là lao động tự do, chưa tham gia bảo hiểm xã hội…

Lý giải về tình trạng trên, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội Hà Nội Đàm Thị Hòa cho biết, từ năm 2022, mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hằng tháng theo chuẩn nghèo tăng lên, nên những trường hợp khó khăn chưa có điều kiện tham gia chính sách này. Ngoài ra, ở một số nơi, các cơ quan chức năng chưa dành sự quan tâm đúng mức đến việc triển khai chính sách, khiến người dân chưa hiểu rõ tính ưu việt của bảo hiểm xã hội tự nguyện để chủ động tham gia…

Còn theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Giang Thanh Long, giảng viên Khoa Kinh tế học (Trường Đại học Kinh tế quốc dân), chính sách này giảm hấp dẫn do bất cập từ các quy định hiện hành. Chẳng hạn, chế độ hưu trí của bảo hiểm xã hội tự nguyện không có hưu trước tuổi, hưu do suy giảm khả năng lao động. Còn chế độ tử tuất không có tuất hằng tháng, chỉ có tuất một lần…

Từ kinh nghiệm triển khai chính sách, Phó Chủ tịch UBND phường Tây Tựu (quận Bắc Từ Liêm) Phan Thị Thu Giang cho rằng, lao động tự do làm những công việc khác nhau, ở những nơi khác nhau theo khung giờ không cố định, nên không dễ gặp họ để tuyên truyền, vận động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện…

Nhiều giải pháp thiết thực, linh hoạt

Để mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội tự nguyện, các cơ quan chức năng thành phố Hà Nội chú trọng đưa chính sách vào đời sống bằng nhiều giải pháp thiết thực, linh hoạt.

Nổi bật là ngày 6-7-2022, HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 03/2022/NQ-HĐND quy định mức hỗ trợ thêm tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện giai đoạn 2022-2025 và ngày 31-8-2022, UBND thành phố Hà Nội đã xây dựng Kế hoạch số 234/KH-UBND để triển khai. Theo đó, từ ngày 1-8-2022 đến hết ngày 31-12-2025, người lao động có nhu cầu và đủ điều kiện tham gia sẽ được hỗ trợ mức đóng cao gấp đôi so với quy định chung (tối đa 60%, tối thiểu 20%), tương ứng chỉ cần 132.000 đồng/tháng, nhiều trường hợp sẽ có tên trên hệ thống bảo hiểm xã hội.

Ở cấp cơ sở, nhiều địa phương phát huy tiềm năng, thế mạnh nhằm bảo đảm an sinh cho người dân thông qua chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện. Điển hình là quận Long Biên với chính sách hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hằng tháng cho người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo trong thời gian từ tháng 8-2022 đến hết năm 2025. Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương cho biết, chỉ sau thời gian ngắn triển khai, đến cuối tháng 8-2022, toàn quận hỗ trợ mức đóng bảo hiểm xã hội cho hơn 300 người lao động thuộc hộ cận nghèo trên địa bàn. Nhờ đó, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện ở Long Biên tăng 441 người trong 8 tháng năm 2022.

Đại diện người thụ hưởng 100% mức đóng bảo hiểm xã hội ở quận Long Biên, ông Khuất Chiến Thắng, tổ dân phố 1, phường Sài Đồng chia sẻ: “Được hỗ trợ đóng trong thời gian dài, chúng tôi mừng lắm. Đó là cách để chúng tôi thoát nghèo bền vững”.

Theo Giám đốc Bảo hiểm xã hội Hà Nội Nguyễn Đức Hòa, ngành đang chủ động phối hợp với các sở, ngành, đơn vị, địa phương thường xuyên tổ chức tuyên truyền về bảo hiểm xã hội tự nguyện theo nhóm nhỏ, gặp từng đối tượng tiềm năng để vận động họ tham gia. Về phần mình, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Bảo hiểm xã hội thực hiện tốt phong trào thi đua phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện năm 2022. Ngoài ra, ngành Bảo hiểm xã hội chú trọng bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng thu bảo hiểm xã hội cho nhân viên hệ thống dịch vụ thu bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình trên địa bàn, để mỗi người trở thành cầu nối đưa chính sách vào đời sống.