Phát hiện một công trường đá cổ xây Thành nhà Hồ

Chiều 5-8, tại huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ đã tổ chức buổi báo cáo khoa học về việc phát hiện công trường khai thác đá cổ mà nhà Hồ đã sử dụng khai thác và chế tác đá xây nên tòa thành kỳ vĩ này.

Theo khẳng định của Giáo sư Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia Việt Nam: "Phát hiện mới này được xem là một trong những phát hiện đặc biệt quan trọng trong công tác quản lý, bảo tồn, nghiên cứu và phát huy giá trị di sản Thành nhà Hồ.

Công trường khai thác đá cổ nằm trong khu vực núi An Tôn, thôn Phù Lưu, xã Vĩnh Yên. Đây là một núi đá vôi, có đỉnh cao nhất 126,5m. Núi có độ dốc nghiêng thoải dần về phía tây, diện tích khoảng 25,292ha. Đá được chia thành những vỉa, theo kiểu đoạn tầng từng lớp, từng lớp rất thuận lợi cho việc bóc tách. Các viên đá phát hiện được phân bố trên một phạm vi rất rộng, chạy dọc chân và sườn phía Đông nam của dãy Phù Lưu, bắt đầu từ Kênh Nam (kênh tưới tiêu) đến tận đầu làng Phù Lưu, với diện tích khoảng 6ha. Khu vực phát hiện được nhiều nhất các phiến đá lớn cổ là tại thung lũng có tên gọi dân gian là Thung Chẹt, Đản Hóp hay Thung Án Ngựa.

Cho đến thời điểm này, Trung tâm Bảo tồn di sản Thành nhà Hồ đã phát hiện được 21 phiến đá lớn. Căn cứ vào các dấu vết bóc tách và chế tác thủ công hiện còn rất rõ trên các mặt của phiến đá, đồng thời qua việc phân tích đối sánh với các phiến đá tại tường Thành nhà Hồ, qua hố khai quật thám sát cửa Nam năm 2008 có thể nhận định, các phiến đá được phát hiện tại dãy núi Phù Lưu chính là các phiến đá được nhà Hồ cho khai thác với mục đích xây dựng kinh đô. Đá được nhà Hồ cho chế tác phần thô tại chỗ, sau đó chuyển về để xây dựng và hoàn thiện kỹ thuật. Đặc biệt, một số viên đá được phát hiện có hình dạng, kích thước rất vuông vắn, có hình dạng và kỹ thuật tương đồng với các phiến đá tại Thành nhà Hồ. Theo ước tính của Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ, có khoảng 25.000m3 đá được sử dụng để xây dựng tường thành, tổng bề mặt đá hiện còn được đo đạc là 10,1 triệu mét vuông, trọng lượng trung bình mỗi khối đá nặng từ 10-20 tấn, cá biệt ở thành phía tây có khối đá khổng lồ nặng tới 26,7 tấn.