Phải đặt an toàn lên trên hết

- Thưa Phó Thủ tướng, mặc dù Bộ Công thương đã tổ chức nhiều lần rà soát các dự án thủy điện nhưng khi đi vào vận hành đều xuất hiện một số vấn đề về môi trường, tác động xã hội. Liệu quy hoạch và việc kiểm tra các dự án thủy điện có đạt hiệu quả?

- Với các dòng sông lớn thì quy hoạch thủy điện do Bộ Công thương thực hiện, còn thủy điện nhỏ là do các địa phương lập và duyệt quy hoạch. Đã có 45 dự án thủy điện lớn đi vào hoạt động và còn 34 dự án nữa đang triển khai thi công. Với những dự án thủy điện, từ bước quy hoạch dự án chuyển sang lập dự án phải được các công ty tư vấn nghiên cứu tất cả các khía cạnh như   báo cáo đánh giá tác động môi trường, đánh giá về động đất, đứt gãy… Trong quá trình thực hiện có hệ thống giám sát thi công, thiết kế.

- Vậy với Thủy điện Sông Tranh 2 thì sao, thưa Phó Thủ tướng?

- Vừa qua, các bộ, Hội đồng Nghiệm thu nhà nước đã thực hiện kiểm tra và thuê cả tư vấn nước ngoài đánh giá toàn bộ các khâu. Qua đánh giá cho thấy, sự cố thấm nước đã được xử lý cơ bản đến 99,9%. Về ổn định đập, chúng ta cũng đã thuê tư vấn nước ngoài đánh giá về tính ổn định, khoan, lấy mẫu về chất lượng của đập… Kết quả đánh giá cho thấy, các tiêu chuẩn về thiết kế là bảo đảm, kể cả về số liệu động đất. Những điều này đã được Hội đồng Nghiệm thu nhà nước công bố. Tuy vậy, do ảnh hưởng của động đất kích thích nên chúng ta đã quyết định không tích nước tại thủy điện này và tiếp tục theo dõi xem phản ứng của động đất. Viện Vật lý địa cầu cũng đã lắp các trạm đo địa chấn để theo dõi. Trên thực tế, các công trình thủy điện có động đất kích thích từng xảy ra nhưng với Sông Tranh 2, động đất kích thích xảy ra tương đối nhiều, do vậy cần theo dõi thận trọng hơn.

- Hơn 60 trận động đất đã xảy ra trong vòng một năm trở lại đây khiến dư luận đặt câu hỏi về việc khảo sát ban đầu của các cơ quan chức năng dường như đã không lường hết các tác động, thưa Phó Thủ tướng?

- Về lý thuyết, với một hồ chứa khi tích nước thì có khả năng xảy ra động đất kích thích, nhưng có hồ chứa xảy ra động đất, có hồ chứa không bị hiện tượng này. Điều đó phụ thuộc vào điều kiện địa chất của khu vực, do đó đánh giá không hết được. Thứ hai là về nguyên tắc thì động đất kích thích sẽ có xu hướng tắt dần theo thời gian. Do vậy, động đất kích thích không phải là một điều kiện để loại công trình đó ra và khoa học cũng chưa thể đánh giá được động đất kích thích tại các hồ chứa.

- Xin cảm ơn Phó Thủ tướng!