Phải coi là quốc nạn

Đáng chú ý, khi bị kiểm tra ráo riết, nhiều chủ cơ sở sản xuất hàng giả đã tìm cách phi tang bằng cách đưa hàng ra… bãi rác!

Trung tuần tháng 6-2025 mới đây, khi lực lượng chức năng của thành phố Hà Nội phát hiện một số cơ sở chuyên kinh doanh, sản xuất các loại hàng hóa bánh kẹo, đồ ăn uống tại xã La Phù (huyện Hoài Đức) có dấu hiệu vi phạm, thì ngay sau đó đã xuất hiện rất nhiều bánh, kẹo, sữa, đồ ăn vặt... các loại in nhãn hiệu các thương hiệu nổi tiếng vứt đầy bãi rác.

Không chỉ diễn ra ở Hà Nội, các vụ việc “tháo chạy” hàng giả ra bãi rác còn xuất hiện ở nhiều địa phương. Ví như vụ hàng nghìn chai nước mắm mang nhãn hiệu “Chắt cá cơm”, “Cá cơm vàng” ghi địa chỉ sản xuất ở tỉnh Thanh Hóa bị vứt bỏ bên đường (tại tỉnh Quảng Nam), gây dư luận xấu và ảnh hưởng đến uy tín nước mắm truyền thống địa phương. Mới đây, tại vùng ven thành phố Hồ Chí Minh, lực lượng chức năng cũng phát hiện hàng nghìn sản phẩm thực phẩm chức năng vứt la liệt ở bãi rác.

Vậy nguyên nhân của tình trạng trên là do đâu? Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc nhằm tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực dược và an toàn thực phẩm (ngày 7-5-2025), Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên thẳng thắn nhìn nhận, công tác quản lý các mặt hàng trên mới chỉ dừng ở khâu kiểm soát an toàn chứ chưa kiểm soát chặt về chất lượng. Đáng lưu ý, cơ chế tự công bố đặt ra thách thức lớn cho công tác hậu kiểm, khi doanh nghiệp công bố xong, đưa sản phẩm ra thị trường nhưng công bố ở địa phương này nhưng lại bán sản phẩm ở những địa phương khác...

Đặc biệt, ngày 17-6 vừa qua, tại kỳ họp thứ chín của Quốc hội thảo luận về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025, nhiều đại biểu cũng bày tỏ lo ngại và nhận định hàng giả, gian lận thương mại có thể coi là một quốc nạn bởi nó gây ra hệ lụy xã hội và đạo đức nặng nề, quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi, thậm chí có sự móc ngoặc của một số cán bộ công quyền. Các đại biểu cho rằng, phòng chống hàng giả, gian lận thương mại cần được nâng lên tầm quốc gia để có quyết sách tương ứng, phù hợp.

Muốn ngăn chặn hàng giả tận gốc, thời gian tới, các bộ, ngành, cơ quan chức năng cần nhanh chóng hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến chống hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Bên cạnh đó, cần sửa đổi, bổ sung các quy định để bảo đảm tính chặt chẽ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn; đồng thời nâng cao mức xử phạt để tăng tính răn đe đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm.

Các địa phương cần nghiêm túc thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15-5-2025 của Thủ tướng Chính phủ về mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Quá trình đấu tranh này không chỉ dừng lại ở đợt cao điểm, mà phải được tiến hành thường xuyên, làm rõ vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý, cấp phép, kiểm định, kiểm soát xuất nhập khẩu, lưu thông... đối với nguyên liệu sản xuất, hàng hóa. Xử lý nghiêm hành vi tham nhũng, tiêu cực (nếu có) theo đúng quy định của pháp luật với phương châm "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực", "không có vùng cấm, không có ngoại lệ".

Cùng với đó, tăng cường giám sát và kiểm tra những mặt hàng, lĩnh vực có nguy cơ cao về hàng giả, để kịp thời xử lý nghiêm các sai phạm, nhất là những sai phạm có tính phổ biến trong sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Làm được như thế, chúng ta mới từng bước ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới chấm dứt tình trạng sản xuất, buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ để quản lý thị trường hiệu quả, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng, sức khỏe của người dân, doanh nghiệp làm ăn chân chính.